BibTex RIS Cite

İSTİKLAL MARŞI’NIN ALFABE, YAZIM VE NOKTALAMA ÖZELLİKLERİ

Year 2021, Volume: 12 Issue: 58, 147 - 213, 16.04.2022

Mustafa Karataş

Abstract

Bir milleti oluşturan kültür ögelerinin başında dil ve o dille üretilmiş sözlü ve yazılı eserler gelir. Bu eserler, sadece üreticilerinin şair, yazar vd. duygu ve düşünce dünyalarını değil, aynı zamanda bir parçası oldukları toplumun belleğinde iz bırakmış çeşitli olay veya olguları yansıtır. Ancak sahip olduğu tüm anlamlarla birlikte bir eser, öncelikle yazılı veya sözlü olarak ifade edilmiş bir metindir. İşte bu metinler, üretildiği dilin alfabesiyle ve yazım-noktalama kurallarıyla yazıya geçirilir. Bu nedenle, bir yazılı eserin incelenmesi, öncelikle üretildiği yazı dili geleneğinin incelenmesi anlamına gelir. Türk milleti için bir eserden öte anlamlar taşıyan İstiklal Marşı da öncelikli olarak yazılı bir metin ve şiirdir. Türk milletinin “istiklal şiiri” niteliğini taşıyan ve Mehmet Akif Ersoy tarafından Arap harfleriyle yazılarak “Kahraman ordumuza” ithaf edilen İstiklal Marşı, ilk olarak dönemin gazete ve dergilerinde Arap harfleriyle, Harf Devrimi’nden sonra ise çeşitli yayınlarda ve ders kitaplarında Latin esaslı Türk alfabesiyle yayımlanmıştır. Bu nedenle, metnin alfabe, yazım ve noktalama açısından dikkat çekici özellikleri, yayımlanan metinler arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. İstiklal Marşı, bu çalışmada, Arap alfabesi ve Latin esaslı Türk alfabesi ile yayımlanan bir metin olarak yazım ve noktalama özelliklerine göre incelenmiştir

