ULUSAL ALANYAZINDA ŞARAP TURİZMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE TÜRKİYE ŞARAP TURİZMİNDE YENİ BİR ÜRÜN OLARAK BAĞ ROTALARI: URLA BAĞ YOLU ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 172 - 194, 06.12.2021

Kaan Kasaroğlu , Ayşe Akdeniz , Yusuf Toktaş , Tuğçe Eris , Simge Kömürcü

Öz

Turizmin dünyada ve Türkiye’deki gelişimi incelendiğinde, kitlesel turizm hareketlerinin yerini alternatif turizm hareketlerine bıraktığı ve bu değişimin önümüzdeki dönemlerde hızlanacağı öngörülmektedir. Turizmin gelişime katkı sağlayan ve potansiyel turistlerin destinasyon seçimlerini etkileyen önemli alternatif turizm hareketlerinden biri şarap turizmidir. Bu çalışmanın öncelikli amacı şarap turizminin ulusal alanyazınında ele alınış biçimini incelemek, çalışmaların mevcut özelliklerini belirlemek ve şarap turizmi konusunda eksik çalışma alanlarını belirlemektir. Bu amaçla yapılan literatür taramasında 2004 ile 2020 yılları arasında Google Akademik ve YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanlarında yer alan, şarap turizmi anahtar kelimesinin yer aldığı ulusal ölçekte yayınlanmış 30 çalışmaya ulaşılmıştır. Söz konusu eserler araştırma amacı doğrultusunda bibliyometrik analiz ile incelenmiştir. Sonuç olarak şarap turizmi çalışmalarının 2010 yılı itibariyle sayı olarak artış gösterdiği fakat yine de ulusal alanyazında yeterince yer almadığı bulgusuna ulaşılmaktadır. Ayrıca çalışmanın bir diğer amacı, Türkiye’de yeni bir turistik ürün olarak turistlerin tercihine sunulan bağ rotalarının şarap turizmi destinasyonlarının gelişimine etkisini incelemektir. Bu kapsamda hem ulusal yazında hiç bir araştırmaya konu edilmemesi hem de gelişen bir turistik ürün olması nedeniyle Urla Bağ Yolu örnek olay incelemesi için örneklem olarak seçilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şarap Turizmi, Bibliyometrik Analiz, Örnek Olay İncelemesi, Urla Bağ Yolu

EVALUATION OF WINE TOURISM IN NATIONAL LITERATURE AND VINEYARD ROUTES AS A NEW PRODUCT IN TURKISH WINE TOURISM: CASE STUDY OF URLA VINEYARD ROUTE

Öz

When the development of tourism in the world and in Turkey is examined, it is predicted that mass tourism movements have left their place to alternative tourism movements and this change will accelerate in the future. Wine tourism is one of the important alternative tourism movements that contribute to the development of tourism and affect the destination choices of potential tourists. The primary purpose of this study is to examine the way wine tourism is handled in the national literature, to determine the current features of the studies and to identify the missing study areas in wine tourism. In the literature review conducted for this purpose, 30 nationally published studies, including the keyword wine tourism, in the Google Scholar and YÖK National Thesis Center databases between 2004 and 2020 were reached. The mentioned works were examined with bibliometric analysis in line with the research aim. As a result, it is found that wine tourism studies have increased in number as of 2010, but still they are not sufficiently included in the national literature. In addition, another aim of the study is to examine the effect of vineyard routes, which are offered to tourists as a new touristic product in Turkey. In this context, Urla Vineyard Route was chosen as a sample for the case study, since it has not been the subject of any research in the national literature and is a developing touristic product.

