The Effect of Hedonic Hunger on Dyspnea, Quality of Life and Sleep Quality in Sedentary and Trained Individuals

Year 2024, Volume: 10 Issue: 4, 195 - 205

Sezgin Hepsert , Burcu Sıla Sezer , Muhammed Gökhan Gökçen , Yakup Kılıç

Abstract

Aim: This study aimed to investigate the possible effects of hedonic hunger on dyspnea, quality of life and sleep quality in sedentary and trained individuals.
Methods: A total of 192 volunteers, 59 (30.7%) women and 133 (69.3%) men, selected by visual and easy walking method at Fırat University in the 2023-2024 academic year, were included in the research. According to the sports activities included in the sample, 104 (54.2%) are currently doing sports and 88 (45.8%) are not doing sports. Participant Information Form, Nutritional Power Scale (RDS), Quality of Life Scale, Visual Analogue Scale (VAS) and Sleep Quality Scale were used. Data analysis was evaluated using descriptive statistics, independent t test and simple linear regression test. A value of p<0.05 was accepted as the significance level.
Results: When the research findings are examined, it shows that the independent variable of hedonic hunger has an effect on sleep quality, quality of life and dyspnea in participants who do sports. It also shows that the independent variable of hedonic hunger does not have any effect on sleep quality, quality of life and dyspnea in those who do not do sports.
Conclusion: As a result, it can be stated that while hedonic hunger in trained individuals is at lower levels compared to sedentary individuals, this situation has positive effects on quality of life, sleep quality and dyspnea.

Keywords

Hedonic hunger, Dyspnea, Quality of life, Sleep quality

Supporting Institution

TUBITAK

Thanks

This research was carried out within the scope of “TUBITAK 2209 -A- University Students Research Projects Support Program”.

Sedanter ve Antrene Bireylerde Hedonik Açlığın Dispne, Yaşam Kalitesi ve Uyku Kalitesine Etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırmada sedanter ve antrene hedonik açlığın dispne, yaşam kalitesi ve uyku kalitesi üzerindeki olası etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmaya Fırat Üniversitesinde 2023-2024 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören ve kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 59’u (%30,7) kadın, 133 (%69,3) erkek toplamda 192 gönüllü katılımcı dahil edilmiştir. Örnekleme dahil edilen katılımcıların spor yapma durumuna göre dağılımı 104’ü (%54,2) spor yapan, 88’i (%45,8) ise spor yapmayan şeklindedir. Yapılan çalışmada Katılımcı Bilgi Formu, Besin Gücü Ölçeği (BGÖ), Yaşam Kalitesi Ölçeği, Vizüel Analog Skala (VAS) ve Uyku Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi ve basit doğrusal regresyon test ile değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi olarak ise p<0,05 değeri kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırma bulguları incelendiğinde spor yapan katılımcılar üzerinde hedonik açlık bağımsız değişkeninin, uyku kalitesi, yaşam kalitesi ve dispne üzerinde etki sahibi olduğunu göstermektedir. Ayrıca spor yapmayanlarda hedonik açlık bağımsız değişkeninin uyku kalitesi, yaşam kalitesi ve dispne üzerinde herhangi bir etki sahibi olmadığını göstermektedir.
Sonuç: Sonuç olarak antrene bireylerde hedonik açlık durumu sedanterlere kıyasla daha düşük seviyelerde seyrederken, bu durumun yaşam kalitesi, uyku kalitesi ve dispne üzerinde olumlu etkileri olduğu ifade edilebilir.

Keywords

Hedonik açlık, Dispne, Yaşam Kalitesi, Uyku Kalitesi

Supporting Institution

TÜBİTAK

Thanks

Bu araştırma ‘’TÜBİTAK 2209 -A- Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı’’ kapsamında gerçekleştirilmiştir.