Keywords

İstiklal Marşı Mehmet Akif Ersoy Millî Marş Türkçe Yazım ve Noktalama

References

  • Akar, A. 2018 . Oğuzların Dili Eski Anadolu Türkçesi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Akay, H. 2010 . “İstiklal Marşı’nın Tarihçesi”. İstiklal Marşı 41 Dize 41 Yorum. Haz. H. Akay ve M. F. Andı. İstanbul: Hat Yayınları, 17-69.
  • Aslan, Ç. ve Toker, M. Hz. 2009 . Gâye-i Milliyye Tıpkı Basım . Ankara: Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları.
  • Atasoy, F. O. 2010 . İstiklal Marşı’nın Noktalaması. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic , 5 3 : 763-789.
  • Ayaydın Cebe, G. Ö. 2021 . Smile of the Crescent: Constructing a Future Identity out of Historical Ambiguity in İstiklal Marşı with Translation . Die Welt des Islams, 61 2 . BASKIDA
  • Bilgin, A. 2009 . İstiklal Marşı ve Üzerine Yapılan Çalışmalar. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXXVII 22 : 23-34.
  • Çetin, N. 2013 . İstiklal Marşı’mızı Anlamak. Ankara: Öncü Kitap.
  • Demirtürk, C. 2019 . Türkçe Yazım Kılavuzlarının Gelişimi Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkçe Eğitimi Bilim Dalı, Denizli.
  • Durukoğlu, S. ve Büyükelçi, B. 2018 . Türk Dilinde Noktalama İşaretlerinin Kullanımı ve Tarihi Gelişimi. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 14 6 : 11-26.
  • Duymaz, R. 2009 . Milli Mücadele’miz ve İstiklal Marşı’mız. İstanbul: AK Akademik Kitaplar.
  • Eren, H. 1986 . İstiklal Marşı. Türk Dili, Türk Dil Kurumu Yayınları, 51 420 : 492-498.
  • Ergin, M. 1997 . Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
  • Filazi, G., Çuhadar, S., Bozbıyık, N. ve Karaca, D. 2010 . Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Göğüş, B. ve Demiray, K. 1945 . Türkçe 1 Orta Okul Kitapları. Ankara: MEB Yayınları.
  • İmlâ Kılavuzu. 1941 . Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • İmlâ Kılavuzu. 1948 . Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • İmlâ Lûgati. 1928 . Ankara: Dil Encümeni.
  • Kaplan, M., Enginün İ., Emil, B., Birinci, N. ve Uçman, A. Hz. 1981 . Devrin Yazarlarının Kalemiyle Milli Mücadele ve Gazi Mustafa Kemal. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Karataş, M. 2019 . Her Yönüyle Türk Dili. Kayseri: Kimlik Yayınları.
  • Karataş, M. 2020 . Türkçe ve Felsefe Terimleri. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Kumbuzoğlu, M. A. 2021 . Kabulünün 100. Yılında Millî Mutabakat Metnimiz İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy Belgeler. Ankara: TBMM Yayını.
  • Okay, O. 2010 . “Milli Marş ve Edebi Metin Olarak İstiklal Marşı”. İstiklal Marşı 41 Dize 41 Yorum. Hz. H. Akay ve M. F. Andı. İstanbul: Hat Yayınları, 71-80.
  • Özdil, O., Babuçoğlu, M. ve Gürlek, S. Hz. . 2021 . Mehmet Akif Ersoy ve İstiklal Marşı. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Yay.
  • Sarıhan, Z. 2002 . Vatan Türküsü İstiklal Marşı, Tarihi ve Anlamı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Saussure, F. S. 1998 . Genel Dilbilim Dersleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Şengüler, İ. H. Hz. 1993 . Açıklamalı ve Lügatçeli Mehmed Akif Külliyatı. Tefsir-i Şerifler, Hutbe, Vaaz ve Mektuplar C. 9. İstanbul: Hikmet Neşriyat.
  • Timurtaş, F. K. 1997 . Osmanlı Türkçesi Grameri 3. İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
  • Turinay, N. Hz. 2021 . İstiklal Marşı’nın 100. Yılında Mehmet Akif Ersoy Şiir Külliyatı Safahat. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 1, Cilt: 8, İçtima: 1, 26 Şubat 1337 1921 .
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 1, Cilt: 9, İçtima: 1, 1 Mart 1337 1921 .
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 1, Cilt: 9, İçtima: 6, 12 Mart 1337 1921 .
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 3, Cilt: 5, İnikat: 1, 1 Kasım 1928.
  • Uğurlu, M. 2011 . “Oğuzca ve ‘Anadolu Merkezli Oğuz Türkçesi’”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6/1: 123-156.
  • Yazım Kılavuzu. 24. Baskı. 2005 . Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Sınıf Okuma Kitabı. 1938 . İstanbul: Kültür Bakanlığı. Gazete ve Dergiler
  • Açıksöz, 21 Şubat 1337/1921 , s. 123.
  • Açıksöz, 21 Mart 1337 / 21 Mart 1921, Numro: 138, s. 2.
  • Cerideiresmiye, 21 Mart 1337 / 21 Mart 1921, Numro: 7, s. 1.
  • Gayeimilliye, 26 Mart 1337 / 26 Mart 1921, S. 18, s.1.
  • Hâkimiyetimilliye, 17 Şubat 1337/1921, S. Numro 111, s. 1.
  • Hâkimiyetimilliye, 13 Mart 1337/1921, S. Numro 131, s. 2.
  • Hâkimiyetimilliye, 14 Mart 1337 / 14 Mart 1921, Numro: 132, s. 2.
  • Hâkimiyetimilliye, 14 Mart 1337 / 14 Mart 1921, Numro: 132, s. 2.
  • Hâkimiyetimilliye, 2 Eylül 1337 / 2 Eylül 1921, Numro: 280, s. 2.
  • Karagöz, 5 Temmuz 1338 / 1922, Numro: 1492, s. 1.
  • Sebilürreşat, 21 Mart 1337/1921, S 472, s. 38
  • Sebilürreşat, 17 Şubat 1331/1921, S. 468, C. 18, s. 305.
  • Servetifünun, 21 Nisan 1337 / 21 Nisan 1921, Numro: 1468, s. 134.
  • Vakit, 29 Eylül 1337 / 29 Eylül 1921, Numro: 1366.
  • Yarın, 17 Teşrin-i sani 1337 / 17 Kasım 1921, Numro: 6.
  • http://www.aciksoz.com.tr/ Erişim: 01.04.2021 .
  • http://www.aciksoz.com.tr/gundem/milli-sairimiz-mehmet-akif-ersoy- istiklal-marsini-kendi-arzusuyla-21-subat-1921-tarihinde-aciksoz- gazetesinde-yayinlanmasini-saglamistir-akif-icin-aciksoz-cok- onemliydi-h10295.html Erişim: 01.04.2021 .
  • https://islamansiklopedisi.org.tr/hakimiyet-i-milliye Erişim: 01.04.2021 .

