V. L. MÉNAGE: Neshri's History of the Ottomans, the sources and development of the text, SOAS, London Oriental Series vol. 16, Oxford University Press, London 1964. [Kitap Tanıtımı]

Year 1965, Volume: 29 Issue: 116, 667 - 672, 20.10.1965

Halil İnalcık

Abstract

Osmanlı tarihinin ilk iki asrı üzerinde bize kadar gelebilen kaynakların mahiyeti hakkında tenkidi çalışmalar I. Dünya harbinden sonra F. Giese ve P. Wittek gibi âlimler tarafından parlak bir şekilde temsil edilmişse de, bu faaliyet aynı ciddiyetle devam edememiştir. Bu iş tam mânasile yapılmadıkça da bu devrin tarihi üzerinde sağlam herhangi bir çalışma yapmağa imkan yoktur. Dr. Ménage'ın araştırma konusu olarak Neşrî’yi alması sebepsiz Kendisinin önsözde işaret ettiği gibi "hiçbir Osmanlı tarihçisi daha sonraki yazarlar üzerinde eserini II. Bayezid'in ilk saltanat yıllarında meydana getirmiş olan Neşri kadar büyük bir etkide bulunmamıştır." Neşrî üzerinde çalışmalar son onbeş yıl içinde Almanya'da Th. Menzel'in yarım kalan işini tamamlamağı üzerine almış bulunan Prof. Fr. Taeschner ve memleketimizde Fahriye Arık'ın mesaisinden sonra Neşri yazmalarını araştırma ve metnin tenkitli bir tab'ını yapma işine girişen merhum F. R. Unat ve çalışma arkadaşı Prof. M. A. Köymen tarafından geliştirilmiştir. Türk nâşirler Menzel'e ait nüshayı elde edememişler ve metni Viyana nüshasını esas tutmak suretile tesise çalişmışlardır. Unat ve Köyme'in tenkitli neşirlerinin birinci cildi çıktıktan iki yıl sonra Prof. Taeschner, Menzel nüshasının tıpkıbasımını neşredince görüldü ki, bu nüshanın diğer nüshalar yanında birinci derecede ehemmiyeti vardır ve Nesli tetkiklerine yepyeni bir yön vermektedir. İşte şimdi Dr. Ménage bilhassa Menzel nüshasını ele alarak Nesli tarihi üzerinde incelemeleri yeni bir temele oturtmaktadır.

Keywords

Neşrî, Osmanlı Tarihi, Friedrich Giese, Paul Wittek, Fr. Taeschner, V. L. Ménage