Osmanlı Kaynaklarında ve Modern Türk Tarihçiliğinde Osmanlı-Safevî Münasebetleri (XVI.-XVII. yüzyıllar)

Year 2002, Volume: 66 Issue: 246, 503 - 516, 20.08.2002

Ahmet Yaşar Ocak

https://doi.org/10.37879/belleten.2002.503

Abstract

Anadolu ve İran: İki büyük medeniyetin, iki büyük kültürün vatanı olan bu topraklar, antik devirlerden XVII. asrın neredeyse sonlarına kadar birbiriyle savaştılar. Lidyalılar ve Persler; İskender ve Dara; Romalılar ve Sasanîler; Anadolu Selçukluları ve Moğollar, İlhanlılar; Osmanlılar ve Timurlular ve nihayet Osmanlılar ve Safevîler. Bu savaşların bazılarının sonunda İran Anadolu'yu istila etti. XVI.-XVII. asır Osmanlı-Safevî mücadeleleri, işte bu uzun çatışmalar tarihinin son perdesiydi. Bu mücadeleler, İslam tarihinin genel seyri içinde bir mânada, Sünnilik-Şiilik rekabetinin teolojik boyuttan siyasi boyuta intikal eden çok mühim bir safhasını teşkil ettiği kadar, Osmanlı tarihinin de en önemli dönemlerinden birini meydana getirir.

Keywords

Osmanlı Kaynakları, Modern Türk Tarihçiliği, Osmanlı-Safevî Münasebetleri, XVI.-XVII. yüzyıllar

Ottoman-Safawid Relations (16th-17th cc) in the Light of Both Ottoman Sources and Modern Turkish Historiography

Abstract

The rivalry and struggle between the Safawid polity founded in the early 16th century and the Ottoman Empire can be quite easily detected in the sources of both parties. The following article is limited to a presentation of the nature of the information furnished by Ottoman sources concerning their contention and conflict and a brief description of the nature of these sources. Following a survey of the chief various types of sources (archival records, diplomatic correspondence, manuscripts with miscellaneous contents, chronicles, and various unofficial treatises), the author turns his attention to the approach adopted by modern Turkish historiography. The writer concludes that Ottoman-Safawid relations appear to have been largely overlooked in Turkish historiography and that the existing works seldom utilize Persian sources.

Keywords

Ottoman Sources, Modern Turkish Historiography, Ottoman-Safawid Relations, 16th-17th cc