Year 2021, Volume: 12 Issue: 58, 147 - 213, 16.04.2022

Mustafa Karataş

Abstract

Language, together with the oral and written works produced within that language, is the foremost cultural signifier of a nation. These works reflect not only the world of their producers’ poets, writers etc. personal feelings and thoughts but also diverse events and phenomena that leave a mark on the memory of the society to which they belong. A work, however, with all the meanings it may have, is primarily a text, expressed orally or in writing. Texts are put down to pen in the alphabet of the language in which they are produced and are bound by the orthographic and punctuational rules of that language. Therefore, the examination of a written work actually means the examination of the tradition of the written language in which it was produced. “The Independence Anthem”, which is the national anthem of Turkey, which means more than simply being a literary work for Turkish nation, is principally a written text as a poem. The anthem, which is in effect the Turkish nation’s “poem of independence” and which was written by Mehmet Akif Ersoy in Arabic letters and dedicated by him to “Our heroic army”, is first printed in Arabic letters in the periodicals of the era. After the Language Reform, it was published in Latin based Turkish alphabet in various publications and schoolbooks. Consequently, its versions display remarkable differences with respect to the alphabet, orthography and punctuation. This study examines the “Independence Anthem”, which has been studied from various aspects so far, as a text both published in Arabic letters and in Latin based Turkish alphabet, by focusing on its orthographic and punctuational characteristics

Keywords

İstiklal Marşı Mehmet Akif Ersoy National Anthem Turkish Language Orthography and Punctuation

