This study aims to reveal the geomorphological characteristics of the Deliçay River Basin, one of the important rivers of the Van Lake Basin and located in the northeast of Lake Van, and to examine factors such as geology, climate, hydrography and tectonic structure that have a potential impact on the morphological development of the basin. For this purpose, field studies were carried out on various dates in the Deliçay River Basin. In these studies, the geomorphology map of the basin was created, areal determination and metric measurements of river terraces, which are key landforms in the evolution of the basin, were made and the meandering index was calculated by examining the stream bed pattern. As a result of the studies, four terrace steps were identified in the valley at 10-17 m, 25-30 m, 55-60 m and 125-135 m above the current river bed level, and the distribution in the basin of each terrace were evaluated in detail. In addition to the terraces, the research area includes mountainous areas, high and low plateaus, plains, valleys and alluvial fans. Çaldıran, Tutak, Malazgirt faults are located in the field and its immediate surroundings, especially the Erciş Fault. These faults are a continuation of the North Anatolian Fault Zone and have an active role in the geodynamics of the Van Lake Basin and the geomorphological evolution of the Deliçay Basin. Deliçay River and its tributaries, which are the most important shaping force in the research area, continue to function as erosion and accumulation in the volcanic land in question, which consists largely of basalts, and are affected by tectonic activities in the field and its immediate surroundings. While the Deliçay River and its tributaries, which are the most important shaping force in the research area, continue their erosion and accumulation function in the volcanic terrain consisting largely of basalts, this important fluvial system is affected by the tectonic activity in the field and its immediate surroundings.
Bu çalışma Van Gölü Havzası’nın önemli akarsularından biri olan ve Van Gölü’nün kuzeydoğusunda yer alan Deliçay Nehri Havzası’nın jeomorfolojik özelliklerini ortaya koymayı ve havzanın morfolojik gelişimi üzerinde potansiyel etkisi olan jeoloji, iklim, hidrografya, tektonik yapı gibi faktörleri incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Deliçay Nehri Havzası’nda çeşitli tarihlerde arazi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalarda havzanın jeomorfoloji haritası oluşturulmuş, havza evriminde anahtar yer şekilleri olan akarsu sekilerinin alansal tespiti ve metrik ölçümleri yapılmış ve akarsu yatağı paterni incelenerek mendereslenme indeksi hesaplanmıştır. Çalışmalar neticesinde vadi içerisinde güncel nehir seviyesinden 10-17 m, 25-30 m, 55-60 m ve 125-135 m yükseklikte dört seki basamağı tespit edilmiş, her bir sekinin havzadaki dağılışı detaylı şekilde değerlendirilmiştir. Sekilerin yanı sıra araştırma sahasında dağlık alanlar, yüksek ve alçak düzlükler, ovalar, vadiler ve birikinti yelpazeleri yer almaktadır. Erciş Fayı başta olmak üzere saha ve yakın çevresinde Çaldıran, Tutak, Malazgirt faylarının konumlandığı görülmektedir. Bu faylar Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun devamı niteliğinde olup Van Gölü Havzası’nın jeodinamiğinde ve Deliçay Nehri Havzası’nın jeomorfolojik evriminde etkin bir role sahiptir. Araştırma alanındaki en önemli şekillendirici güç olan Deliçay Nehri ve yan kolları, büyük ölçüde bazaltlardan oluşan volkanik arazi üzerinde aşınım ve birikim işlevini sürdürmekle birlikte saha ve yakın çevresindeki tektonik aktivitelerden etkilenmektedir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Türkiye Physical Geography |
Journal Section | Issue |
Authors | |
Publication Date | September 30, 2024 |
Submission Date | July 2, 2024 |
Acceptance Date | August 28, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Issue: 65 |
Journal of Yüzüncü Yıl University Graduate School of Social Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).