EĞİTİM UYGULAMA OKULLARINDA ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 301 - 314, 20.01.2021

Ersan Akarsu , Zehra Atbaşı

https://doi.org/10.24315/tred.712420

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın genel amacı; Eğitim Uygulama Okullarında öğrenim gören öğrencilerin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının (BEP) çeşitli değişkenlere göre incelenmesi olarak belirlenmiştir. Bu incelemeler Bağımsız Yaşam Becerileri dersi ile İletişim ve Sosyal Beceriler dersi BEP’leri ile sınırlı tutulmuştur. Bu genel amaç doğrultusunda Özel Eğitim Uygulama Okuluna devam eden öğrenciler için hazırlanmış 40 BEP doküman analizi yöntemi ile incelenmiştir. İncelenen BEP’ler deki veriler tablolar şeklinde gösterilmiş ve bu bulgular ışığında yorumlanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre BEP’ hazırlanırken bireyin performans durumu, amaçlar, ölçüt, yöntem ve teknik kullanımı, problem davranışların betimlenmesi gibi birçok alanla ilgili bilgi bulunmadığı ya da birbirinden çok farklı uygulamalara gidildiği belirlenmiştir. Bunun yanında öğretmenlerin bazılarının BEP’leri alan yazına göre doldurmadıkları veya eksik doldurdukları bulgularına ulaşılmıştır. Sonuç olarak öğretmenler arasında BEP hazırlama konusunda uygulama birliğinin olmadığı, BEP içeriğini oluşturmak ilgili bilgi eksiklerinin olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitim uygulama okulu, özel eğitim gereksinimi olan birey, öğretmen yetiştirme

