BESLENME ÜZERİNE YAPILMIŞ EĞİTİM ve ÖĞRETİM, SPOR KONULU LİSANSÜSTÜ ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 15 Issue: 2, 751 - 783, 30.04.2025

Alperen Ceylan , Sümeyra Akkaya

https://doi.org/10.24315/tred.1501478

Abstract

Bu çalışmanın amacı beslenme üzerine yapılmış eğitim ve öğretim, spor konulu lisansüstü çalışmaları sistematik olarak incelemektedir. Çalışmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmaya dahil edilen 65 lisansüstü çalışma ölçüt örneklemeyle belirlenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda beslenme üzerine eğitim ve öğretim, spor konulu çok fazla doktora tezinin olmadığı, tema olarak en fazla beslenme eğitiminin belirli değişkenler üzerindeki etkisi temasının kullanıldığı, çalışmaların en fazla Selçuk Üniversite’sinde yürütüldüğü, konuyla alakalı en fazla çalışmanın 2019’da yapıldığı görülmüştür. Metodolojik bakımdan lisansüstü çalışmalarda en fazla nicel yöntemlerin ve tarama desenlerinin tercih edildiği, en fazla rastgele örnekleme kullanıldığı, örneklem grubu olarak ortaokul ve üniversite öğrencilerinin seçildiği, örneklem büyüklüğünde en fazla 250 üzeri aralığının seçildiği, verilerin en fazla kişisel bilgi formlarıyla ve ölçeklerle toplandığı ve verilerin analizinde en fazla tanımlayıcı istatistiklere başvurulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonunda önerilere yer verilmiştir.

Keywords

Beslenme, beslenme eğitimi, lisansüstü çalışma

Ethical Statement

Bu çalışma III. Bilsel Uluslararası Ahlat Bilimsel Araştırmalar Kongresi'nde sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

AN INVESTIGATION OF GRADUATE STUDIES CONDUCTED ON NUTRITION, EDUCATION, AND TEACHING, SPORTS

Abstract

The aim of this study is to systematically analyze postgraduate studies on nutrition in education, training, and sport. The document analysis technique was utilized in the study. The 65 postgraduate studies included in the analysis were determined through criterion sampling. The data obtained were analyzed using content analysis. At the end of the study, it was found that there were not many doctoral theses on education and training in nutrition and sports. The most common theme was the effect of nutrition education on certain variables. The studies were mostly conducted at Selçuk University, with the highest number of studies on the subject carried out in 2019. In terms of methodology, it was concluded that quantitative methods and survey designs were predominantly preferred in postgraduate studies. Random sampling was most frequently used, with secondary school and university students often selected as the sample group. A sample size range of over 250 was commonly chosen. Data were mostly collected using personal information forms and scales, and descriptive statistics were primarily employed in data analysis. Suggestions are provided at the end of the study.

Keywords

Nutrition, nutrition education

References

• Abanalya, N. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarında örnek olay destekli beslenme eğitiminin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Akcan, M. (2019). Özel yetenekli çocuklara sahip olan ailelerin beslenme bilgisi ile fiziksel aktivite düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sakarya.
• Akça, H. (2018). İlkokulda beslenme eğitiminin beslenme davranış ve bilgi düzeyine etkisin. (Yüksek Lisans Tezi). Amasya Üniversitesi, Amasya.
• Akçöltekin, S. (2021). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeyleri ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ardahan Üniversitesi, Ardahan.
• Akgül Ertan, G. (2019). 12--14 yaş öğrencilerde aerobik egzersiz ve sağlıklı yaşam eğitimlerinin beslenme, fiziksel aktivite ve obezite farkındalık düzeyleri üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Aksu Sandıkçı, B. (2019). 7. sınıf öğrencilerinin gıda ve beslenme okuryazarlıklarına yönelik etkinliklerin uygulanması. (Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
• Alay, F. (2019). Okul çağı çocuklarına verilen beslenme eğitimi programının beslenme alışkanlıkları besin tüketim sıklıkları ve beslenme bilgisi üzerine etkisinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Alp, R. (2023). Pandemi döneminde üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Arapoğlu, Ç. (2021). Trakya üniversitesi kırkpınar beden eğitimi ve spor yüksekokulu ve sağlık bilimleri öğrencilerinin beslenme bilgi düzeyi, günlük fiziksel aktivite ve spora yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Arslan, D. (2022). Öğretmen adaylarının beslenme okuryazarlıklarının medya okuryazarlıkları ile ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aytekeli, S. T. (2019). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Azılıoğlu, S. (2023). Ebeveynlerin beslenme tarzlarının çocuklarda ekran bağımlılığına ve okumaya yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). KTO Karatay Üniversitesi, Konya.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231–274
• Başak, E. Ş. (2023). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinde sürdürülebilir beslenme ile yeme farkındalığı ve beden kütle indeksi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Best, J. W. ve Kahn, J. V. (2005). Resarch in education. Needham Heights: MA: Allyn and Bacon.
• Biçer, A. (2022). Fen bilimleri öğretmenlerinin beslenme okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi ve sağlıklı beslenme hakkındaki görüşleri: mersin ili örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Bulut, M. A. (2011). Can boğazdan çıkar- kan gruplarına göre beslenme. İstanbul: Ayhan Matbası.
• Bursa Temel Bilişim Ağı (TEBA). (t.y.). İlimizde uygulanan bakanlık projeleri: sağlıklı adımlar projesi. 20 Mayıs 2024 tarihinde https://bursa.meb.gov.tr/teba/Uploads/Projeler/af560649-d033-4168-a48b-94b949732146.pdf adresinden alındı.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (29.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cemaloğlu, N. (2021). Veri toplama teknikleri: nicel-nitel. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (5., ss. 111-140). Anı Yayıncılık. https://doi.org/10.14527/9786257052405
• Ceylan, A. ve Bozkurt, E. (2023). Akıl ve zekâ oyunlarıyla ilgili ilkokul düzeyinde yapılmış lisansüstü çalışmaların tematik ve metodolojik olarak incelenmesi. M. Çalışoğlu (Ed.), Eğitimde güncel araştırmalar-II içinde (1. bs., C. 1, ss. 61-80). Vizetek Yayıncılık.