References

• Abay, H. (2014). Utian yaşam kalitesi ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Ankara.
• Ağargün, M. Y., Kara, H. & Anlar, O. (1996). Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115.
• Akçil Ok, M. & Hayzaran, M. (2020). Validation of the turkish version power of the food scale (pfs) for determining hedonic hunger status and correlate between pfs and body mass index. Malaysian Journal of Nutrition, 26(3), 369-377.
• Aktaş, H., Şaşmaz, C. T., Kılınçer, A., Mert, E., Gülbol, S., Külekçioğlu, D. & Demirtaş, A. (2015). Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 60-70.
• Akyolcu, N. (2002). Kanserli hastalarda dispne ve hemşirelik bakımı. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 1-8.
• Altindağ, Ö. & Sert, C. (2009). Çocuklarda vücut kompozisyonu ve fiziksel aktivite ilişkisi: Pilot Çalıșma. Turkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Dergisi, 55(2).
• Atasever, A., & Erdinç, E. (2003). KOAH’da yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 51(4), 446-55.
• Beaulıeu, K., Hopkins, M. & Long, C. (2017). High habitual physical activity improves acute energy compensation in nonobese adults. Medicine & Science in Sports & Exercise, 49(11), 2268-2275.
• Brown, D. W., Balluz L. S. & Heath, G. W. (2003) Associations between recommended levels of physical activity and health-related quality of life. Findings from the 2001 Behavioral Risk Factor Surveillance System (BRFSS) survey. Prev Med, 37, 520-8.
• Buysse, D. J., Reynolds III, C. F., Monk, T. H., Berman, S. R. & Kupfer, D. J. (1989). The Pittsburgh Sleep Quality Index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry research, 28(2), 193-213.
• Cappelleri, J. C., Bushmakin, A. G. & Gerber, R. A. (2009). Evaluating the power of food scale in obese subjects and a general sample of individuals: development and measurement properties. International Journal of Obesity, 33(8), 913-22.
• Chang, C., Chuang, L., Lin, S., Lee, C., Tsai, Y., Wei, Y. & Chen, N. (2016). Factors responsible for poor sleep quality in patients with chronic obstructive pulmonary disease. BMC Pulmonary Medicine, 16(1). https://doi.org/10.1186/s12890-016-0281-6
• Chang, Y. C., Chang, H. Y., Ho, C. C., Lee, P. F., Chou, Y. C., Tsai, M. W. & Chou, L. W. (2021). Effects of 4-week ınspiratory muscle training on sport performance in college 800-meter track runners. Medicina (Kaunas) 15, 57(1), 72.
• Cohen J. (1992). Methods in psychology. A power primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159.
• Coşkunsu, S. (2021). Hedonik açlık. Artuklu International Journal of Health Sciences. 1, 7-11.
• Çifçi, A. & Eminsoy, İ. O. (2024). Üniversite öğrencilerinin hedonik açlık durumlarının besin gücü ve duygusal yeme ölçeği ile değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 9(1), 101-116.
• Dhalwani, N. N., O'Donovan, G., Zaccardi, F., Hamer, M., Yates, T., Davies, M. & Khunti, K. (2016). Long terms trends of multi morbidity and association with physical activity in older English population. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 19(13), 8. DOI: 10.1186/s12966-016-0330-9.
• Doherty, R., Madigan, S., Warrington, G. & Ellis, J. (2019). Sleep and nutrition ınteractions: Implications for athletes. Nutrients, 11(4), 822. DOI: 10.3390/nu11040822.
• Dyspnea, A. T. S. (1999). Mechanisms, assessment, and management: A consensus statement. American thoracic society. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 159(1), 321-340.
• Eakin, E. G., Resnikoff, P. M., Prewitt, L. M., Ries, A. L. & Kaplan, R. M. (1998). Validation of a new dyspnea measure: the UCSD Shortness of Breath Questionnaire. Chest, 113(3), 619-624.
• Ersöz, G. (2021). Spor ve egzersizde yeme bozuklukları ve psikolojik temelleri. Fenerbahçe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 33-52.
