İŞLETMELERDE İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ UYGULAMALARI İLE KURUMSALLAŞMA ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 38 - 55, 30.06.2020

Baran Akkuş , Abdulkadir Bilen

Öz

İşletmeler, toplumsal ihtiyaçları karşılamak üzere kurulmuş ekonomik birimlerdir. Ayrıca kâr elde ederek yaşamlarını devam ettirmek isterler. Kurumsallaşma, işletmelerin sürekliliklerinin sağlanmasında önemli bir faktördür. Bunun yanında, rekabet avantajı elde etmelerini sağlayacak en önemli unsur insan kaynaklarıdır. Kurumsallaşma boyutlarına baktığımızda karşımıza; formalleşme, kültürel güç, profesyonelleşme, şeffaflık, tutarlılık ve sosyal sorumluluk gibi kavramlar çıkmaktadır. Bunlar da işletmelerde insan kaynakları ile yakından ilgili kavramlardır. Buradan hareketle, insan kaynakları yönetimi ile kurumsallaşma arasında bir etkileşimden söz edilebilir. Bu çalışmada insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve kurumsallaşma arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, Şanlıurfa ve Diyarbakır illerinde 10-249 arası çalışanı olan özel sektöre bağlı devamlı işletmelerden, tabakalı örneklem yöntemiyle seçilenlerde kurumsallaşma ve insan kaynakları yönetimi ölçekleri uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; insan kaynakları yönetimi uygulamaları ile kurumsallaşma boyutları arasında pozitif yönlü, yüksek düzeyde ve anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Ayrıca, insan kaynakları yönetimi ölçeği toplam puanları ile kurumsallaşma ölçeği toplam puanları arasında da pozitif yönlü (r=0,868; p<0,01), yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşletme, İnsan Kaynakları Yönetimi, Kurumsallaşma

Destekleyen Kurum

Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Koordinatörlüğü

Proje Numarası

İİBF.19.001, 2019

Teşekkür

Bu araştırma Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Koordinatörlüğü’nce desteklenmiştir. Proje Numarası: İİBF.19.001, 2019.

Kaynakça

• Acar, A.C. (2015). İnsan Kaynakları Yönetimi. İ.Ü. İşletme Fakültesi İnsan Kaynakları Yönetimi Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri. (7. Baskı) içinde (87-162). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Akın, Ö.; Erdost Çolak, H. E. (2012). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarıyla Örgütsel Performans Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 2 Sayı: 2, 85-114.
• Apaydın, F. (2008). “Kurumsallaşmanın Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Performansına Etkileri.” ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 1-22.
• Bayer, E. (2005). “İşletmelerde Kurumsallaşmanın Sorunsal Haline Gelmesi ve Kurumsallaşamama Nedenlerinin Belirlenmesi”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7/3, 125-142.
• Bilen, A.; Akkuş B. (2019). “BOBİ’lerde Kurumsallaşmanın Gerekliliği ve Faydalarının Değerlendirilmesi”. III. Uluslararası Ekonomi, Siyaset ve Yönetim Sempozyumu, Tam Metin Bildiri Kitabı, s. 443-450.
• Björkman, I., Fey, C., & Park, H. (2007). “Institutional Theory and MNC Subsidiary HRM Practices: Evidence from a Three-Country Study”. Journal of International Business Studies, 38(3), 430-446.
• Cevher, E. (2014). “Kurumsallaşma Küçük İşletmeler İçin Bir Çözüm müdür? Yoksa Yok Olma Nedeni midir?”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 32, 583-594. Daşdemir, İ. (2019). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (2. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Dinçer, Ö.; Fidan, Y. (2009). İşletme Yönetimine Giriş. (7. Basım). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Fey, C. F., & Björkman, I. (2001). “The Effect of Human Resource Management Practices on MNC Subsidiary Performance in Russia”. Journal of International Business Studies, 32(1), 59-75.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. Sage.
• Kayış, A. (2009). Güvenirlik Analizi. Şeref KALAYCI (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (4. Baskı) Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kobanoğlu, M.S. (2013). Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Düzeyi ile Stratejik Yönetim ve İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Erzurum Alt Bölgesinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Koç, H. (2017). İşletmelerde Kurumsallaşma ve Yeniden Yapılanma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Mucuk, İ. (2008). Modern İşletmecilik. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Narmambetova, A.; Avci, S. B.; & Barlı, Ö. (2016). “Kurumsallaşma Göstergelerinin Doğrulayıcı Faktör Analizi ile İncelenmesi ve Kurumsallaşma Algılarını Farklılaştıran Etmenlerin Belirlenmesi: Kırgızistan Örneği”. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13), s. 186-207.
• Onay, M.; Vezneli Z. (2011). “Aile Şirketlerinde ‘Kurumsallaşamama’ ve İkinci Kuşağın ‘Duyarsızlığı’”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 167-176.
• Öge, H. S.; Karasoy, H. A. (2016). Meslek Yüksek Okulları İçin İnsan Kaynakları Yönetimi. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. (1. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Sabuncuoğlu, Z. (2008). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalı. (3. Baskı). Bursa: Alfa Aktüel Basım Yayım.
• Sabuncuoğlu, Z. (2013). Uygulama Örnekleriyle İnsan Kaynakları Yönetimi. (7. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Seyidoğlu, H. (2000). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı. (8. Baskı). İstanbul: Güzem Yayınları.
• Şimşek, M. Ş. ve Çelik, A. (2011). İşletme Bilimlerine Giriş. (18. Baskı). Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Tabouli E.M.; Habtoor N.A.; Nashief M.S. (2016). “Human Resources Management Polıcıes and Practıces Scale (HRMPPS): Using Confirmatory Factor Analysis (CFA)”. Proceedings of 38th ISERD International Conference, Kuala Lumpur, Malaysia, 28th June 2016.
• Tengilimoğlu, E.; Akgöz, E. (2019). “Kurumsallaşma Düzeylerinin İşletme Yapısına Göre İncelenmesi: Oteller Üzerine Bir Araştırma”. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 12 (2), 229-251
• Ural, A.; Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• İnternet Kaynakları
• Işık, M.; Çiçek, B. (2019). “İnsan Kaynakları Uygulamalarının Kurumsallaşma Algısı Üzerindeki Öncülük Rolü”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 2, Haziran, 128-149, Doi: http://dx.doi.org/10.11611/yead.538120
• SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) (2019). Aylık İstatistik Bilgileri http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/aylik_istatistik_bilgileri, [Erişim Tarihi: 05.11.2019].