Kaynakça

• Altun, T., Gülben, A. (2009). Okul öncesinde özel gereksinim duyan çocukların eğitimindeki uygulamalar ve karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi [Çevrimiçi sürüm]. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 253-272
• Akdemir Okta, D. (2008). Kaynaştırma sınıflarına devam işitme engeli olan öğrencilere ve sınıf öğretmenlerine sağlanan özel eğitim hizmetlerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Avcıoğlu, H. (2011). Zihin engelliler sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlamaya ilişkin bilgiler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 12 (01), 39-56.
• Avcıoğlu, H. (2015). A’dan Z’ye BEP bireyselleştirilmiş eğitim programlarının geliştirilmesi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Ayanoğlu, Ç., Erdoğan, D. G. Okul Yöneticilerinin Kaynaştırma Öğrencilerine Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) Hazırlanması/Uygulanması Hakkındaki Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(4), 677-706.
• Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel Davranış, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
• Baykoç-Dönmez, N., Şahin, S. (2011). Özel eğitimin tarihi gelişimi. N. Baykoç. Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim, 535-556.
• Bilen, E. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlarla ilgili görüşleri ve çözüm önerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(01).
• Diken, İ. H., & Batu, S. (2010). Kaynaştırmaya giriş. İlköğretimde kaynaştırma, 2-23.
• Ersan, D. T.ve Ata, S.(2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlanmasına İlişkin Görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 162-177.
• Eripek, S. (1992). Engelliler ve eğitimleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1-2), 79-94.
• Erişkin, A., Kıraç, S., Ertuğrul, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 42(193), 200-213.
• Gök, G., Erbaş, D. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• Güleryüz, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretilerinin adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşmeleri hakkında. Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak . Güzel, N. (2014). Kaynaştırma öğrencisi olan ilköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yaşadıkları sorunlar (Beykoz ilçesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hettleman, K. R. (2004). The Road to Nowhere: The Illusion and Broken Promises of Special Education in the Baltimore City and Other Public School Systems. The Abell Report. Volume 17, No. 4. Abell Foundation. İlik, Ş. Ş. (2017). Zihin yetersizliğine sahip olan öğrenciler için hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim programlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi. Journal of Human Sciences, 14(4), 4898-4909.
• İnan, M., Demir, M. (2018). Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Kamu Politikaları: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 337-359
• İzci, E. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının “özel eğitim” konusundaki yeterlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (14), 106-114
• Johns, B., Crowley, P., Guetzloe, E. (2002). Planning the IEP for students with emotional and behavioral disorders. Focus On Exceptional Children, 34(9), 1-12.
• Lee-Tarver, A. (2006). Are individualized education plans a good thing? A survey of teachers' perceptions of the utility of IEPs in regular education settings. Journal of Instrucnational Psychology, 33(4), 263- 272.
• Kamen Akkoyun, A. (2007). Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlüğü personelinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Karagiannis, A., Stainback, S., & Stainback, W. (1996). Historical overview of inclusion. Inclusion: A guide for educators, 17-28.
• Kış, H. (2013). Destek eğitim odalarındaki uygulamalara ilişkin rehber öğretmenler ve özel eğitim sınıf öğretmenlerinin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Kuyumcu, Z. (2011). Bireyselleştirilmiş eğitim planı (BEP) geliştirilmesi ve uygulanması sürecinde öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar ve bu sorulara yönelik çözüm önerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Michnowicz, L. L., McConnell, S. R., Peterson, C. A., & Odom, S. L. (1995). Social goals and objectives of preschool IEPs: A content analysis. Journal of Early Intervention, 19(4), 273-282.
• Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, (1997). http://www2.tbmm.gov.tr/d27/1/1-0212.pdf adresinden edinilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, (2000). 18/1/2000 tarihli ve 23937 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de Tebliğler Dergisi No :2509 Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, (2006). https://orgm.meb.gov.tr/ alt_sayfalar/mevzuat/Ozel_Egitim_Hizmetleri_Yonetmeligi_son.pdf adresinden edinilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, (2012). Resmî Gazete Tarihi: 18.05.2012 Resmî Gazete Sayısı: 28296
• Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, (2018).http://orgm.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_ 07072018.pdf adresinden edinilmiştir.
• Moskal, B. M., & Leydens, J. A. (2000). Scoring rubric development: Validity and reliability. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(1), 10.
• Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel gereksinimli bireyler ve özel eğitim. Özel eğitim, 3-13.
• Özkan, Ş. Y., Özkan, Ş. Y., & Gürsel, O. (2006). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere fotokopi çekme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(02), 29-48.
• Özsoy, Y., Özyürek, M., & Eripek, S. (2001). Özel eğitime giriş. Ankara: Karatepe Yayınları.
• Öztürk, C. Ç., & Eratay, E. (2010). Eğitim uygulama okuluna devam eden zihin engelli öğrencilerin öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 146-159.
• Pektaş, H. (2008). Özel eğitim programlarından ve farklı programlardan mezun öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programı kullanma durumlarının saptanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara
• Pierangelo, R., & Giuliani, G. (2007). Understanding, developing, and writing effective IEPs: A step-by-step guide for educators. Corwin Press.
• Pretti-Frontczak, K., Bricker, D. (2000). Enhancing the quality of individualized education plan (IEP) goals and objectives. Journal of early intervention, 23(2), 92-105.
• Pretti-Frontczak, K., Bricker, D. (2004). An activity-based approach to early intervention. Brookes Publishing Company. PO Box 10624, Baltimore, MD 21285.
• Prettı-Frontczak, K., Bricker, D. (2010). Enhancing the Quality of Individualized Education Plan (IEP) Goals and Objectives, Journal of earlyintervention.
• Reiher, TC (1992). Davranış bozukluğu olan öğrenciler için tanımlanmış eksiklikler ve bunların IEP'ye uyumu. Davranış Bozuklukları, 17 (3), 167-177.
• Sadioğlu, Ö. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerilerine yönelik nitel bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Sadioğlu, Ö., Batu, E. S., ve Bilgin A. (2012). Sınıf öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 399-432.
• Sardohan, A. E. (2011). İlköğretimde birden fazla yetersizliğe sahip öğrencilerin etkili kaynaştırılması ile ilgili öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Şekercioğlu, B. (2010). İlköğretim II. kademe branş öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ile ilgili görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Siegel, L. M. (2017). The complete IEP guide: How to advocate for your special ed child. Nolo.
• Sucuoğlu, B., & Diken, H. İ. (1999). Sınıfında zihin özel gereksinimli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin özel gereksinimli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumların karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2(3), 25-39.
• Vuran, S. (2004). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Geliştirilmesi. O. Gürsel (Ed.) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları. (1-12). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Werts, M. G., Culatta, R., & Tompkins, J. R. (2007). Fundamentals of special education: What every teacher needs to know. prentice Hall.
• Yılmaz, E. (2015). Bir ilkokuldaki öğretmenlerin kaynaştırma uygulamaları hakkındaki görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yılmaz, E., & Batu, E. S. (2016). Farklı branştan ilkokul öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı, yasal düzenlemeler ve kaynaştırma uygulamaları hakkındaki görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 247-268. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.267316
• Yönter, S. (2009). İlköğretim kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin zihinsel yetersizliği olan öğrencilere yönelik matematik öğretimi uyarlamalarına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Zeybek, Ö. (2015). İlköğretim okullarındaki İngilizce öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.