• Espel-Huynh, H. M., Muratore, A. F. & Lowe, M. R. (2018). Hedonik açlığın yapısının ve bunun gıdanın gücü ölçeği ile ölçülmesinin anlatısal bir incelemesi. Obezite Bilimi ve Uygulaması, 4(3), 238-249. doi:10.1002/osp4.161.
• Fox, J. L, Scanlan, A. T., Stanton, R. & Sargent, C. (2020). Insufficient sleep in young athletes? Causes, consequences, and potential treatments. Sports Medicine, 50(3), 461-470. DOI: 10.1007/s40279-019-01220-8. PMID: 31679145.
• George, D. & Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 26 Step by step: A simple guide and reference, Routledge.
• Gökçek, Ö. C., Hüzmeli, E. D., Denız, M. A., Başer, M., Katayıfçı, N., Öz, F. & Doğru, S. (2024). Egzersizin sigara bağımlılığı, yaşam kalitesi ve uyku kalitesine etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 12(1), 44-58.
• Gökçek, Ö., Doğru-Hüzmeli, E. & Katayıfçı, N. (2019). Kronik obstrüktif akciğer hastalarında dispnenin yaşam kalitesi ve depresyona etkisi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 84-88. DOI: 10.31067/0.2018.89.
• Gök-Metin, Z. & Helvacı, A. (2018). Dispne-12 Ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. HUHEMFAD-JOHUFON, 5(2), 102-105.
• Grandner, M. A., Hall, C., Jaszewski, A., Alfonso-Miller, P., Gehrels, J. A., Killgore, W. D. & Athey, A. (2021). Mental health in student athletes: associations with sleep duration, sleep quality, insomnia, fatigue, and sleep apnea symptoms. Athletic training & sports health care, 13(4), 159-167.
• Gruenberger, J. B., Vietri, J., Keininger, D. & Mahler, D. (2017). Greater dyspnea is associated with lower health-related quality of life among Europe an patients with COPD. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 12, 937-944.
• Hübel, C., Marzi, S. J., Breen, G. & Bulik, C. M. (2019). Epigenetics in eating disorders: A systematic review. Molecula psychiatry, 24(6), 901-915.
• Jeong, S. W., Kim, S. H., Kang, S. H., Kim, H. J., Yoon, C. H., Youn, T. J. & Chae, I. H. (2019). Mortality reduction with physical activity in patients with and without cardiovascular disease. European Heart Journal/Oxford Academic, 40(43), 3547-3555. DOI: 10.1093/eurheartj/ehz564. PMID: 31504416; PMCID: PMC6855138.
• Johnson, K., Bryan, S., Ghanbarian, S., Sin, D. & Sadatsafavi, M. (2018). Characterizing undiagnosed chronic obstructive pulmonary disease: a systematicreviewand meta-analysis. Respiratory Research, 19(1). https://doi.org/10.1186/s12931-018-0731-1
• Johnson, M. A., Sharpe, G. R. & Brown, P. I. (2007). Inspiratory muscle training improves cycling time-trial performance and an aerobic work capacity but not critical power. European Journal of Applied Physiology, 101(6),761-70. doi: 10.1007/s00421-007-0551-3. Epub 2007 Sep 15. PMID: 17874123.
• Kahraman, G. & Ural, D. (2004). Kalp yetersizliği ve şok sendromu. Klinik kardiyoloji. Editör: Komşuoğlu B. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 49-71.
• Kardeş, M. & Baycar, A. (2021). Moleküler Gastronomide sıvı azot uygulamaları. Journal Of Applied Tourism Research, 2(2), 169-176.
• Kassiri, N. & Hashemian, S. M. (2014). ARDS definition evolution: Past and future quotes. Anesthesia & Clinical Research, 5(11).
• Keskin, B. (2020). İstatistiksel güç bir araştırmanın sonuçlarına etki eder mi? Örneklem büyüklüğüne nasıl karar verilmeli? Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(Armağan Sayısı), 157-174.
• Kılıç, Y., & Hepsert, S. (2022). Sporun adölesanlarda seçilmiş bazı motorik ve fizyolojik test sonuçlarına etkisinin incelenmesi: Kesitsel araştırma. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 14(3).
• Kubala, A. G., Buysse, D. J., Brindle, R. C., Krafty, R. T., Julian, F., Hall, M. H. & Kline, C. E. (2021). The association between physical activity and a composite measure of sleep health. 24(3), 1207-1214. https://doi.org/10.1007/s11325-019- 02007-x.The
• Kubitz, K. A., Landers, D. M., Petruzzello, S. J. & Han, M. (1996). The effects of acute and chronic exercise on sleep. A meta-analytic review. Sports Medicine, 21(4), 277-291. DOI:10.2165/00007256-199621040-00004.
