AVRUPA BİRLİĞİ IPARD PROGRAMI İLE DESTEKLENEN KADIN GİRİŞİMCİLERİN TOPLUMSAL YAŞAMA KATKILARI VE KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: KONYA İLİ VE İLÇELERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 25 - 49, 29.07.2025

Demet Şefika Mangır

https://doi.org/10.58201/utsobilder.1677598

Öz

Ataerkil toplumsal yapının belirlediği ve şekillendirdiği rollerin ötesinde, alışılagelmiş kadın portföyü algısının ve eğiliminin değiştirilebilmesi için “Avrupa Birliği IPARD Programı ile Desteklenen Kadın Girişimcilerin Toplumsal Yaşama Katkıları ve Kadın-Erkek Eşitliğinin Sürdürülebilirliği: Konya İli ve İlçeleri Örneği” başlıklı Selçuk Üniversitesi BAP destekli Araştırma projesinin sonuçlarının yansıtıldığı makalede, kadın girişimcilerin toplumsal yaşamdaki etkinliğine dikkat çekilmiştir. Makale, toplumsal cinsiyet kavramından yola çıkarak feminist teoriler ışığında, ataerkil yapılanma içerisinde kadının uluslararası toplumdaki yerini değerlendiren ve insan haklarını sorgulayan kuramsal bir analizi pratikle buluşturmayı amaçlamaktadır. Makalenin, Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Fonları ile Desteklenecek Tarım ve Kırsal Kalkınma Programı (IPARD) kapsamında Konya İl Koordinatörlüğü’nce desteklenen kadın girişimcilerin toplumsal yaşama katkılarının görünürlüğünü arttırma ve sosyal sorumlukların farkındalığına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda, kadının toplumsal hayata girmesiyle birlikte özellikle, eğitim, siyaset ve çalışma hayatına katılımı ile ataerkil toplumsal yapının değişimi alışılagelmişlikleri küresel bir boyuta taşımıştır. Bu nedenle, IPARD hibe fonları kapsamında, Konya İl Koordinatörlüğü’nce desteklenen kadın girişimciler, tarım sektöründe ve kırsal alanda faaliyet gösteren üreticiler olarak makalemizin ana temasını oluşturmaktadır. Makale, kadının toplumsal statüsünün daha da iyileştirilmesine ilişkin olası beklentilerin değerlendirilmesi için geniş bir literatür taramasının ardından, saha çalışmalarıyla desteklenmiştir. Saha çalışmalarında, Konya ili ve ilçelerinde IPARD hibe fonları kapsamında destek alan kadın girişimcilerin toplumsal yaşama katkıları, kadın girişimcileri bir araya getirerek projelerin sosyal etkileri ve sürdürülebilirliği üzerine görüş alışverişi yapılmıştır. Bu görüşler literatür çalışmalara referansla, kadın girişimcilerin projelerinin toplumsal yaşama katkıları ve kadın-erkek eşitliği üzerindeki etkilerini elde edecek verilerin analizleriyle raporlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

IPARD , Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Konya İl Koordinatörlüğü , Kadın Girişimci , Kadının Toplumsal Yaşama Katkısı , Kadın-Erkek Eşitliği.

Etik Beyan

SÜBAP Destekli Araştırma Projesi 24401060 sonuçlarından üretilen Araştırma Makalesi.

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Destekli Araştırma Projesi 24401060