Anahtar Kelimeler

Wine Tourism, Bibliometric Analysis, Case Study, Urla Vineyard Route

Kaynakça

• Akdağ, G., (2015). Trakya Bağ Rotasını Takip Eden Yerli Turistlerin Şarap Turizmi Deneyimleri. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, cilt.3, sa.4, 3-11.
• Akyol, A., Azabağaoğlu, M. & Özay, A., (2004). Şarap Sektörünün Pazarlama Karması Elemanları Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.6, sa.1, 15-29.
• Al, U. & Coştur, R., (2007). Türk Psikoloji Dergisinin Bibliyometrik Profili. Türk Kütüphaneciliği, cilt.21, sa.2, 142-163.
• Alant, K. & Bruwer, J., (2004). Wine Tourism Behavior in the Context of a Motivational Framework for Wine Regions Cellar Doors. Journal of Wine Research, cilt.15, sa.1, 27-37.
• Albayrak, A., (2013). Alternatif Turizm, Ankara: Detay Yayıncılık
• Arslan Ayazlar, R. A., & Öngider, M. U., (2018). Manisa’nın Şarap Turizmi İle Markalaşmasında Üzüm Üreticilerinin Tutumu. Gastroia: Journal Of Tourism And Travel Research, cilt.2, sa.2, 104-118.
• Bayramoğlu, Z., Gündoğmuş, E. & Çelik, Y., (2010). Ankara İli Kalecik İlçesinde Yetiştirilen Sofralık ve Şaraplık Üzüm Üretiminin Karlılık Üzerine Bir Araştırma. Tarım Ekonomisi Dergisi, cilt.16, sa.1, 25-31.
• Beşer, G., (2014). Türkiye’de Butik Şarap Sektörünün Pazarlama Karması Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı.
• Bruwer, J., (2003). South African Wine Routes: Some Perspectives On The Wine Tourism Industry's Structural Dimensions And Wine Tourism Product. Tourism Management, cilt.24, sa.4, 423-435.
• Buzrul, S., (2013). Türkiye’nin Şarap Sektörü (Wine Sector Of Turkey). Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) Alkollü İçkiler Piyasası Daire Başkanlığı
• Çavuşoğlu, M., (2012). Bozcaada Üzüm Tarımı Turizmi ve Elektronik Tatil Tasarım Site Uygulaması. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, cilt.2, sa.2, 49-54.
• Doğan, H., Güney, D., & Göller, V., (2016). Turistlerin Douro Vadisi’ne İlişkin Algı Ve Beğenilerine Yönelik Bir Araştırma. Journal Of Tourism and Gastronomy Studies, cilt.4, sa.2, 137-153.
• Duran, E., Eryücel, Ö., & Özcan, Z., (2018). Şarap Üretimi ve Tüketiminin Türkiye Turizmindeki Yeri: Kadim Anadolu Bağ Rotası Başlangıç Noktası Olarak Çanakkale Örneği-The Place Of Wine Production And Conscumption In Turkey’s Tourism: The Case of Çanakkale As A Start Point Of Ancient Anatolian Wine Route. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, cilt.8, sa.1, 70-83.
• Düşmezkalender, E. & Metin, M., (2019). Alternatif Turizme Yönelik Bibliyometrik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, cilt.22, sa.2, 813-824.
• Ergüven, M. H., (2015). Gastronomy And Wine Tourism As A Variety Of Special Interest Tourism: Thracian Vineyard Route. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, cilt.10, sa.10, 449-464.
• Garba Bako, A. (2016). Alternatif Turizm Kapsamında Şarap Turizmi: Kula’yı Ziyaret Eden Şarap Turistlerine Yönelik Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı.
• Güdücüler, M., (2012). Urla’da Kırsal Kalkınma ve Kırsal Turizm. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, cilt.2, sa.2, 67-78.
• Gürler, M., (2020). Gastronomi Şehri Paydaşlarının Şarap Turizmine Yönelik Bakış Açıları – Hatay Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İskenderun Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güzeller, C. O. & Çeliker, N., (2017). Geçmişten Günümüze Gastronomi Bilimi: Bibliyometrik Bir Analiz. Journal of Tourism And Gastronomy Studies, cilt.5, sa.2, 88-102.
• Hall, C.M., (1996). Wine Tourism in New Zealand, Proceedings of Tourism Down Under II: A Tourism Research Conference, Dunedin: University of Otago, Dunedin, 109-119.
• İKTB (2019), Retrieved February 21, 2021, from Ktb.gov.tr Website: https://izmir.ktb.gov.tr/TR-210592/klazomenai-urla.html
• Kayıkçıoğlu, S. & Arıkan, Ü., (2020). An Overlook to World Wine Industry. Press Academia Procedia, cilt.11, 219-223.
• Kılıçhan, R. & Birdir, K., (2014). Lezzetin Peşinde Şarap Turizmi: Kapadokya’nın Eko-Gastronomik Potansiyeli. Eko-Gastronomi Dergisi, cilt.1, sa.1, 111-130.
• Köklü, N., (1994). Örnek Olay Çalışma Metodları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt.27, sa.2, 771-779.
