Thucydides'in Peleponez Savaşını anlatırken ortaya koyduğu “Savaşı kaçınılmaz kılan, Atina’nın gücünün büyümesi ve bunun Sparta'da neden olduğu korkuydu” (Thucydides, 2009) tespitinin üzerinden yaklaşık 2500 yıl geçti. Savaş üzerine çalışan araştırmacı ve fikir insanlarının halen Thucydides’in cevaplamaya çalıştığı soruya yanıt aradığını görüyoruz: “Savaşın sebebi nedir?” İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan savaş, uluslararası ilişkiler disiplinin oluşması ile akademisyen ve araştırmacıların çalışma konularından birisi olagelmiştir. Medeniyetlerin yıkılmasına ve devletlerin yok olmasına sebep olan bu olgunun anlaşılması, önlenmesi, en azından sınırlandırılmasına yönelik yaklaşımlar geliştirilmiştir. Buna paralel olarak savaşı doğuran nedenleri anlamaya yönelik farklı disiplinlerdeki çalışmaların da artarak devam ettiği görülmektedir. Esasen savaşın nedenlerinin daha iyi anlaşılmasına ilişkin analiz ve değerlendirmeler siyaset bilimi, sosyoloji, felsefe, ahlak gibi farklı çalışma alanlarından bakış açılarını da zorunlu olarak içermek durumundadır.
Bu makalede söz konusu tarihi soruya cevap arama sürecinde öncelikle erken dönemde öne çıkan düşünce akımlarının ve teorilerin savaşın köken ve nedenlerine yönelik değerlendirmeleri analiz edilmiştir. Yeni nesil savaş kavramı altında ortaya konulan vekâleten savaş ve bu bağlamda terör örgütlerinin rolleri de ele alınmıştır. Savaş alanındaki çalışmaları ile de tanınan Kenneth Waltz’un savaşın kökenlerini açıklarken kullandığı düzeyler olan insan doğası, devlet yapılanması ve uluslararası sistem seviyelerindeki farklı yaklaşımlar eleştirel bir bakışla ele alınmıştır. Bu çalışma, savaşın kökenine ilişkin analizlerde, insan doğası, devlet yapılanması ve uluslararası sistemin yapısının savaş kararlarını doğrudan etkilediği, bazı durumlarda kaynaklık ettiklerini, savaşları anlamada önemli göstergeler olduğu gerçekliği yanında, savaşların nedenlerini tam olarak ortaya koymakta yetersiz kaldığını öne sürmektedir. Bu çerçevede savaşın doğası ve kökeninin anlaşılmasında farklı disiplin ve analiz düzeylerini kapsayan sentez bir yöntemin benimsenmesinin gerekliliği öne çıkmaktadır
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Environment and Culture, Economics, Political Science, International Relations, Operation, Business Administration |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | September 13, 2020 |
Submission Date | April 13, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 3 Issue: 2 |