ÜÇ ANA DÜŞÜNCE AKIMI BAĞLAMINDA TÜMELLER PROBLEMİ

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 2, 539 - 546, 31.08.2021

Mustafa Bingöl

Öz

Bu çalışmada Orta Çağ dünyasını uzunca bir süre işgal eden tümeller probleminin ele alınması amaçlanmıştır. Bunun için öncelikle bu problemin üç ana düşünce akımı üzerinden değerlendirme yapılması ve sonrasında evrensellerin özlerine ilişkin açıklama çabalarını ortaya koymak gereklidir. Her ne kadar bu problemle birlikte nominalizm ve özelinde Ockhamlı William’ın ismi zikredilse de aslında bu tartışmanın asıl kaynağının Platon ve Aristoteles olduğu unutulmamalıdır. Realizm bakışıyla irdelenmeye başlayan süreç, Konseptualizm tartışmasıyla özellikle Peter Abelard’ın, Platon ve Aristoteles arasındaki bağı birleştirmesine sahne olur. Son olarak Nominalizm bu birleştimenin ayrıştığı noktaları belirginleştiren kimi zaman da ayrıma ihtiyaç olmadığını belirleyenlerin ışığında bu sürece katkıda bulunur. Son olarak bu problemin Orta Çağ dünyasında bırakmış olduğu etkiyi irdelemek o dönemin anlaşılmasında ve sonrasında ise inşa sürecine katkıda bulunacağı için oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Tümel, Realizm, Konseptualizm

Kaynakça

• Ahmet Cevizci, Orta Çağ Felsefesi Tarihi, (2. Baskı), Asa Kitabevi, Bursa 2001, 320. Burns, C. Delisle, “William of Ockham on Universals”, Blackwell Punlishing on behalf of The Aristotelian Society, Vol. 14 (1913-1914).
• Carson, Ed. Thomas and Cerrito, Joann, New Catholic Encyclopedia (Second Edition), Thomson Gale, America, 2003. Cengiz, Ceyhun Akın, “Bergson Felsefesinde Bilinç, Süre, Madde ve Evrim İlişkisi Bağlamında Hayat”, Mütefekkir-Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, Cilt:4/7, Haziran 2017, 90. Cevizci, Ahmet, Bilgi Felsefesi, Say Yayınları, İstanbul 2010. Courtenay, William J., Ockham and Ockhamism, Tuta Sub Aegide Pallas (Brill), Leiden-Boston, 2008. Çelik, Sara, Bilgi Felsefesi – İlkçağ’dan Yeniça’a, Doruk Yayımcılık, İstanbıl 2016. Dostal, Robert J., Varlığın Ötesi: Heidegger’in Platon’u, (çev: Senem Kurtar), Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 5 (6), 2018. Evans, Ed. G.R., Mediaeval Commentaries on the Sentences of Peter Lombard, Tuta Sub Aegide Pallas (Brill), Leiden-Boston-Köln, 2002. Gilson, Etienne, History of Christian Philosophy in the Middle Ages, New York 1954, 513. Klima, Gyula, The Medieval Problem of Universals, Metaphysics Research Lab, Stanford University, Winter 2017. Maurer,Armand, The Philosophy of William of Ockham in the light of its principles, Pntifical Institute of Mediaeval Studies, Canada 1915. Ockham, William, Ockham’s Theory of Propositions-Part II of the Summa Logicae, (trans: Alfred J. Freddoso and Henry Schuurman), St. Augustine’s Press, South Bend-Indiana,1998. Ockham, William, Quodlibetal Questions, (trans: Alfred J. Freddoso and Francis E. Kelley), Yale University Press, New Haven-London, 1991. Platon, Devlet, (çev: Hüseyin Demirhan), Sosyal Yayınları, İstanbul 2002. Spade, Ed. Paul Vincent, The Cambridge Companion to Ockham, Cambridge University Press, 1999. Tornay, Stephen Chak, “William of Ockham’s Nominalism”, The Philosophical Rewiew, Vol. 45, No.3 (May, 1936). Weinberg, Julius R., “Ockham’s Conceptualism”, The Philosophy Rewiew, Vol. 50, No. 5 (Sep.,1941).