Fen Bilimleri Öğretmenlerinin FATİH Projesi ve Akıllı Tahta Hakkındaki Görüşleri

Year 2020, Volume: 3 Issue: 1, 71 - 83, 26.06.2020

Zeynel Abidin Yılmaz

Abstract

Bu çalışmada, fen bilimleri öğretmenlerinin FATİH projesi ve akıllı tahtaların öğretmen ve öğrenciler üzerindeki etkilerine yönelik araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması olup araştırmanın veri toplama aracı olarak altı sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017- 2018 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin Güneydoğusunda bulunan bir il merkezindeki ilköğretim ikinci kademede görev alan 25 fen bilimleri öğretmenleri oluşturmaktadır. Görüşmelerden elde edilen veriler, nitel veri analiz çeşitlerinden biri olan içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin gerek FATİH projesi gerekse akıllı tahta kullanımına dönük olarak birçok olumlu ve olumsuz görüşlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenler üzerindeki olumlu etkileri olarak; bilgiye daha kolay ulaşılması, zaman kaybını önlemeyi sağlaması, öğrenciyi derse dâhil etmeyi kolaylaştırma gibi özellikler sayılabilir. Olumsuz etkileri olarak; öğretmenlerin internet ve teknik sorunlarla ilgili yaşadıkları sorunlar başı çekmekte, bazı içeriklerde hatalı bilgilerin bulunması, kalabalık sınıflarda sınıf kontrolü ile ilgili yaşanan olumsuzluklar belirtilmektedir. Öğrenciler üzerindeki olumlu yönleri ise derse karşı güdülemeyi sağlaması, soyut bilgilerin somutlaştırmada kolaylık sağlaması, görsel anlamda zenginlik sağlaması, öğrenciler için interaktif öğrenme noktasında aktif olmalarını sağlaması belirtilmektedir. Olumsuz yönleri olarak öğrencilerin internet ve teknik sorunlarla ilgili yaşadıkları sorunlar başı çekmekte, bazı içeriklerde hatalı bilgilerin bulunması, kalabalık sınıflarda sınıf kontrolü ile ilgili yaşanan olumsuzluklar sayılabilir. Akılı tahta kullanım amaçlarına ilişkin bulgularda ise daha çok video izletme amacıyla kullanıldığı veya tehlike arz eden deneylerin akıllı tahtadaki uygulamalar sayesinde gerçekleştirme amacıyla kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca kıdem yılı daha az olan öğretmenlerin akıllı tahtayı daha çok kullandıkları tespit edilmiştir.

Keywords

FATİH projesi, fen eğitimi

The Science Teachers' Views about FATİH Project and Smart Board

Abstract

In this study, it was aimed to investigate the view of science teachers about effect of the FATİH Project and smart boards on teachers and student. This study is a case study, which is one of the qualitative research design, semi-structured interview form consisting of six questions was used as the data collection tool of the research. The study group of the research consisted of 25 science teachers who were in secondary schools in the province of South-eastern Turkey in the 2017-2018 academic year. The interview data was analyzed by content analysis, which is one of the qualitative data analysis types. According to the findings, it has been determined that teachers had many positive and negative views regarding both the FATİH Project and the use of the smart boards. The positive effects on the teachers, such as easier access to information, preventing loss of time, facilitating the inclusion in the lesson can be counted. The negative effects such as the problems experienced by the teachers regarding internet and technical problems, incorrect information in some contents and difficulties of control of crowded classrooms, were stated by teachers. The positive aspects of the students were stated as providing motivation against the lesson, facilitating the concrete of abstract information, providing visual richness, enabling students to be active in interactive learning. The disadvantages are problems experienced by the students regarding internet and technical problems, the presence of incorrect information in some contents, and negativities related to control of the crowded classrooms. In the findings related to the use of smart board, it was determined that it was mostly used for video viewing, use in activities and problem solving, benefiting from lecture or experiments that dangerous and could not make in the application are achieved on smart board. In addition, it has been determined that teachers with less seniority use more of the smart board.

