CULTURAL ROUTE PROPOSAL FOR THE PROTECTION AND REVIVAL OF MEMORY PLACES IN BUYUKADA

Yıl 2022, Sayı: 56, 11 - 27, 30.06.2022

Hicran Hanım Halaç , Zeynep Çoban , Ebru Ulaş Sarıaydın

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1113377

Cited By: 1

Öz

Büyükada, which is the largest of the Istanbul Islands in terms of surface area, has a context that is separated from the rest of Istanbul both physically and sociologically with its history, architecture and culture. This relatively isolated sociological structure of Büyükada and its historical places have affected the silhouette of the island. Büyükada has a very rich cultural heritage with its different architectural styles, cosmopolitan life, biological diversity, and island-specific traditions and customs from the Eastern Romans to the present. Despite this rich cultural heritage, the data in these different contexts of Büyükada cannot reach its potential today. It is important to increase the awareness of the memory and cultural heritage of the island. For this reason, in this study, the spatial counterparts of the historical and cultural heritage of Büyükada are handled through memory spaces and it is aimed to experience the spaces. For this purpose, a holistic cultural route proposal has been developed that focuses on memory spaces. In order to determine the memory places to be included in the cultural route, 224 buildings were analyzed and listed from different sources, and 75 of them were included in the route by evaluating the listed buildings according to the determined criteria. With the cultural route proposal, awareness of the places of memory in the memory of the city and the citizens was emphasized and its sustainability was aimed.

Anahtar Kelimeler

Place of Memory, Urban Memory, Cultural Route, Cultural Heritage

Büyükada'daki Hafıza Mekanlarının Korunması ve Canlandırılması İçin Kültür Rotası Önerisi

Öz

İstanbul Adaları’nın yüz ölçümü bakımından en büyüğü olan Büyükada, tarihi, mimarisi ve kültürüyle İstanbul'un geri kalanından gerek fiziksel, gerekse sosyolojik olarak ayrılmış bir bağlama sahiptir. Büyükada’nın bu görece izole kalmış sosyolojik yapısı ve tarihinden izler taşıyan mekânları adanın siluetini etkilemiştir. Büyükada, Doğu Roma'dan günümüze kadar farklı mimari üslupları, kozmopolit yaşamı, biyolojik çeşitliği, adaya özgü gelenek ve görenekleri ile oldukça zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Bu zengin kültürel mirasa rağmen, Büyükada’nın sahip olduğu bu farklı bağlamlarda ki veriler günümüzde potansiyeline ulaşamamaktadır. Adanın hafızasını ve kültürel mirasının farkındalığının artması önemsenmiştir. Bu sebeple bu çalışmada Büyükada’nın tarihi ve kültürel mirasının mekânsal karşılıkları, hafıza mekânları üzerinden ele alınmış ve mekânların deneyimlenmesini amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda hafıza mekânlarını odağına alan bütüncül bir kültür rota önerisi geliştirilmiştir. Kültür rotasına dâhil edilecek hafıza mekânlarının tespiti için 224 adet yapı farklı kaynaklardan analiz edilerek listelenmiş, listelenen yapılar belirlenen kriterler üzerinden değerlendirilerek 75 tanesi rotaya dâhil edilmiştir. Kültür rota önerisi ile hafıza mekânlarının kentin ve kentlinin hafızasındaki yerlerinin farkındalığı üzerinde durulmuş ve sürdürülebilirliği amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hafıza Mekanı, Kent Belleği, Kültür Rotası, Kültürel Miras

Kaynakça

• Akpınar, S. (2014). Bir Ada Öyküsü. İstanbul: Adalı Yayınları.
• Ayanoğlu, S. K., & Kahya, Y. (2018). The Characteristic of Büyükada as a Cultural Landscape. Heritage(2), 86-103.
• Çekül. (2015). Kültür Rotaları Planlama Rehberi. İstanbul: Çekül Vakfı Tarihi Kentler Birliği Yayınları.
• Garipağaoğlu, N. (1997). İstanbul Adalarında Korunması Gereken Tarihi Doku: Büyükada Örneği. Marmara Coğrafya Dergisi(2), 75-94.
• Günaçan, S., & Erdoğan, E. (2018). Peyzaj Mimarlığı ve Hafıza Mekanları: İstanbul Tarihi Yarımada Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 3(1), 34-53.
• Halaç, H. H., & Benzer, M. (2019). Küçük Yerleşim Yerlerinin Turizme Açılmasında Kültürel Mirasın Rota ile Kurgulanması. Geometik Dergisi , 4(1), 23-29.
• Halbwachs, M. (1992). Kolektif Bellek (2018 b.). (Z. Karagöz, Çev.) İstanbul: Pinhan Yayıncılık. ICOMOS. (2008). Kültürel Rotalar Tüzüğü.
• İnce, G. B. (2010). Medya ve Toplumsal Hafıza. Kültür ve İletişim(13), 9-29.
• Lefebvre, H. (1991). Mekanın Üretimi (2014 b.). (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Nora, P. (1989). Hafıza Mekanları (2006 b.). (M. E. Özcan, Çev.) İstanbul: Dost Kitabevi Yayınları.
• Okay, K. (1982). Büyükada’nın Tarihsel ve Kültürel Değerleri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Rölöve ve Restorasyon Anabilim Dalı.
• Selvi, H., & Bursa, P. E. (2020). İstanbul Büyükada Maden Mahallesi Köşklerinde Art Nouveau Üslubunun Kullanımı. Modular Journal Dergisi(1), 58-75.
• Sevinç, M. (2019). Bir Hafıza Mekanı Olarak Kent Meydanı ve Dönüşümü: Otto Herbert Hajek'in Ankara Hergelen Meydan Projesi Örneği. Akdeniz Sanat Dergisi(24), 47-62.