• Li, Y., Schoufour, J., Wang, D. D., Dhana, K., Pan, A., Liu, X., Song, M., Liu, G., Shin, H. J., Sun, Q., Al-Shaar, L., Wang, M., Rimm, E. B., Hertzmark, E., Stampfer, M. J., Willett, W. C., Franco, O. H. & Hu, F. B. (2020). Healthy life style and life expectancy free of cancer, cardiovascular disease, and type 2 diabetes: prospective cohort study. BMJ, 8, 368-l6669. doi: 10.1136/bmj.l6669.
• Lluch, A., King, N. A. & Blundell, J. E. (1998). Exercise in dietary restrained women: no effect on energy in take but change in hedonic ratings. European Journal of Clinical Nutrition, 52, 300-307.
• Lowe, M. R. & Butryn, M. L. (2007). Hedonic hunger: A new dimension of appetite? Physiology & behavior, 91(4), 432-439.
• Lowe, M. R. & Levine, A. S. (2005). Eating motives and the controversy over dieting: eating less than needed versus less than wanted. Obesityresearch, 13(5), 797-806.
• Luce, J. M. (1980). Respiratory complications of obesity. Chest, 78(4), 626-31. DOI: 10.1378/chest.78.4.626. PMID: 6998667.
• Ma, Y., Bertone, E. R. & Ockene, I. S. (2003). Association between eating patterns and obesity in a free-living US adult population. The American Journal of Epidemiology, 158, 85-92.
• Mahler, D. A. & Horowitz, M. B. (1994). Clinical evaluation of exertional dyspnea. Clincs in Chest Medicine, 15 (2), 259-269.
• Mead, B., Boyland, E., Christiansen, P., Halford, J., Jebb, S. & Ahern, A. (2021). Associations between hedonic hunger and bmi during a two-year behavioural weight loss trial. Plos One, 16(6). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0252110
• Meek, P. (2004). Measurement of dyspnea in chronic obstructive pulmonary disease: what is the tool telling you? Chronic Respiratory Disease, 1(1), 29-37. https://doi.org/10.1191/1479972304cd008ra
• Mota-Pereira, J., Silverio, J., Carvalho, S., Ribeiro, J. C., Fonte, D. & Ramos, J. (2011). Moderate exercise improves depression parameters in treatment-resistant patients with major depressive disorder. Journal of Psychiatric Research, 45(8), 1005-1011.
• Nobeschi, L., Zangirolami-Raimundo, J., Cordoni, P. K., Squassoni, S. D., Fiss, E., Pérez-Riera, A. R. & Raimundo, R. D. (2020). Evaluation of sleep quality and day times omnolence in patients with chronic obstructive pulmonary disease in pulmonary rehabilitation. BMC pulmonary medicine, 20, 1-7.
• O’Donnel, M. & James, K. M. (2020). Dyspnea in COPD: New mechanistic insıghts and management implications. Adv Ther, 37, 41-60.
• Ofir, D., Laveneziana, P., Webb, K. A. & O'Donnell, D. E. (2007). Ventilatory and perceptual response stocycle exercise in obese women. J Appl Physiol (1985), 102(6), 2217-26. doi: 10.1152/japplphysiol.00898.2006. Epub2007 Jan 18. PMID: 17234804.
• Ölçücü, B., Vatansever, Ş., Özcan, G., & Çelik, A. (2015). Orta yaşlılarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (2), 63-73.
• Özer, H., Hepsert, S. & Kılıç, Y. (2022). Beden eğitimi ve spor alanında öğrenim gören öğrencilerin yeme tutumlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 334-343.
• Özkaya, Ş. Ö. (2021). Yaşam kalitesi ve fonksiyonel besinler. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 62-68.
• Özkoç, İ. & Atik, B. (2023). Fiziksel aktivite, uyku kalitesi ve uykululuk halini etkiler mi?. Sağlık Hizmetleri Araştırma Dergisi, 1(1), 14-19.
• Parshall, M. B., Schwartzstein, R. M., Adams, L., Banzett, R. B., Manning, H. L. & Bourbeau, J. (2012). An official American thoracic society statement: update on the mechanisms, assessment, and management of dyspnea. American journal of respiratory and critical care medicine, 185 (4), 435-52.
• Rigamonti, A. E., Piscitelli, F., Aveta, T., Agosti, F., De Col, A., Bini, S. & Sartorio, A. (2015). Antici patory and consummatory effects of (hedonic) chocolate in take areas sociated within creased circulating levels of the orexigenic peptide ghrelin and endocannabinoids in obese adults. Food & nutrition research, 59(1), 29678.
