YURT DIŞINDA YAŞAYAN TÜRK ÇOCUKLARINA YÖNELİK TÜRKÇE VE TÜRK KÜLTÜRÜ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1561 - 1576, 28.09.2022

Rabia Gürbüz Us , Aliye Nur Ercan Güven

https://doi.org/10.24315/tred.1000387

Öz

Türkçe ve Türk Kültürü; yurt dışındaki Türk çocuklarının ana dillerini etkili bir şekilde edinmesini sağlayarak onların Türkçe temel dil becerilerini geliştirmeye yönelik bir derstir. Millî Eğitim Bakanlığının görevlendirdiği öğretmenler, uygulamaya koyduğu programlar ve yayımladığı kitaplarla yürütülen ders, farklı ülkelerde yaşayan Türk çocuklarının ana dilini ve Türk kültürünü edinmeleri bakımından önem taşır. Bu çalışmanın amacı, yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına ana dili ve kültür eğitimi verilen Türkçe ve Türk Kültürü dersleri için hazırlanan öğretim programlarının karşılaştırılmasıdır. Çalışma kapsamında, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2009 ve 2018 yıllarında yayımlanmış son iki öğretim programı ele alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. 2009 ve 2018 yılına ait Türkçe ve Türk Kültürü Dersi öğretim programları; başlıklar ve biçimsel özellikler, genel yapılar, yaklaşımlar, amaç ve hedefler, hitap ettikleri öğrenci düzeyleri, temel dil becerileri ve öğrenme alanları, uygulama ve öğrenme öğretme süreçleri, kazanımlar ve ölçme-değerlendirme ölçütlerine göre incelenmiştir. Karşılaştırma sonucunda iki programın; amaç ve hedeflerinin millî duyguların aktarımı ve kültürlerarasılık, temel dil becerilerinin sınıflandırmalarının kriterleri, kazanımların sayısal olarak değişiklik göstermesi, başlıkların 2018 programında azaltılması, uygulama ve öğretme süreçlerinin detaylandırılması noktalarında farklar ortaya çıkmıştır. Hitap ettikleri öğrenci düzeyinin aynı olması, yaklaşımlarının birbirine paralel olması ve ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının benzer ifadeler ile belirtilmiş olması noktalarında ciddi farklar bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretim Programı, Türkçe ve Türk Kültürü, İki Dillilik.

COMPARISON OF TURKISH AND TURKISH CULTURE COURSE CURRICULA FOR TURKISH CHILDREN LIVING ABROAD

Öz

Turkish and Turkish Culture; is a course aimed at improving Turkish children's basic language skills by ensuring that Turkish children abroad acquire their mother tongue effectively. This course, which is conducted with the teachers assigned by the Ministry of National Education, the programs it has put into practice and the books it publishes, are very important for Turkish children living in different countries to acquire both their mother tongue and the Turkish culture. The aim of this study is to compare the curricula prepared for Turkish and Turkish Culture lessons, where mother tongue and culture education is offered to Turkish children living abroad. Within the scope of the study, the last two curricula published by the Ministry of National Education in 2009 and 2018 were discussed. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study. Turkish and Turkish Culture Course curricula 2009 and 2018 were examined according to the headings and formal features, general structures, approaches, goals and objectives, level of students they address, basic language skills and learning areas, practice and teaching and learning processes, achievements and assessment and evaluation criteria. Upon comparing the two curricula, important differences have been observed for the following: interculturality of the aims and goals of the curricula, transfer of national sentiment, criteria for classifying the basic language skills, quantity of learning outcomes, decrease in the number of titles in 2018 curriculum, details concerning practice and teaching processes. Since the both curricula share common chracteristics for student level, approaches for teaching, methods for assessment and evaluation, no relevant difference was noted.

Anahtar Kelimeler

Curriculum, Turkish and Turkish Culture, Bilingualism.

