Osmanlı Sonrası Bosna'da Yapılan Bazı Kur'an Tercümeleri Üzerine

Year 2012, Volume: 18 Issue: 18, 73 - 108, 01.12.2012

Ekrem GÜLŞEN* / İzzet Terziç**

Abstract

Osmanlı idaresinden 1878’de çıkmasının ardından Bosna-Hersek’te pek çok Kur’an çevirisi yapılmıştır. Bu çevirilerden bazıları akîm kalırken, diğer bazıları ise yazma (mahdut) halindedir. Bu çalışmalardan, matbu olan altı tanesinin mütercim ve tercümeleri bu çalışmada değerlendirilmektedir

Keywords

Bosna-Hersek, Kur’an tercümeleri, Bosna âlimleri, Bosna’da Kur’an çevirileri

References

• Kur’an-ı Kerim
• Akgündüz, Murat, “Osmanlı İdaresi Döneminde Bosna-Hersek”, DEÜİFD, sayı XVIII, İzmir 2003.
• Aruçi, Muhammed, "Mehmed Cemâleddin Çausevıç”, DİA, Ankara 2003.
• Babinger, Franz, Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri, trc. Coşkun Üçok, Mersin 1992.
• Bardhı, İsmail, 1918-1988 Yılları Arasında Bosna-Hersek ve Kosova’da Tefsir Sahasında Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), AÜSBE, Ankara 1992.
• Basiç, Muhammed, “Moje Mısljenje o Prevodu Kur’ana od Ali Rıza Karabega”, el- Hidaje, Br. 11-12, Sarajevo 1938.
• Başiç, Muhammed, “Oprıjevodu Kur’ana Od Çavseviç-Pandca”, el-Hidâje, Br. 2-3, Sarajevo 1938.
• Başiç, Kemal, Osmanlı Devleti’nin Bosna-Hersek Müslümanlarıyla İlişkileri (Ayrılıştan 1914’e), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), AÜSBE, Ankara 1998.
• Ceriç, Mustafa, “Islam u Bosnı”, el-Kalem, Sarajevo 1994.
• Ceriç, Salım, Muslımanı Srpskohvatskog Jezıka, Svjetlost, Sarajevo 1980.
• Corovıc, Vladımır, Hıstorıja Bosne, (Knjıga I), Beograd 1940.
• Djurdjev, Branislav, “Bosna-Hersek”, DİA, İstanbul 1992.
• el-Halebî, Semin, ed-Dürru’l-masûn fi ulûmi’l-kitabi’l-meknûn, Dâru’l-Kalem, (3. Baskı), Şam 2011.
• el-Hanciş, Muhammed, el-Cevheru’l-esnâ fî terâcimi u’lemâi ve şua’râi Busna (tah. Abdülfettah Muhammed el-Hulv), (1. Baskı), Hecer li’t-tıbâ’ ve’n-neşr, Kahire 1992.
• el-Hidâye dergisi, sayı 7-8, yıl 1937.
• Fazlıç, İsmail, Hafızı u Sarajevu od 1878 Do Danas, Svjetlos, Sarajevo 1981.
• Grozdaniç, Süleyman, Uvod u prıjevod Kur’ana od Besima Korkut, Sarajevo 1977.
• Hadzıç, Kasım, “Neke Posebnostı Pandca-Çauşevıçevog Prıjevoda Kur’ana”, Br 127, İslâmska Mısao, Sarajevo 1989.
• Hadzıç, Kasım, “Prıjevod Kur’ana od Karabeg”, Islamska Mısao, Br. 125. Sarajevo 1889.
• Hamidullah, Muhammed, Kur’an-ı Kerim Tarihi, Ter. Salih Tuğ, İFAV Yayınları, İstanbul 1993.
• Hikmet dergisi, sayı 2, Bosna-Tuzla 1936.
• İhsanoğlu, Ekmeleddin, “Osmanlı Eğitim ve Bilim Kurumları”, Osmanlı Medeniyeti Tarihi, İstanbul 1999.
• İnalcık, Halil, “Mehmet II”, DİA, İstanbul 1993.
• Karabeg, Ali Rıza, Prevod Kur’ana, 2. Izdanje Mınhen 1990.
• Kariç, Enes, “Uvod u Tefsirske Znanostı”, Glasnık, Sarajevo 1973.
• Kariç, Enes, Kur’an sa Prıjevodom na Bosanski Jezık, Bosanska Knjıga, Sarajevo 1995.
• Kazimirski, Albin de Biberstein, Le Coran, Traductıon et Notes Par, Garnıer Freres, 1981.
• Köprülü, Fuat, Osmanlı Devletinin Kuruluşu, Ankara 1988.
• Kurtubî, Muhammed b. Ahmed, Ebû Abdillâh, el-Câmî li-ahkâmi’l-Kur’ân ve’l- mübeyyinü limâ tademmenehû mine’s-sünneti ve âyi’l-Furkân, (tah. Muhammed e Hafnâvî ve Mahmûd Hâmid Osman), Dâru’l-Hadîs, (2. Baskı), Kahire 1996
• Ljubibratic, Mica, Prevod Kur’ana, Svjetlost, Reprınt Izdanje Iz, Godıne 1895.
• Mlivö, Mustafa, Prıjevod Kur’ana, Dom Stampe, Zenica, Bugojno 1995.
• Okiç, M. Tayyip, “Neşredilmemiş Bazı Türk kaynaklarına Göre Bosna Hıristiyanları”, trc. Salih Akdemir, Recep Duran, İslami Araştırmalar, VI/4, 1993.
• Okiç, M. Tayyip, “Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi Yazma Eserler Kataloğu”, AÜİFD, c. 12, Ankara 1964.
• Ramiç, Yusuf, “Povodi Objave Kur’an”, Bıblıotıka İslamska Mısao, Sarajevo 1984.
• Ramiç, Yusuf, “Prevodenje Kur’ana”, Takvim, Sarajevo 1976.
• Sabanovıc, Hazım, Knjızevnost Muslımana BiH Na Orıjentalnım Jezıcıma, Svjeetlost, Izdavaco Preduzece, Sarajevo 1973.
• Sadak, Bekir, “Bosnevî”, DİA, İstanbul 1992.
• Smajloviç, Ahmed, Predgovor Prıjevodu Kur’ana Korkuta, Zagreb 1993.
• Tanaskoviç, Darko, “Kur’ân”, Mogucnosti, Br. 8-9, 1979.
• Terzıç, Izzet, el-İ’nâye bi’l-Kur’âni’l-Kerîm fi’l-Busna, el-Cemiyyetu’l-İslâmiyye fi’l- Busna ve’l-Hersek, (1. Baskı), Mostar 2003.
• Uralgiray, Yusuf, İlk ve İleri Dilbilgisi, Tebliğ Yayınları, İstanbul, ts.
• Yıldırım, Suat, “Kazimirski”, DİA, Ankara 2002.
• Yıldırım, Suat, Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Işık Yayınları, İstanbul 2002.
• Zamahşerî, Cârullâh Muhammed b. Abdullâh, el-Keşşâf an hakâiki’t-tenzîl ve uyûni’l- ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut-Lübnan ts.