Yurt Dışındaki Türk Çocuklarına Türkçe Öğretiminde Gelecek Zaman Haber Kipinin Öğretimine Yönelik Bir İzlence Örneği

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 92 - 110, 31.12.2022

Mehmet Kara , Ömer Çetin

Öz

Bu çalışmanın amacı, gelecek zaman haber kipinin öğretiminde Türkçe ve Türk Kültürü dersi öğretmenlerine kolaylık sağlayacak bir izlence örneği oluşturmaktır. Türkçe ve Türk Kültürü öğretmenlerinin imkân bulmaları hâlinde Türkçe ve Türk Kültürü dersini, dilbilgisi içerikli bu izlence ile desteklemeleri hedeflenmektedir. Oluşturulan izlencede ezberci bir dilbilgisi yaklaşımı yerine “sezdirme” temelli bir yol belirlenmiştir. İzlencede okuma, konuşma ve yazma dil becerilerini içeren etkinliklere de yer verilmiştir. Çalışma, nitel araştırma özelliği taşımaktadır. Çalışmanın veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi seçilmiştir. Gelecek zaman haber kipinin özelliklerini ve işlevlerini tespit etmek için alan uzmanlarının dilbilgisi kitapları incelenmiş, yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan kitaplar taranmıştır. Çalışma, yurt dışındaki Türk çocuklarına yönelik hazırlandığı için 1-8 arası bütün seviyelerdeki Türkçe ve Türk Kültürü ders kitapları incelenmiştir. İzlence örneği 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndan faydalanılarak alan uzmanlarının görüşü alındıktan sonra 7. seviyeye göre oluşturulmuştur. İzlence için yeni bir metin yazılmış ve bu metin alan uzmanlarınca seviyeye uygun olacak şekilde düzenlenmiştir. İzlencede yer alan dilbilgisi konu anlatımı ve etkinlikleri, alan uzmanlarının belirlediği özellikler çerçevesinde 7. seviyeye uygun gelecek bir yapıda oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda “Türkçenin İşlevsel Dilbilgisi” adlı bir çalışma yapılmasının gerekliliğine, Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarına ve öğretim programına “Türkçenin İşlevsel Dilbilgisi” kapsamında dilbilgisel eklemeler yapılmasının önemine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretimi, Türkçe ve Türk Kültürü dersi, gelecek zaman haber kipi, izlence

Kaynakça

• Banguoğlu, T. (2015).Türkçenin grameri. Ankara: TDK.
• Demir, N. (2020). Üniversiteler için Türkçe dil bilgisi. Ankara: Altınordu. Ergin, M. (2013). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak.
• Kara, M. İpek, S. Başutku, S. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde b2 düzeyindeki deyimlerin öğretimine yönelik bir izlence örneği. Uluslararası Türkoloji Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 5(1), 1-15.
• Karadağ, Ö. ve Baş, B. (2019). Türkçe ve Türk kültürü dersine dair ihtiyaç analizi. Sakarya University Journal of Education, 9(3), 434-454.
• Koçak, M. (2012). Almanya’da yaşayan Türklerin Türkçe dil becerileri üzerine bir inceleme. Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks [ZfWT], 4 (1), 303-313.
• Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi grameri: (Şekil bilgisi). Ankara: TDK.
• Şen, Ü. (2015). Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına Türkçe öğretimi ve materyal tasarımı (Belçika örneği). Ankara: Edge Akademi.
• Şen, Ü. (2016). Belçika'da yaşayan Türk çocuklarının yazılı anlatım yanlışları üzerine tespitler. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 1-18.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, M., Öztürk, S. (2013). Almanya’da ilkokulda öğrenim gören Türk çocuklarının yazma becerileri üzerine bir inceleme: Stuttgart örneği. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks ZfWT, 2(5), 139- 155.