Keywords

FATİH Project, use of smart board, science education

References

• Aktaş, İ., Gökoğlu, S., Turgut, Y. E. ve Karal, H. (2014). Teachers’ opinions about FATIH project: Awareness, foresight and expectations. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 8(1), 257-286.
• Altınçelik, B. (2009). İlköğretim düzeyinde öğrenmede kalıcılığı ve motivasyonu sağlaması yönünden akıllı tahtaya ilişkin öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Ateş, M. (2010). Ortaöğretim coğrafya derslerinde akıllı tahta kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 409-427.
• Aydın, M. (2017). Matematik dersinde etkileşimli tahta kullanımının öğrenci başarısı, motivasyonu ve tutumları üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Ayvacı, H. Ş., Özbek, D. ve Sevı̇m, S. (2018). Etkileşimli tahtaların öğretime entegrasyonu konusunda öğretmen görüşlerinin belirlenmesi: Trabzon ili örneği. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-13.
• Baki, A., Yalçınkaya,A., H., Özpınar, İ. ve Uzun, Ç. S. (2009). İlköğretim matematik öğretmenleri ve öğretmen adaylarının öğretim teknolojilerine bakışlarının karşılaştırılması, Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(1), 67-85.
• Banoğlu, K., Madenoğlu, C., Uysal, Ş. ve Dede, A. (2014) FATİH projesine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Eskişehir ili örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 39-58.
• Başıbüyük, K., Erdem, E., Şahin, Ö., Gökkurt, B. ve Soylu, Y. (2014). Opinions of teachers and students about use of smart board in mathematics courses. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 72-97.
• Beeland, W. D. (2002). Student engagement, visual learning and technology: Can interactive whiteboards help? Annual Conference of the Association of Information Technology for Teaching Education, Dublin: Trinity College.
• Bozkuş, K. ve Karacabey, M. (2019). FATİH Projesi ile eğitimde bilişim teknolojilerinin kullanımı: Ne kadar yol alındı?. Yaşadıkça Eğitim, 33, 17-32.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş. ve Kılıç-Çakmak, E. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (24.bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Çalışkan, E. (2017). Fatih Projesi öğretmen adaylarının öğretim ortam ve yöntemlerine ilişkin görüşlerini nasıl etkilemektedir? Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Dergisi, 6(1), 36-43.
• Çekbaş, Y., Yakar, H., Yıldırım, B. ve Savran, A., (2003). Bilgisayar destekli eğitimin öğrenciler üzerine etkisi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(4), 76-78.
• Çelik, H. C. ve Bindak, R. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bilgisayara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 27-38.
• Çiçekli, E. (2014). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin FATİH projesi kapsamında akıllı tahta kullanımına yönelik görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çiftçi, S., Taşkaya, S. ve Alemdar, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin FATİH projesine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 12(1), 227-240.
• Çoklar, A. N. ve Tercan, İ. (2014). Opinions of teachers toward the use of smart boards. Elementary Education Online, 13(1), 48-61.
• Daştan, İ. (2006). Eğitimde bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi ve bir uygulama. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Delen, E. ve Bulut, O. (2011). The relationship between students’ exposure to technology and their achievement in science and math. Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(3), 311–317.
• Deniz, L. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve alan öğretmenlerinin bilgisayar tutumları. Turkish Journal of Educational Technology, 4(4), 191-203.
• Erdemir, N., Bakırcı, H. ve Eyduran, E. (2009). Öğretmen adaylarının eğitimde teknolojiyi kullanabilme özgüvenlerinin tespiti, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(3), 99-108.
• Erduran, A. ve Tataroğlu, B. (2009). Eğitimde akıllı tahta kullanımına ilişkin fen ve matematik öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması. 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara.
• Eryılmaz, S. ve Salman, Ş. (2014). Fatih projesi kapsamında yer alan öğretmen ve öğrencilerin projeden beklentileri ve bilişim teknolojileri kullanımına karşı algıları, Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2(1), 46-63.
• Gökmen, Ö. ve Akgün, Ö. (2016). Öğretmen adaylarının FATİH projesine yönelik görüşleri: Farkındalık, öngörü ve beklentiler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 28-46.
• Göktaş, Y., Yıldırım, S. ve Yıldırım, Z. (2009). Main barriers and possible enablers of ICT’s integration into pre-service teacher education programs. Educational Technology ve Society, 12(1), 193-204.
• Görhan, M., F. ve Öncü, S. (2015). Öğretmen ve idareci gözünde etkileşimli tahta: Kullanım kolaylığı ve yarar algısı üzerine bir durum çalışması, Journal of Teacher Education and Educators, 4(2), 53-77.
