ANALYSIS OF MEB INCLUSIVE EARLY CHILDHOOD EDUCATION PROJECT STORYBOOKS IN TERMS OF INCLUSIVE EDUCATION ELEMENTS

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 87 - 103, 31.01.2024

Mehmet Oğuz Günşen

https://doi.org/10.24315/tred.1328015

Öz

The aim of the study is to examine the inclusive education elements of the Ministry of National Education (MEB) Inclusive Early Childhood Education Project storybooks. This research, conducted using qualitative research methods and document analysis, includes a sample group of 38 storybooks prepared within the scope of the MEB Inclusive Early Childhood Education Project. An illustrated book review form, created to identify inclusive education elements, was used as a data collection tool in the research. The findings of the study reveal that more than half of the storybooks address characters with special needs, with the highest representation of characters with orthopedic disabilities and attention deficit hyperactivity disorders, while characters with intellectual disabilities and behavioral disorders are represented the least. The study also found that there are no elements addressing gender inequality and that the storybooks are suitable for children's development. However, in terms of inclusive and universal design elements, the illustrations are found to be inadequate in representing diverse racial characteristics and multicultural elements. Furthermore, the emphasis on the equality of all children is not sufficiently addressed in the text and visual content. Based on the results, recommendations are provided following a discussion in line with the existing literature.

Anahtar Kelimeler

inclusive education, individuals with special needs, book review, illustrated storybooks

MEB KAPSAYICI ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİM PROJESİ ÖYKÜ KİTAPLARININ KAPSAYICI EĞİTİM ÖĞELERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Araştırmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) Kapsayıcı Erken Çocukluk Eğitim Projesi öykü kitaplarının kapsayıcı eğitim öğeleri açısından incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak yapılan araştırmanın çalışma grubunu MEB Kapsayıcı Erken Çocukluk Eğitim Projesi kapsamında hazırlanan 38 öykü kitabı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kapsayıcı eğitim öğelerini belirlemeye yönelik oluşturulan resimli kitap inceleme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öykü kitaplarının yarısından çoğunda özel gereksinimli karakterlerin ele alındığı, özel gereksinimli bireylerden en çok ortopedik yetersizlik ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan karakterlerin olduğu, en az ise zihinsel yetersizlik ve uyum bozukluğu gösteren karakterlerin olduğu, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yönelik öğelerin bulunmadığı, çocukların gelişimlerine uygun olduğu ancak kapsayıcı ve evrensel tasarım öğeleri açısından, farklı ırksal özellikler ve çokkültürlülük öğeleri açısından resimlerin yetersiz kaldığı, tüm çocukların eşit olduğu vurgusunun metin ve resim içeriğinde yeterli düzeyde ele alınmadığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar alanyazın doğrultusunda tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

kapsayıcı eğitim, özel gereksinimli bireyler, kitap inceleme, resimli öykü kitapları

Kaynakça

• Akyıldız Hatırnaz, A. (2019). Ergonomi çerçevesinde eşitlikçi mekân üretim yaklaşımı olarak “evrensel tasarım” kavramı, Ergonomi, 2(3), 178-193.
• Arıcı, M. R., & Işıtan, S. (2021). Göç ve mülteci konulu resimli çocuk kitaplarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 683-713.
• Arıkan, A., Tomris, G., Yılmaz Bursa, G., & Tuna, D. M. (2021). Özel gereksinimli bireylere yönelik farkındalık geliştirmede okul öncesi çocuk kitaplarımız nitelikli mi? Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 19-44.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Bazeley, P. (2013). Qualitative data analysis: Practical strategies. SAGE Publications.
• Berry, T., & Wilkins, J. (2017). The gendered portrayal of inanimate characters in children's books. Journal of Children's Literature, 43(2), 4-15.
• Bianquin, N., & Sacchi, F. (2017). More than just pictures: using picture books to broaden young learners’ disability understanding. Proceedings, 1, 890.
• Bland, C. M., & Gann, L. A. (2013). From standing out to being just one of the gang: Guidelines for selecting inclusive picture books. Childhood Education, 89(4), 254–59. doi: 10.1080/00094.056.2013.815555
• Blaska, J. K. (2003). Using children’s literature to learn about disabilities and illnes: For parents and professionals working with young children (2th edition). Educator’s International Press.
• Burke, C. L., & Copenhaver, J. G. (2004). Animals as people in children's literature. Language Arts, 81(3), 205-213.