Evaluation of Oral Narratives and Folk Songs in Cengiz Aytmatov’s Novel “the White Ship” in The Context of W. Bascom’s Paradigms

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 82 - 95, 31.05.2022

Kürşat Vardı

Öz

Cengiz Aytmatov is one of the important writers who know the basic Dynamics of Kirgiz Literatura. He used these dynamics extensively in his Works, including the “Whit Ship”. Oral folk literature narratives are at the forefront of the dynamics Aytmatov used. The field of this study is the oral folk in the “Whit Ship” novel. Literature narratives were evaluated according to the William Bascom model based on functional theory.While making these evaluations, sample texts were taken from the narratives in the novel and on these sample texts, the function of the folk literature narratives in the novel and the Bascom model were evaluated.

Anahtar Kelimeler

White Ship, Cengiz AYTMATOV, W.Bascom, Oral Folk Literature Narratives

Cengiz Aytmatov’un “Beyaz Gemi” Romanındaki Sözlü Anlatıların ve Türkülerin W. Bascom’un Paradigmaları Bağlamında Değerlendirilmesi

Öz

Cengiz Aymatov, Kırgız Edebiyatının temel dinamiklerini bilen önemli yazarlardan birisidir. Eserlerinde “Beyaz Gemi” dâhil bu dinamikleri yoğun bir şekilde kullanmıştır. Aytmatov’un kullandığı dinamiklerin başında sözlü halk edebiyatı anlatıları gelmektedir. Bu incelemenin alanı “Beyaz Gemi” romanında yer alan sözlü halk edebiyatı anlatılarının işlevsel kuram temel alınarak William Bascom modeline göre değerlendirilmesi olmuştur. Bu değerlendirmeler yapılırken romandaki anlatılardan örnek metinler alınmış, örnek metinler üzerinde, halk edebiyatı anlatılarının romandaki işlevi ve Bascom modeline göre değerlendirilmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beyaz Gemi, Cengiz AYTMATOV, W.Bascom, Sözlü Halk Edebiyatı Unsurları

Kaynakça

• ALTIN Yıldız, K. ( 2016). “Türk ve Fin-Ugor mitolojisinde dişi ruhlar üzerine bazı tespitler”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 38, 98-110.
• AŞLAR, H. (2017). “Tarihi konulu Kırgız romanlarında şecere unsurunu ve çeşitli motiflerin tespiti üzerine”. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 44, 83-93.
• ARVAS, A. (2017). “Manas Destanı üzerine araştırma yapan Türkiyeli ilk bilim adamları”. .Dergi park.org. tr, sayı 2. s. 137-152.
• AYTMATOV, C. (2015) . “Beyaz Gemi”. İstanbul: Ötüken Yayınevi
• BASCOM, W. (1954). “Folklorun Dört İşlevi”. The Journal of American Folklore Society, 266, s. 333-349.
• ÇOBANOĞLU, Ö. (2019). “Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş”. Ankara: Akçağ Yayınları.
• DEMİRYÜREK, M. (2017). “Kırk Kız efsanesinin yazılı kültürdeki iki örneği üzerine bir değerlendirme”. Milli Folklor Dergisi, 116, 45-57.
• DOĞAN, Sabri. (2009). “Kırgız masalları”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dorson, R. M. (2011). “Günümüz folklor kuramları”. (Çev, Selcan Gürçayır, Yeliz Özay). Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• KAFESOĞLU, İ. (2020). “Türk milli kültürü”. İstanbul: Ötüken Yayınları
• SERT, F. (2017). “Elazığ Harput türküleri üzerine bir inceleme”. Ana Dili Eğitim Dergisi, 1, 65-86.
• SEVİNDİK, A. (2017). “Eski ve yeni destan araştırmaları üzerinden Türk destan araştırmalarına genel bir bakış”. Dede Korkut Uluslara Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 12, 90-99.
• VARDI, K. (2022). “Cengiz Aytmatov’un Beyaz Gemi Romanındaki Halk Bilimi Unsurlarının Kültürü Aktarmadaki İşlevleri ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri”.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• YILDIZ, N. (2017). “Manas destanı(W.RADLOFF) ve Kırgız kültürü ile ilgili tespit ve tahliller”. Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.