• Gülcü, İ. (2014, Şubat 04-07). Etkileşimli tahta kullanımının avantajları ve dezavantajlarına yönelik öğretmen görüşleri. Akademik Bilişim Konferansı, Mersin. Gürol, M., Donmuş, V. ve Arslan, M. (2012). İlköğretim kademesinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin FATİH projesi ile ilgili görüşleri. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 3(3).
• Güven, H. ve Vural, R. A. (2016). İlkokullarda görev yapan İngilizce öğretmenlerinin akıllı tahta kullanımına ilişkin öz değerlendirmeleri. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 69-86.
• Güven, G. ve Sülün, Y. (2012). Bilgisayar destekli öğretimin 8.sınıf fen ve teknoloji dersindeki akademik başarıya ve öğrencilerin derse karşı tutumlarına etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 68-79.
• İnel, D., Evrekli, E. ve Balım, A. G. (2011). Öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersinde eğitim teknolojilerinin kullanılmasına ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 4(2), 128-150.
• Kahraman, S., Yılmaz, Z. A., Erkol, M. ve Altun Yalçın, S. (2013). Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımı öz yeterlik inançlarının incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1000-1015.
• Karagöz, F. ve Korkmaz, S. D. (2015). Fen ve teknoloji dersinde web destekli öğretim yönteminin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına etkisi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 927- 948.
• Karakuş,İ. ve Karakuş, S. (2017). Akıllı tahta kullanımına yönelik ortaöğretim öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi, Turkish Journal of Educational Studies, 4(2), 1-37.
• Kırındı, T. ve Durmuş, G. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 20(3), 1340- 1375.
• Kurt, A., Kuzu, A., Dursun, Ö., Güllüpınar, F. ve Gültekin, M. (2013). FATİH projesinin pilot uygulama sürecinin değerlendirilmesi: Öğretmen görüşleri, Journal of Instructional Technologies ve Teacher Education, 1(2), 1-23.
• Lipton, M. L. ve Lipton, L. G. (2010). Enhancing the radiology learning experience with electronic white board technology. American Journal of Roentgenology, 194(6), 1547-1558.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2012). Milli Eğitim Bakanlığı FATİH Projesi. Erişim adresi (30.4.2017): http://fatihprojesi.meb.gov.tr
• Mert, M. K. ve Güneş, P. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin akıllı tahta kullanımına ilişkin görüşleri, Anadolu Öğretmen Dergisi, 2(1), 35-47.
• Özdemir, U. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin tablet bilgisayarların derslerde kullanımına ilişkin görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi: Giresun ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Giresun.
• Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M. ve Ayas, C. (2013). Öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla tablet pc ve etkileşimli tahta kullanımı: FATİH projesi değerlendirmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1799-1822.
• Pınar, M. A. ve Dönel Akgül, G. (2020). Etkileşimli tahta kullanımına ilişkin fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. e- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7, 52-65. Rogers, E. (2003). Diffusion of innovation (5. bs.). New York NY: Free Press
• Sakız, G., Özden, B., Aksu, D. ve Şimşek, Ö. (2014). Fen ve teknoloji dersinde akıllı tahta kullanımının öğrenci başarısına ve dersin işlenişine yönelik tutuma etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 257-274.
• Sarıtepeci, M., Durak, H. ve Seferoğlu, S. S. (2016). Öğretmenlerin öğretim teknolojileri alanında hizmet-içi eğitim gereksinimlerinin FATİH Projesi kapsamında incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(3), 601-620.
• Sayır, M. F. (2014). Students’ and teachers’ attitudes towards interactive whiteboards used in English courses via FATIH project and the effects of iwbs on speaking skill (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Seidman, I. (2013). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences (4. bs.). New York, NY: Teachers College Press. Tatlı, C. ve Kılıç, E. (2013). Etkileşimli tahtaların kullanımına ilişkin alınan hizmetiçi eğitimin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Journal of Educational Sciences ve Practices, 12(24), 137-158.
• Terzioğlu, Ö. ve Yorgancı, S. (2013). Matematik öğretiminde akıllı tahta kullanımının başarıya ve matematiğe karşı tutuma etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 919-930.
• Usluel-Koçak, Y., Kuşkaya-Mumcu, F. ve Demiraslan, Y. (2007). Öğrenme-öğretme sürecinde bilgi ve iletişim teknolojileri: Öğretmenlerin entegrasyon süreci ve engelleriyle ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 164-178.
• Yıldızhan, Y. H. (2013). Temel eğitimde akıllı tahtanın matematik başarısına etkisi. Middle Eastern ve African Journal of Education Research, 5, 110-121.
• Yılmaz, Z. A., ve Yaşar, M. D. (2019). Öğretmen ve öğrencilerin fen eğitiminde teknolojik uygulamalara ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 14(2), 975-991.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3. bs.). Thousand Oaks, CA: SAGE.