AYASOFYA ÖRNEĞİNDE TARİHİ MİNARE YAPILARININ SİSMİK DAVRANIŞININ İNCELENMESİ

Year 2013, Volume: 5 Issue: 1, 36 - 43, 01.03.2013

Asuman Işıl Çarhoğlu Pınar Usta Kasım Armağan Korkmaz

Abstract

Türkiye’deki tarihi yapılar göz önüne alındığında minareler, yapı formları itibariyle kültürel miras içinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır ve tarihi kültürü yansıtan önemli belirg yapılardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Büyük kentler içinde belirgin olan Osmanlı minareleri ülke genelinde oldukça yaygındır. Türk İslam kültürü sentezinin bir ürünü olan bu yapılar, diğer minare yapılarından tip olarak farklılık göstermektedir. Osmanlı'larda ise 6 adede kadar minare vardır. Minarelerin taş veya tuğla gövdesi genellikle çokgendir, bazen karedir. Gövde burmalı ve yivlidir. Yapısal sistemin sağlıklılığının en iyi göstergesi yüzyıllar öncesinde yapılan bir çok minarenin karşılaştığı doğal afetlere rağmen hala varlığını korumasıdır. Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de, mevcut minarelerin deprem sırasındaki davranışlarının belirlenmesi, onların gelecek kuşaklara aktarılması açısından önemlidir. Bu konuda yapılmış olan çok sayıda çalışma mevcuttur. Bu çalışmalar temel alınarak, gerçekleştirilen çalışmada; Ayasofya minareleri ele alınarak zaman tanım alanında dinamik analiz yapılmıştır. Analizlerde 3 adet deprem ivme kaydı kullanılarak yer değiştirme ve gerilme değerleri elde edilmiştir.

Keywords

Tarihi yapılar, minare yapıları, kültürel miras, zaman tanım alanında dinamik analiz

SEISMIC BEHAVIOR INVESTIGATION OF HISTORICAL MINARET STRUCTURES: HAGIA SOPHIA CASE

Abstract

Considering all types of historical buildings in Turkey, minaret structures are one of the most critical ones in all over the country. The minaret buildings are representing the cultural and historical change in time. In larger cities of Turkey, Ottoman type minarets are commonly built. With its cultural synthesis of the history, Ottomon type differce from the others with theis technical capacity and structural ability. Minaret structures are constructed by using natural material from the region. Minaret structures may have multi faces or rectangular. A good sign from the historical buildings, they stay standing up the earthquakes and disasters through the history. In Turkey which is a earthquke prone country, it is very important to have earthquake behavior of the existing minaret structures. There are numerous research studies are available in this topic. From this stand point, Hagia Sophia Minaret Buildings were investigated through linear time history analysis by using 3 different earthquake data. As a result of the analyses, displacements and stress values are determined.

Keywords

Historical Buildings, Minaret structures, cultural heritage, Linear Time History Analysis

References

• Aydıngün Ş.G.,2005, Tarih Boyunca Yaşanan Depremler Sonrası Ayasofya Onarımları,
• Kocaeli Deprem Sempozyumu, Kocaeli. Bathe K. The finite element method Publisher, Journal of the University of Cape Town Engineering Society, 57-61, 1967.
• Chopra, A.K., 1995, Dynamics of Structures: Theory and Application to Earthquake
• Engineering, Prentice, Inc., New Jersey. Cook, R., Malkus D., Plesha M., Concepts and applications of finite element analysis Publisher, John Wiley & Sons ,Canada,., 1989.
• Erdoğan Sinan T., Erdoğan Turhan Y (2007) Bağlayıcı Malzemelerin ve Betonun Onbin
• Yıllık Tarihi, ODTÜ Yayıncılık, Ankara. Ertek E. (2009), Osmanlı minarelerinin yapısal modellenmesi ve deprem analizi, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Gebze.
• Kuşüzümü H.K.,2010, İstanbul Minarelerinin Geleneksel Yapım Teknikleri ve Günümüzdeki
• Restorasyonu, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. http://www.belgenet.com/deprem/depremitu.html http://www.deprem.gov.tr/sarbis/shared/DepremHaritalari.aspx