Proje Numarası

SÜBAP Destekli Araştırma Projesi 24401060

Kaynakça

• Aktaş, G. (2013). Feminist söylemler bağlamında kadın kimliği, s. Erkek egemen bir toplumda kadın olmak. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1), 53-72.
• Anadolu Ajansı. (2023, Ocak 5). IPARD programında pozitif ayrım yapılan kadın girişimciler 27 bin kişiye iş kapısı açtı. https, s.//www.aa.com.tr/tr/ekonomi/ipard-programinda-pozitif-ayrim-yapilan-kadin-girisimciler-27-bin-kisiye-is-kapisi-acti/3362331
• Aras, İ., & Arısoy, H. (2021). International Fund for Agricultural Development and evaluation of Turkey's practices. Tarım Ekonomisi Dergisi, 21(3), 76–93.
• Aristoteles. (2019). Politika (M. Tunçel, Çev.). Alfa Yayıncılık.
• Bayram, G. E., Kekeç, B., & Kınay, A. G. (2025). Women entrepreneurs and rural tourism in Turkey, s. Challenges, opportunities, and solutions. In G. E. Bayram, A. T. Bayram, & M. Sak (Eds.), Examining barriers and building resiliency for rural women entrepreneurs (pp. 145–160). IGI Global.
• Beauvoir, S. de. (2019). İkinci cinsiyet (G. A. Savran, Çev.). Koç Üniversitesi Yayınları.
• Bonvino, C., Bosio, A. O., & Giudici, G. (2025). Gender disparity in the participation to equity crowdfunding campaigns. Finance Research Letters, 74, 106744. https, s.//doi.org/10.1016/j.frl.2025.106744
• Caine, B. (1982). Feminism, suffrage, and the nineteenth-century English women's movement. Women's Studies International Forum, 5(6), 537-550.
• Chandna, V., & Axelton, Z. (2025). Tackling gender disparity and achieving optimal distinctiveness in crowdfunding platforms. Business Horizons, 68(1), 45-55. https, s.//doi.org/10.1016/j.bushor.2025.01.004
• Choike. (2024). Reports and analysis on global issues. Retrieved [tarih], from https, s.//www.choike.org/nuevo_eng/informes
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar, s. Toplum, kişi ve cinsel politika (C. Soydemir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Çubukçu, Ö. Ş. (2023). Construction of the neoliberal subject through rural development planning in Turkey. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 70–85.
• Dedeoğlu, S. (2000). Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye'de aile ve kadın emeği. Toplum ve Bilim, 86, 139-170.
• Delmar, R. (1986). What is feminism? In J. Mitchell & A. Oakley (Eds.), What is feminism? (pp. 8-33). Basil Blackwell.
• Dinçkol, V., B. (2003). İnsan hakları hukuku ve kadın. İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları.
• Doğan, İ. (2015). İnsan hakları hukuku (Genişletilmiş 2. baskı). Astana Yayınları.
• DuBois, E. C. (1991). Woman suffrage and the left, s. An international socialist-feminist perspective. New Left Review, (186), 20-45.
• Elkoca, Y., Aybar, S., Oguz, S. (2024). A SWOT analysis of women's employment in Turkey and global comparative insights. Journal of Global Strategic Management, 18(2), 45-60.
• Foucault, M. (2019). Hapishanenin doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Freedman, J. (2001). Feminism. Open University Press.
• Freud, S. (2015). Cinsellik üzerine (A. Öneş, Çev.). Say Yayınları.
• Giddens, A. (1994). Sosyoloji, s. Eleştirel bir yaklaşım (M. R. Esengün & İ. Öğretir, Çev.). Birey Yayıncılık.
• Göztepe, A. E. (1996). Kadının ve Kadın Yurttaşın Hakları Bildirgesi, s. Olympe de Gouges (7 Eylül 1791). Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 45, 185-193.
• Gramsci, A. (1971). Prison notebooks (J. A. Buttigieg & A. Callari, Çev.). Columbia University Press.
• Hobbes, T. (2018). Leviathan (M. Soykut, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Hunter, N. D. (2021). In search of equality for women, s. From suffrage to civil rights. Duquesne Law Review, 59, 125-158.
• Jean, G. (2025). Global policy frameworks for women's empowerment, s. Aligning educational and mentorship initiatives with Sustainable Development Goals (SDGs). ResearchGate. https, s.//www.researchgate.net/publication/387602258_Global_Policy_Frameworks_for_Women%27s_Empowerment_Aligning_Educational_and_Mentorship_Initiatives_with_Sustainable_Development_Goals_SDGs
• Kameri-Mbote, P. (2003). Gender considerations in constitution-making, s. Engendering women's rights in the legal process. University of Nairobi Law Journal, 156-185. http, s.//www.ielrc.org/content/a0303.pdf
• Keohane, R. O. (1989). International institutions and state power, s. Essays in international relations theory. Westview Press.
• Locke, J. (2021). Hükümet Üzerine İkinci İnceleme (O. Akınhay, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Neale, R. S. (1967). Working-class women and women's suffrage. Labour History, (12), 16–34.
• Nevi, G., Ancillai, C., Pascucci, F., & Palladino, R. (2025). Investigating female entrepreneurship, s. A micro-perspective of drivers and barriers for aspiring and experienced women entrepreneurs. International Entrepreneurship and Management Journal, 21(1), 1-28. https, s.//doi.org/10.1007/s11365-024-01012-1
• Oakley, A. (1972). Sex, gender and society. Maurice Temple Smith Ltd.
• Okin, S. M. (1979). Women in Western political thought. Princeton University Press.
• Özkan, G., Gürbüz, İ. B., & Bedel, N. E. (2021). Efficiency analysis of granted agricultural projects. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 16(2), 42–58.
• Özmete, E., & Yanardağ, M. Z. (2016). Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri, s. Kadın ve erkek olmanın değeri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(1), 91-107.
• Platon. (2007). Devlet (S. Eyüboğlu & M. Ali Cimcoz, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rowbotham, S. (1994). A century of women, s. The history of women in Britain and the United States. Viking.
• Stauffer, D. J. (2008). Aristotle's account of the subjection of women. The Journal of Politics, 70(4), 929–941.
• Şerefoğlu, C., & Atsan, T. (2012). The impact of the EU instrument for pre-accession for rural development (IPARD) to Turkey. Scientific Papers Series “Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development”, 12(4), 149–155.
• Tosun, C., & Oguz, C. (2020). Ipard Supported Beekeeping Businesses' Socio-economical Structure and Problems, s. A Case Study of Van. International Journal of Innovative Approaches in Agricultural Research, 4(2), 189-209. https, s.//doi.org/10.29329/ijiaar.2020.254.4
• UN Women. (2024.). Commission on the Status of Women (CSW). Retrieved November 7, 2024, from https, s.//www.unwomen.org/en/csw
• United Nations. (2024). International Women's Day events. Retrieved [erişim tarihi], from https, s.//www.un.org/events/women/iwd/
• Uslu, A. (2014). Avrupa'da erken dönem sosyalist teori ve işçi hareketleri (1830-1840). Akademik İncelemeler Dergisi, 9(1), 1-24.
• Wollstonecraft, M. (1792). A vindication of the rights of woman, s. With strictures on political and moral subjects. Joseph Johnson.
• Zhang, L. (2009). Chinese women protesting domestic violence, s. The Beijing Conference, international donor agencies, and the making of a Chinese women's NGO. Meridians, 9(2), 66–99. https, s.//doi.org/10.2979/MER.2009.9.2.66.