Kaynakça

• Arıcı, B. (2019). Yurt dışında Türkçe ve Türk kültürü öğretmek için hazırlanan kitaplarda ve ilgili öğretim programında milli kültür unsurları. A.F. Arıcı ve M. Başaran (Ed.), Millî eğitim üzerine yazılar (ss.55-83) içinde. Efe Akademi Yayınları.
• Can, N. ve Can, M. (2009). Yurtdışında bulunan Türk çocuklarının eğitimleriyle ilgili sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 112-130.
• Demir, T. (2010). Yurt dışındaki Türk çocukları için Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretim programı kapsamındaki Türkçe dersi kazanımlarının değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (3), 913-937.
• Demirbaş, H. (2014). Eğitim-kültür açısından Avrupa’daki Türk çocukları- sorunlar ve çözümler. Nobel Akademik.
• Deniz, K. ve Uysal, B. (2010). Avrupa dilleri öğretimi ortak çerçeve metni ve yurt dışındaki Türk çocukları için Türkçe ve Türk kültürü öğretim programı. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, XXVII, 239-261.
• Ercan-Güven, A. N. (2020). Öğretim programlarının hazırlanması ve değerlendirilmesi. A. Akçay ve M. N. Kardaş (Ed.), Türkçe dersi öğretim programları (2. bs.) (ss.9-25) içinde. Pegem.
• Hancı-Yanar, B. (2020). Yurt dışındaki Türk çocukları için Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretim programının değerlendirilmesi (Doktora tezi). YÖKTEZ veri tabanından erişildi (Erişim No. 638902).
• Kalaycı, N. ve Yıldırım, N. (2020). Türkçe dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı analizi ve değerlendirilmesi (2009-2017-2019). Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 238-262. Doi: 10.24315/tred.580427.
• Karabulut, H. (2019). Yurt dışındaki Türk çocukları için Türkçe ve Türk kültürü dersinin din kültürü ve ahlak bilgisi öğretimi açısından değerlendirilmesi (İsviçre örneği) (Yüksek lisans tezi). YÖKTEZ veri tabanından erişildi (Erişim No. 572121).
• Karadağ, Ö. ve Baş, B. (2019). Türkçe ve Türk kültürü dersine dair ihtiyaç analizi. Sakarya University Journal of Education, 9(3), 434-454. Doi: 10.19126/suje.644826.
• Kartal-Güngör, T. (2015). Fransa’da Türkçe ve Türk kültürü derslerinin mevcut durumu, öğretim programı ve uygulamada karşılaşılan sorunlar. International Journal of Languages’ Education and Teaching, UDES 2015, 2662-2668.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• MEB (2009). Yurt dışındaki Türk çocukları için Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretim programı (1-10. sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2018). Türkçe ve Türk Kültürü dersi öğretim programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. seviyeler). http://abdigm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_11/30092244_TTKD_YYretim_ProgramY-TYrkYe.pdf (Erişim Tarihi: 08/12/2020)
• Nurlu, M. (2018). Yurt dışındaki Türk çocukları için Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretim programları. M. Koçak ve S. Ateş (Ed.), 2. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi. 2. Cilt. Eğitim Bilimleri-2., (ss.667-673) içinde. 7-8 Aralık 2018, Türk Eğitim-Sen Genel Merkezi Yayınları.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Pegem.
• Solmaz, M. (2019). Belçika’daki Türkçe ve Türk kültürü dersinin bağlam ve çokkültürlü eğitimin boyutlarına göre değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). YÖKTEZ veri tabanından erişildi (Erişim No. 555190).
• Şen, Ü. (2010). Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarının ana dili eğitimine yönelik Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde yapılan çalışma ve uygulamalar. Zeitschrift für die Welt der Türken, 2(3), 239-253.
• Şen, Ü. (2016). İki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi: ilk öğretmenler ve ilk Türkçe dersi öğretim programı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 1023-1036. Doi: 10.17860/mersinefd.282398.
• Yağmur, K. (2010). Batı Avrupa’da uygulanan dil politikaları kapsamında Türkçe öğretiminin değerlendirilmesi. Bilig, 55, 221-242.
• Yıldırım ve Şimşek (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, C. (2012). Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına Türkçe öğretimi (Almanya örneği). Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı.