An Examination of the Relationship Between Physical Activity Levels and Occupational Burnout Among Physical Education and Sports Teachers

Year 2025, Issue: 67, 244 - 254, 18.03.2025

Savaş Aydın , İsa Aydemir , Umut Yılmaz , Salih Öner

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1608314

Abstract

The purpose of this study is to explore the association between physical activity levels and occupational burnout among physical education and sports teachers. The study aims to assess physical activity and burnout in teachers by considering various demographic factors and to identify potential influences on their burnout levels. This research employs a quantitative research approach using a survey design. The sample consists of 80 physical education and sports teachers working in state schools under the Ministry of National Education in Hakkari province. Data were collected through a Personal Information Form, the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), and the Maslach Burnout Inventory-Educators Survey (MBI-ES). The SPSS program was utilized for analysis, and parametric tests were conducted after verifying that the data followed a normal distribution. The findings indicated that teachers demonstrated low levels of physical activity and moderate levels of occupational burnout. A negative correlation was identified between physical activity levels and the personal accomplishment dimension of burnout. However, no statistically significant relationship was observed between physical activity levels and the emotional exhaustion or depersonalization dimensions (p > 0.05). In conclusion, increasing physical activity levels could contribute positively to teachers' sense of personal accomplishment. To address this, it is recommended to implement programs that encourage physical activity, improve work conditions, and enhance social support systems. Such strategies may help reduce occupational burnout, boost motivation, and promote overall well-being among teachers.

Keywords

Physical Activity, Physical Education, Occupational Burnout.

Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Fiziksel Aktivite Düzeyleri ile Mesleki Tükenmişlik İlişkisinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma, öğretmenlerin fiziksel aktivite ve tükenmişlik durumlarını farklı demografik değişkenler açısından değerlendirerek, tükenmişlik düzeylerini etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nicel araştırma yöntemine dayalı tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, Hakkari ilinde Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet okullarında görev yapan 80 beden eğitimi ve spor öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) ve Maslach Tükenmişlik Envanteri-Eğitici Formu (MTE) kullanılarak toplanmış, SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılım gösterdiği belirlendiği için analizlerde parametrik testler kullanılmıştır. Bulgular, öğretmenlerin fiziksel aktivite düzeylerinin düşük olduğunu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin orta düzeyde seyrettiğini göstermiştir. Fiziksel aktivite düzeyi ile tükenmişliğin alt boyutlarından kişisel başarı arasında negatif yönlü bir ilişki saptanırken, duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutları ile fiziksel aktivite düzeyi arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır (P >0.05). Sonuç olarak, fiziksel aktivite düzeyinin artırılmasının, öğretmenlerin kişisel başarı algılarını olumlu yönde etkileyebileceği belirlenmiştir. Bu doğrultuda, öğretmenlerin fiziksel aktivite alışkanlıklarını artıracak programlar geliştirilmesi, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve sosyal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi önerilmektedir. Bu tür müdahaleler, mesleki tükenmişlik düzeylerinin azaltılmasına ve öğretmenlerin motivasyonlarının artırılmasına katkı sağlayabilir.

Keywords

Fiziksel Aktivite, Beden Eğitimi, Mesleki Tükenmişlik.