• Sarıkaya, M., Ökmen, M. Ş. & Bağcı, E. (2023). Spor bilimleri öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyi ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Herkes için Spor Ve Rekreasyon Dergisi, 5(1), 9-16. https://doi.org/10.56639/jsar.1279951
• Simpson, K. A. & Bloom, S. R. (2010). Appetite and hedonism: Gut hormones and the brain. Endocrinol Metab Clin North Am, 39(4), 729-14.
• Soylu, C. & Kutuk, B. (2021). Sf-12 yaşam kalitesi ölçeği’nin türkçe formunun güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 1-9. doi:10.5080/u25700
• Sumithran, P., Prendergast, L.A., Delbridge, E., Purcell, K., Shulkes, A. & Kriketos, A. (2011). Long-term persistence of hormonal adaptations to weight loss. N Engl J Med, 365(17), 1597-7.
• Taylor, C. E., Scott, E. J. & Owen, K. (2022). Physicalactivity, burn out and quality of life in medical students: A systematicreview. ClinTeach, 19(6). doi: 10.1111/tct.13525
• Tekkanat, Ç. (2008). Öğretmenlik bölümünde okuyan öğrencilerde yaşam kalitesi ve fiziksel aktivite düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Denizli.
• Tseng, T., Chen, H., Wang, L. & Chien, M. (2020). Effects of exercisetraining on sleep quality and heart rate variability in middle-aged and older adults with poor sleep quality: a randomized controlled trial. Journal of Clinical Sleep Medicine, 16(9), 1483-1492. https://doi.org/10.5664/jcsm.8560
• Tulloch, A. J., Murray, S., Vaicekonyte, R. & Avena, N. M. (2015). Neural responses to macro nutrients: hedonic and homeostatic mechanisms. Gastroenterology, 148(6), 1205-1218.
• Veqar, Z. & Ejaz-Hussain, M. (2012). Sleep quality improvement and exercise: A review. International Journal of Scientific and Research Publications, 8(2), 1-8.
• Vural, Ö., Eler, S., & Güzel, N. A. (2010). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Spormetre beden eğitimi ve spor bilimleri dergisi, 8(2), 69-75.
• Ware, J. E. & Sherbourne, C. D. (1992). The MOS 36-item short-form healthsurvey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care, 30, 473-83.
• World Health Organization. (2024). Malnutrition. Available online: https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/malnutrition (accessed on 20 Sep 2024).
• Yakut, H., Eymir, M., Özalevli, S. & Alpaydın, A. Ö. (2023). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastaların kas kuvveti ve vücut kompozisyonunun fonksiyonel kapasite, fiziksel performans ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ile ilişkisinin incelenmesi: retrospektif çalışma. Sağlık Bilimleri Dergisi, 32(3), 403-410. https://doi.org/10.34108/eujhs.1284636
• YangP Ho, K.., Chen, H. & Chien, M. (2012). Egzersiz eğitimi, uyku sorunu olan orta yaşlı ve yaşlı yetişkinlerde uyku kalitesini artırır: sistematik bir inceleme. J Fizyoterapist, 58 (3), 157-163.
• Yaray, O., Akesen, B., Ocakoğlu, G. & Aydınlı, U. 2011. Validation of the turkish version of the visual analog scale spine score in patientswith spinal fractures. Acta Orthop Traumatol Turc, 45(5), 353-358. doi:10.3944/AOTT.2011.2528
• Yaslı, G., Turhan, E., Tözün, M., Ahi, A., Doğanay, S., & Ülken, Y. (2014). İzmir ili Karşıyaka ilçesinde ilköğretim 3. Sınıf öğrencilerinde obezite sıklığı ve etkileyen faktörler. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23(5), 168-172.
• Yılmaz, C. K. (2020). Hastanede yatan kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerde dispne şiddeti ve genel konfor düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(4), 222-230.
• Youngstedt, S. D., O'Connor, P. J. & Dishman, R. K. (1997). Theeffects of acuteexercise on sleep: A quantitativesyn thesis. Sleep, 20(3), 203-214
• Zohal, M. A., Yazdi, Z. & Kazemifar, A. M. (2013). Day time sleepiness and quality of sleep in patients with COPD compared to control group. Global journal of health science, 5(3), 150. https://doi.org/10.5539/gjhs.v5n3p150