References

  • Akar, A. 2018 . Oğuzların Dili Eski Anadolu Türkçesi. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Akay, H. 2010 . “İstiklal Marşı’nın Tarihçesi”. İstiklal Marşı 41 Dize 41 Yorum. Haz. H. Akay ve M. F. Andı. İstanbul: Hat Yayınları, 17-69.
  • Aslan, Ç. ve Toker, M. Hz. 2009 . Gâye-i Milliyye Tıpkı Basım . Ankara: Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları.
  • Atasoy, F. O. 2010 . İstiklal Marşı’nın Noktalaması. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic , 5 3 : 763-789.
  • Ayaydın Cebe, G. Ö. 2021 . Smile of the Crescent: Constructing a Future Identity out of Historical Ambiguity in İstiklal Marşı with Translation . Die Welt des Islams, 61 2 . BASKIDA
  • Bilgin, A. 2009 . İstiklal Marşı ve Üzerine Yapılan Çalışmalar. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXXVII 22 : 23-34.
  • Çetin, N. 2013 . İstiklal Marşı’mızı Anlamak. Ankara: Öncü Kitap.
  • Demirtürk, C. 2019 . Türkçe Yazım Kılavuzlarının Gelişimi Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkçe Eğitimi Bilim Dalı, Denizli.
  • Durukoğlu, S. ve Büyükelçi, B. 2018 . Türk Dilinde Noktalama İşaretlerinin Kullanımı ve Tarihi Gelişimi. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 14 6 : 11-26.
  • Duymaz, R. 2009 . Milli Mücadele’miz ve İstiklal Marşı’mız. İstanbul: AK Akademik Kitaplar.
  • Eren, H. 1986 . İstiklal Marşı. Türk Dili, Türk Dil Kurumu Yayınları, 51 420 : 492-498.
  • Ergin, M. 1997 . Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
  • Filazi, G., Çuhadar, S., Bozbıyık, N. ve Karaca, D. 2010 . Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Göğüş, B. ve Demiray, K. 1945 . Türkçe 1 Orta Okul Kitapları. Ankara: MEB Yayınları.
  • İmlâ Kılavuzu. 1941 . Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • İmlâ Kılavuzu. 1948 . Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • İmlâ Lûgati. 1928 . Ankara: Dil Encümeni.
  • Kaplan, M., Enginün İ., Emil, B., Birinci, N. ve Uçman, A. Hz. 1981 . Devrin Yazarlarının Kalemiyle Milli Mücadele ve Gazi Mustafa Kemal. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Karataş, M. 2019 . Her Yönüyle Türk Dili. Kayseri: Kimlik Yayınları.
  • Karataş, M. 2020 . Türkçe ve Felsefe Terimleri. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Kumbuzoğlu, M. A. 2021 . Kabulünün 100. Yılında Millî Mutabakat Metnimiz İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy Belgeler. Ankara: TBMM Yayını.
  • Okay, O. 2010 . “Milli Marş ve Edebi Metin Olarak İstiklal Marşı”. İstiklal Marşı 41 Dize 41 Yorum. Hz. H. Akay ve M. F. Andı. İstanbul: Hat Yayınları, 71-80.
  • Özdil, O., Babuçoğlu, M. ve Gürlek, S. Hz. . 2021 . Mehmet Akif Ersoy ve İstiklal Marşı. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Yay.
  • Sarıhan, Z. 2002 . Vatan Türküsü İstiklal Marşı, Tarihi ve Anlamı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Saussure, F. S. 1998 . Genel Dilbilim Dersleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Şengüler, İ. H. Hz. 1993 . Açıklamalı ve Lügatçeli Mehmed Akif Külliyatı. Tefsir-i Şerifler, Hutbe, Vaaz ve Mektuplar C. 9. İstanbul: Hikmet Neşriyat.
  • Timurtaş, F. K. 1997 . Osmanlı Türkçesi Grameri 3. İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
  • Turinay, N. Hz. 2021 . İstiklal Marşı’nın 100. Yılında Mehmet Akif Ersoy Şiir Külliyatı Safahat. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 1, Cilt: 8, İçtima: 1, 26 Şubat 1337 1921 .
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 1, Cilt: 9, İçtima: 1, 1 Mart 1337 1921 .
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 1, Cilt: 9, İçtima: 6, 12 Mart 1337 1921 .
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Latin Harfli , Devre: 3, Cilt: 5, İnikat: 1, 1 Kasım 1928.
  • Uğurlu, M. 2011 . “Oğuzca ve ‘Anadolu Merkezli Oğuz Türkçesi’”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6/1: 123-156.
  • Yazım Kılavuzu. 24. Baskı. 2005 . Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Sınıf Okuma Kitabı. 1938 . İstanbul: Kültür Bakanlığı. Gazete ve Dergiler
  • Açıksöz, 21 Şubat 1337/1921 , s. 123.
  • Açıksöz, 21 Mart 1337 / 21 Mart 1921, Numro: 138, s. 2.
  • Cerideiresmiye, 21 Mart 1337 / 21 Mart 1921, Numro: 7, s. 1.
  • Gayeimilliye, 26 Mart 1337 / 26 Mart 1921, S. 18, s.1.
  • Hâkimiyetimilliye, 17 Şubat 1337/1921, S. Numro 111, s. 1.
  • Hâkimiyetimilliye, 13 Mart 1337/1921, S. Numro 131, s. 2.
  • Hâkimiyetimilliye, 14 Mart 1337 / 14 Mart 1921, Numro: 132, s. 2.
  • Hâkimiyetimilliye, 14 Mart 1337 / 14 Mart 1921, Numro: 132, s. 2.
  • Hâkimiyetimilliye, 2 Eylül 1337 / 2 Eylül 1921, Numro: 280, s. 2.
  • Karagöz, 5 Temmuz 1338 / 1922, Numro: 1492, s. 1.
  • Sebilürreşat, 21 Mart 1337/1921, S 472, s. 38
  • Sebilürreşat, 17 Şubat 1331/1921, S. 468, C. 18, s. 305.
  • Servetifünun, 21 Nisan 1337 / 21 Nisan 1921, Numro: 1468, s. 134.
  • Vakit, 29 Eylül 1337 / 29 Eylül 1921, Numro: 1366.
  • Yarın, 17 Teşrin-i sani 1337 / 17 Kasım 1921, Numro: 6.
  • http://www.aciksoz.com.tr/ Erişim: 01.04.2021 .
  • http://www.aciksoz.com.tr/gundem/milli-sairimiz-mehmet-akif-ersoy- istiklal-marsini-kendi-arzusuyla-21-subat-1921-tarihinde-aciksoz- gazetesinde-yayinlanmasini-saglamistir-akif-icin-aciksoz-cok- onemliydi-h10295.html Erişim: 01.04.2021 .
  • https://islamansiklopedisi.org.tr/hakimiyet-i-milliye Erişim: 01.04.2021 .
There are 53 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Mustafa Karataş This is me

Publication Date April 16, 2022
Published in Issue Year 2021 Volume: 12 Issue: 58

Cite

APA Karataş, M. (2022). İSTİKLAL MARŞI’NIN ALFABE, YAZIM VE NOKTALAMA ÖZELLİKLERİ. Düşünce Dünyasında Türkiz, 12(58), 147-213.