References

• Algı, E. H. (2023). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki yeterliliklerinin iş doyumlarına etkisi (Tez No. 784721) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Aydın, Y., ve Kamuk, Y. U. (2021). Hemşirelerin fiziksel aktivite düzeyleri ile yaşam kalitesi ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 88-105.
• Bretland, R. J., & Thorsteinsson, E. B. (2015). Reducing workplace burnout: The relative benefits of cardiovascular and resistance exercise. PeerJ, 9, 891. https://doi.org/10.7717/peerj.891.
• Cemaloğlu, N. ve Şahin, D. E. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farkli değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 15(2), 463-484.
• Craig, C. L., Marshall, A. L., Sjöström, M., Bauman, A. E., Booth, M. L., Ainsworth, B. E. & Oja, P. (2003). International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine & Science in Sports & Exercise, 35(8), 1381-1395. https://doi.org/10.1249/01.MSS.0000078924.61453.FB
• Çolak, İ. ve Aksoy, M. (2017). Fiziksel aktivitenin öğretmenlerin psikolojik sağlığı üzerindeki etkileri. Psikolojik Araştırmalar Dergisi, 8(2), 134-145.
• Demir, F. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin fiziksel aktivite ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. (Tez No. 784721). [Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı (ss. 143-154). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Freitas, A. R., Carneseca, E. C., Paiva, C. E., & Paiva, B. S. (2014). Impact of a physical activity program on the anxiety, depression, occupational stress and burnout syndrome of nursing professionals. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 22, 332-336. https://doi.org/10.1590/0104-1169.3151.2449
• Karaaslan, İ., Uslu, T., & Esen, S. (2020). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Journal of Health and Sport Sciences, 3(1), 7-13. https://doi.org/10.5152/jhss.2020.806
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (19. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, F., ve Yılmaz, M. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinde tükenmişlik düzeyleri ve etmenleri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 39(3), 257-268.
• Kırkbir, S. S., ve Kul, M. (2023). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6 (Özel Sayı 1), 1-13.
• Lindwall, M., Gerber, M., Jonsdottir, I. H., & Börjesson, M. (2014). The relationship of change in physical activity with change in depression, anxiety, and burnout: A longitudinal study of Swedish healthcare workers. Health Psychology, 33, 1309-1318. https://doi.org/10.1037/a0033810
• Macilwrait, P., & Bennett, D. (2018). Burnout and physical activity in medical students. Irish Medical Journal, 111(3), 707.
• Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113. https://doi.org/10.1002/job.4030020205
• Maslach, C., & Jackson, S. E. (1986). Maslach burnout inventory manual (2. baskı). Consulting Psychologists Press.
• Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), 397-422. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.397
• Naczenski, L. M., Vries, J. D., Hooff, M. L. M., & Kompier, M. A. J. (2017). Systematic review of the association between physical activity and burnout. Journal of Occupational Health, 59(6), 477-494. https://doi.org/10.1539/joh.16-0265-RA
• Olson, S. M., Odo, M., Duran, A. M., Pereira, A. G., & Mandel, J. H. (2014). Burnout and physical activity in Minnesota internal medicine resident physicians. Journal of Graduate Medical Education, 6(4), 669-674. https://doi.org/10.4300/JGME-D-14-00125.1
• Öztürk, M. (2005). Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi (Tezno. 194366) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Öztürk, A. (2019). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri: Bir alan araştırması. Fiziksel Aktivite ve Spor Dergisi, 10(1), 41-52.
• Polat, R. (2014). Emniyet mensuplarının tükenmişlik düzeyleri ile fiziksel aktivite alışkanlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Physical Education and Sport Sciences, 6(2), 35-47.
• Şahin, A. ve Taşkın, E. (2023). Fiziksel aktivitenin sağlık üzerine etkileri. Özgür Yayınları.
• Taşkın, G., Taşvuran Horata, E. (2024). Masa başı çalışanların fiziksel aktivite düzeyine göre yaşam kalitesi, anksiyete ve iş doyumunun karşılaştırılması. Selçuk Sağlık Dergisi, 5(1), 1 – 14.
• Tuncer, S. (2020). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik ve fiziksel aktivite düzeyleri üzerine bir inceleme. Eğitim ve Sağlık Araştırmaları Dergisi, 12(4), 78-87.
• Yetkin, Ö., Bulut, İ., ve Bulut, A. (2023). Lise öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(11), 17-37.
• Yıldız, M., Demir, B., ve Çelik, S. (2015). Ortaokul öğretmenlerinde fiziksel aktivite düzeyi ve tükenmişlik arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 40(182), 257-268.
• Yıldız, S. (2020). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Spor ve Eğitim Dergisi, 22(3), 185-197.