• Köse, B. & Çelik, S. A., (2017). Dünyada ve Türkiye’de Bağcılık Turizmi. Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi (IRTAD), cilt.1, sa.2, 29-34.
• Macionis, N., (1996). Wine Tourism in Australia, Proceedings of Tourism Down Under II: A Tourism Research Conference, University of Otago, Dunedin, 264-286
• Macionıs, N., (1998). Wine and Food Tourism in the Australian Capital Territory: Exploring the Links. International Journal of Wine Marketing, cilt.10, sa.3, 5- 22.
• Nufusu.com (2020), Retrieved February 21, 2021, from Nufusu.com Website: https://www.nufusu.com/il/izmir-nufusu
• Orcan, S., (2008). Gastronomi ve Turizm. Gastronomi Dergisi, cilt.68.
• Oyan, S., (2019). Şarap Turistlerine Yönelik Bir İnceleme: Portekiz ve Türkiye Şarap Rotaları Karşılaştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı
• Oyan, S. & Akdağ, G., (2020). Farklı Şarap Destinasyonlarını Ziyaret Eden Turistlerin Mukayesesi: Portekiz ve Türkiye Şarap Rotaları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, cilt.8, sa.4, 2785-2801.
• Öner, U., (2020). Türkiye’de Şarap Turisti Profili: Güney Ege Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gastronomi Anabilim Dalı
• Özgül Katlav, E., Yönet Eren, F. & Tuna, M., (2019). Kapadokya’da Bağcılığın Gastronomi Turizmi Açısından Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, cilt.7,sa.3, 2167-2186.
• Özmen, M. & Timur, M., (2009). Müşteri Değeri Üzerine Etnografik Bir Örnek Olay İncelemesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.24.
• Sağlam, Ö. Ç. & Sağlam, H., (2018). İnsanlık Tarihinde Üzümün Önemi. Journal of Agriculture, cilt.1, sa.2, 1-10.
• Sanchez, A. D., Del Rıo, M. D. & Garcıa, A. J., (2017). Bibliometric Analysis Of Publications on Wine Tourism in the Databases Scopus and WoS. European Research on Managament and Business Economics, cilt.23, sa.1, 8-15.
• Sezen, I., Yılmaz, S. & Akpınar Külekçi, E., (2012). Ekoturizm İçin Öneri Alanlarıyla Bayburt. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 55-61.
• Sezer, B., (2006). Bir Turizm Ürünü Olarak Şarap Kültürünün Bozcaada Turizmine Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı
• Soydaş, M. E. & Gürler, M., (2019). Şarap Turizmine Yerel Halkın Bakış Açısı: Hatay Örneği. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 2274-2293
• Standage, T., (2005). A History of the World in Six Glasses. (Çev.Ahmet Fethi). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Şenuyar, C., Demirbaş, N. & Sayın, Ö., (2014). Türk Şarap Sektörünün Mevcut Durumu ve Sektörün Gelişimini Sınırlayan Faktörlerin Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tarım Fakültesi Dergisi, cilt.28, sa.2, 1-12.
• Türkben, C., Gül, F. & Uzar, Y., (2012). Türkiye'de Bağcılığın Tarım Turizmi (Agro-Turizm) İçinde Yeri ve Önemi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, cilt.14, sa.23, 47-50.
• Urla Bağ Yolu- Kutluk Armaoğlu’nun Blog’u. (2016) https://kutlukarmaoglu.com/?page_id=385 (Erişim Tarihi: 21.02.2021).
• Ünal, A., & Bayar, S., (2020). Türkiye’de Destinasyon Konusunda Yayınlanmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.12, sa.22, 237-250.
• Var, T., Kaplan, M. D. & Yurt, O., (2006). Challenges And Opportunities Of Developing Wine Tourism In A Small Community In Turkey, E-Review Of Tourism Research, cilt.4, sa.1, 9-18.
• Yıldız, Ö. E., (2009). Türkiye’de Şarap Turizmi – Çeşme Örneğinde Ürün Geliştirme Modeli. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı
• Yılmaz, A. G. G., (2017). Gastronomi ve Turizm İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Travel And Hospitality Management, cilt.14, sa.2, 171-191.
• Yılmaz, İ. & Akay, E., (2020). Özel İlgi Turizminde Şarap Turizmi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, cilt.13, sa.2, 83-94.
• Yozgat, U. & Kartaltepe, B. N., (2009). Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongre Kitaplarında Yer Alan Bildirilerin Bibliyometrik Profili: Örgüt Teorisi Ve Örgütsel Davranış Bildirileri Üzerine Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, cilt.4, sa.1, 149-165.
• Yüncü, H. R., (2010). Şarap Turizmi Bölgelerinin Rekabet Edebilirliğine Yönelik Bir Model Önerisi: Kapadokya Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm ve Otel İşletmeciliği Anabilim Dalı