ÖĞRETMENLERİN MATEMATİK ÖĞRETME MOTİVASYONU ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 83 - 111

Ergün Yurtbakan

Öz

Çalışma, öğretmenlerin matematik öğretme motivasyonlarını belirlemeye yarayacak ölçek geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada tarama deseninden faydalanılmıştır. Çalışmaya uygun durum örneklemesi yolu ile Yozgat ilinde görev yapmakta olan 327 öğretmen (sınıf öğretmeni, ilköğretim ve ortaöğretim matematik öğretmeni) dahil edilmiştir. Madde havuzu, uzman görüşü ve pilot uygulama basamaklarından geçen ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Geçerlilik analizinde önce açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda; istek, endişe ve özveri olarak adlandırılan üç boyutun varyansın %41,494’ünü açıkladığı tespit edilmiştir. Ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testi sonucu ,862; Bartlett testi değeri x²=3072,208; sd=378, p=.000 bulunmuştur. Daha sonra doğrulayıcı faktör analizi yapılarak RMSEA değerinin .044, CMIN/DF:1.485, GFI:.925, CFI:.963 ve NFI:.897 değerlerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Güvenilirlik analizi için yapılan Cronbach’s Alpha katsayısı hesaplaması sonrasında iyi derecede güvenilir olduğu (α=.85) ortaya çıkmıştır. Analizler sonucunda üç faktörde toplam 19 soruluk geçerli ve güvenilir bir ölçek elde edilmiştir. Ölçek yardımıyla öğrencilerin matematik motivasyon, tutum, kaygı, korku, ilgi ve başarıları ile öğretmenlerin matematik öğretme motivasyonları arasındaki ilişki incelenebilir.

Anahtar Kelimeler

sınıf öğretmenleri, matematik öğretmenleri, matematik öğretimi, motivasyon

TEACHERS' MOTİVATİON TO TEACH MATHEMATİCS SCALE: VALİDİTY AND RELİABİLİTY STUDY

Öz

The study was conducted to develop a scale to determine teachers' motivation to teach mathematics. Survey design was utilised in the study. In the study, 327 teachers (primary, elementary and secondary mathematics teachers) working in Yozgat province were included through convenience sampling. The validity and reliability analyses of the scale, which passed through the item pool, expert opinion and pilot application steps, were performed. In the validity analysis, exploratory factor analysis was performed first. As a result of the analysis, it was determined that the three dimensions named as desire, concern and dedication explained 41,494% of the variance. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) test result of the scale was found to be ,862; Bartlett's test value x²=3072,208; sd=378, p=.000. Then, confirmatory factor analysis was performed and it was determined that RMSEA value was .044, CMIN/DF: 1.485, GFI:.925, CFI:.963 and NFI:.897 values were at acceptable level. After the calculation of Cronbach's Alpha coefficient for reliability analysis, it was found that it was well reliable (α=.85). As a result of the analyses, a valid and reliable scale with a total of 19 questions in three factors was obtained. With the help of the scale, the relationship between students' mathematics motivation, attitude, anxiety, fear, interest and achievement and teachers' motivation to teach mathematics can be examined.

Anahtar Kelimeler

primary school teachers, mathematics teacher, mathematics teaching, motivation

Kaynakça

• Akçakın, V. (2018). Validity and reliability study of Turkish version of motivation towards mathematics learning questionnare. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 20(1), 259-277.
• Akdağ, M. (2011). SPSS’de istatistiksel analizler [Statistical analysis in SPSS]. https://www.iys. inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/669/file/SPSS%20testleri.doc.
• Atkinson, E. S. (2000). An investigation into the relationship between teacher motivation and pupil motivation. Educational Psychology, 20(1), 45–57. https://doi.org/10.1080/014434100110371
• Balantekin, Y., & Oksal, A. (2014). Mathematics lesson motivation scale for primary school 3th and 4th grade students. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3(2), 102-113.
• Baltacı, A. (2018). A conceptual review of sampling methods and sample size problems in qualitative research. Journal of Bitlis Eren University Institute of Social Sciences, 7(1), 231-274. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bitlissos/issue/38061/399955
• Başar, M., & Doğan, M. C. (2020). Development of a scale to determine the fear causes of students about math. Bolu Journal of Bolu Abant Izzet Baysal University Faculty of Education, 20(1), 644-658. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.52925-650846
• Bozdoğan, A. E. (2009). The development of a scale of attitudes toward global warming. Erzincan University Journal of Science and Technology, 182, 232-247.
• Bozdoğan, A. E., & Öztürk, Ç. (2008). Improving of self – efficacy scale of geographyc coneptions embedded within ‘science’ course: A case for prospective science teachers. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 2(2), 66-80.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı [Handbook of Data Analysis for Social Sciences]. Pegem A Publishing
• Civelek, Ş., Meder, M., Tüzen, H., & Aycan, C. (2003). Matematik öğretiminde karşılaşılan aksaklıklar. Retrieved December 11, 2014 from http://www.matder.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=62:matematik-ogretiminde-karsilasilan-aksakliklar&catid=8: matematik-kosesi-makaleleri&Itemid=172.