EMİNE SEMİYE KÜLLİYATINA KATKI: “EMİN” HİKÂYESİNİN PSİKANALİTİK ÇÖZÜMLEMESİ

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 30, 85 - 102, 01.12.2023

Şahika Karaca

https://doi.org/10.26517/ytea.549

Öz

Emine Semiye (1864-1944), Tanzimat döneminin önemli isimlerinden tarihçi, hukukçu, devlet adamı Ahmet Cevdet Paşanın kızıdır. Aynı zamanda ilk kadın romancımız olarak kabul edilen Fatma Aliye Hanım’ın da kız kardeşidir. Adını II. Meşrutiyet yıllarındaki siyasi, sosyal ve edebî faaliyetleriyle duyurmuştur. Dönemi içerisinde aydın Osmanlı kadınları arasındadır. Siyasi ve sosyal hayat içinde oldukça etkin olan Emine Semiye Cumhuriyet sonrasındaki yıllarda ise kız çocuklarının eğitimine verdiği önemi fiiliyata geçirir ve Sivas, Adana, Ordu kız okullarında öğretmenlik yapar. Emine Semiye tüm bunların yanı sıra yazdıklarıyla da döneminde oldukça etkin bir isimdir. O, roman, hikâye, tiyatro gibi edebî türlerde yazmasının yanı sıra devrin sosyal ve siyasi hayatına katkı sağlayacak devrin çeşitli gazete ve dergilerinde de çok sayıda makaleler yazmıştır. Bu makalede onun daha önce yayımlanmamış ve Milli Kütüphane’de Emine Semiye’ye Ait Notlar başlığıyla yazma eserler kısmında bulunan kendi el yazısıyla yazdığı defterlerinde bulunan “Emin” başlıklı hikâyesi psikanalitik bir yaklaşımla çözümlenmiştir. Hikâyede bir okulda 11 yıldır bahçıvanlık yapan Emin’in 65 yaşını doldurduğu için emekliye sevk edildiğinin kendisine bildirilmesi ve bundan dolayı yaşadığı üzüntü konu edilmiştir. Emine Semiye’nin hayatının son yıllarına dair biyografik göndermelerin yoğun olduğu bu hikâyesinde imgesel söylem dikkat çekicidir. Bu durum biyografik göndergelerin imgenin gerçeklik alanını dönüştürücü işlevinden de kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Emine Semiye, “Emin” hikâyesi, biyografik unsurlar, ses ve bakış imgesi

Kaynakça

• Aydın, Abdurrahman. Bilinçdışı Dil ve Arzu. Bibliotech Yayınları, 2017.
• Bachelard, Gaston. Su ve Düşler, Maddenin İmgelemi Üzerine Deneme. Çeviren Olcay Kunal, YKY, 2006.
• Bachelard, Gaston. Düşlemenin Poetikası. Çeviren Alp Tümertekin, İthaki, 2012.
• Copjec, Joan. Tut ki Kadın Yok. Çeviren Barış Engin Aksoy, Encore, 2015.
• Demir Hekimoğlu, Eylül Ceren. “Fobi ve Küçük Hans Vakası.” Freud’dan Lacan’a Vaka İncelemeleri Cilt 1. Editör Tülin Gençöz, Nobel, 2021.
• Dolar, Mladen. Sahibinin Sesi. Çeviren Barış Engin Aksoy, Metis, 2013.
• Eagleton,Terry. Edebiyat Kuramı. Çeviren Tuncay Birkan, Ayrıntı, 2004.
• Eflatun Cem [Güney]. “Emine Semiye Hanımefendi.” Birlik. S. 13, 10 Kânunuevvel 1339/10 Aralık 1923, s. 1-2.
• Gövsa, İbrahim Alaaddin. “Emine Semiye Hanım.” Meşhur Adamlar Hayatları-Eserleri. c. 2, 1933, s. 403-404.
• Güngörmüş, E. Nilüfer. Sanatçının Kendine Yolculuğu, Sanat ve Edebiyat Üzerine Psikanalitik Denemeler. Metis, 2021.
• Jung, Carl Gustav. The Psyhology of the Child Archetype. Collected Works 9/1. NJ: Princeton University Prss, 1949.
• Kalsched, Donald. Travma ve Ruh. Çeviren Ali Oğuz Bozkurt, Ayrıntı, 2023.
• Karaca, Şahika. Emine Semiye Hayatı, Sanatı, Eserleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), 2010.
• Lacan, Jacques. The Object Relation: The Seminar of Jacques Lacan. Book IV. UK: Polity Press (1956-1957), 2020.
• Matthews, John A. The clinical structure of phobia: Lacan’s reformulation of the variables of its treatment. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), UK: Middlesex University, 2010.
• Mcgowan, Todd. Gerçek Bakış. Çeviren Zeynep Özen Barkot, Say, 2012.
• Tura, Saffet Murat. Freud’dan Lacan’a Psikanaliz. Kanat, 2016.
• Yularkıran, Emine Semiye (yz). “Emin.” Emine Semiye’ye Ait Notlar. Milli Kütüphane, 06 Mil Yz Latince 86, 1933-1935.