Edirne ve Tekirdağ İllerinde Üreticilerin Gübreleme Uygulamaları ve Desteklemeleri İle İlgili Yargılarının Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2022, Sayı: 374, 43 - 55, 30.04.2022

Başak Aydın , Erol Özkan , Emel Kayalı , Volkan Atav , Mehmet Ali Gürbüz , İlker Kurşun , İhsan Engin Kayhan

https://doi.org/10.33724/zm.1046949

Öz

Bu çalışmada Edirne ve Tekirdağ illerinde toprak analizi yaptıran ve yaptırmayan tarım işletmelerini kapsamakta olup, üreticilerin gübreleme uygulamaları, gübre ve toprak analizi desteklemeleri, gübrelemenin çevre üzerine etkileri ve tarımsal yenilikler açısından bilgi düzeylerinin ve yargılarının karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Bu illerde bulunan toprak analiz sayısı en fazla olan laboratuvarlardan üçer tanesi örnekleme dâhil edilmiştir. Her il için 2015 yılında laboratuvarlara başvuran ve toprak analiz desteğinden yararlanan üreticilerden 20’şer kişiden toplamda 60 kişi ile yine aynı laboratuvarların olduğu yörelerde, benzer özelliklere sahip toprak analizi desteğinden yararlanmamış olan 40 üretici olmak üzere, toplamda 200 üretici ile görüşülmüştür. Üreticilerin tutumları arasındaki ilişkiler ve benzerlikler çok boyutlu ölçekleme analizi ile incelenmiştir. “Tarımsal faaliyetlerle ilgili yenilikleri takip ediyorum”, “Kullandığım kimyasal gübrelerin talimatını okuyorum”, “Kendi uygulamalarımın bu talimatlara uygunluğuna dikkat ediyorum”, “Gübreleme yaparken çevreye olumsuz etki yapmamaya dikkat ediyorum”, “Uygulama olanağım olsa gübrelemeyi damla sulama ile yaparım”, “Aşırı gübre kullanımı ülke ekonomisine zarar verir” ve “Anız yakmak toprak verimliliğini azaltır” değişkenlerinin her iki grupta yer alan üreticiler açısından benzer niteliklere sahip olduğu ve üreticilerin bu yargılara katıldıkları sonucuna ulaşılmıştır. “Fazla su fazla ürün getirir” değişkeni her iki üretici grubunda birinci boyutta negatif ve 2’nin üzerinde değere sahip olup, üreticilerin çok büyük çoğunluğunun bu yargıya katılmadıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok boyutlu ölçekleme, gübreleme, toprak analizi, üretici görüşü

Comparative Analysis of the Opinions of the Producers regarding Fertilization Practices and Subsidies in Edirne and Tekirdağ Provinces

Öz

This study includes the agricultural enterprises that had and did not have soil analysis in Edirne and Tekirdağ provinces, and comparative analysis of the knowledge levels and opinions of producers in terms of fertilization practices, fertilizer and soil analysis subsidies, environmental impacts of fertilization and agricultural innovations were carried out. Three of the laboratories with the highest number of soil analyses in these provinces were included in the sampling. The surveys were conducted with total of 60 farmers who referred to the laboratories and utilized from soil analysis subsidies and 40 farmers who did not utilize from soil analysis subsidies and had the similar characteristics with the farmers who utilized from soil analysis subsidies in each province and total of 200 farmers participated in the survey. The relationships and similarities between the attitudes of the producers were examined with multidimensional scaling analysis. It was concluded that the variables of "I follow the innovations in agricultural activities", "I read the instructions for the chemical fertilizers I use", "I pay attention to the compliance of my own applications with these instructions", "I pay attention not to have a negative impact on the environment when fertilizing", "If I have the opportunity to apply, I will fertilize with drip irrigation", " “Excessive use of fertilizers harms the national economy” and “Burning stubble reduces soil fertility” had similar characteristics in terms of producers in both groups and that the producers agreed with these judgments. The variable “Excess water brings more product” had a negative value above 2 in the first dimension in both producer groups, and it was been determined that the vast majority of producers did not agree with this judgment.

Anahtar Kelimeler

Multi-dimensional scaling, fertilizing, soil analysis, farmer’s opinion

Kaynakça

• Çönoğlu, S., Kaynak, T., Demirbaş, N. ve Tosun, D. (2016). Çiftçilerin toprak analizi desteğinden yararlanma eğilimleri: İzmir ili örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(4), 441-449.
• Garson, D. G. (2010). Multidimensional scaling, Asheboro, NC: Statistical Associates Publishers.
• Güldal, H. T. (2016). Buğday yetiştiriciliğinde toprak analizi sonucuna göre kullanılan gübrenin maliyete etkilerinin belirlenmesi: Konya İli Cihanbeyli İlçesi örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hair, J. F., William, C., Babın, B. J. ve Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis. New Jersey: Pearson Publishing.
• Johnson, R. ve Wichern, D. (1992). Applied multivariate statistical analysis (3th ed). Prentice Hall, USA.
• Kızılaslan, N., Kızılaslan, H. ve Candemir, S. (2014). Kahramanmaraş ilçesinde çiftçilerin gübreleme alışkanlıklarının belirlenmesi. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi. Samsun, Cilt 2, s: 660-666.
• Küçükkaya, S. ve Özçelik, A. (2014). Buğday üretiminde toprak analizi yaptırmanın işletme üzerine etkileri: Ankara Gölbaşı İlçesi örneği. Tarımsal Ekonomi ve Geliştirme Enstitüsü, Yayın No: 237, Ankara.
• Onho, T. ve Erich, M. S. (1990). Effect of wood ash application on soil Ph and soil test nutrient levels. Agriculture, Ecosystems and Environment, 32(3-4), 223-239.
• Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Nisan Kitabevi, Ankara.
• Tanrıverdi, K. (2017). Toprak analizine dayalı gübrelemenin ekonomik analizi: Konya İli Çumra İlçesi örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Wang, Z., Zheng, H., Luo, Y., Deng, X., Herbert, S. ve Xing, B. (2013). Characterization and influence of biochars on nitrous oxide emission from agricultural soil. Environmental Pollution, 174, 289–296.
• Yılmaz, H. (2005). Kimyasal gübre kullanımının çevresel etkilerinin teknik ve ekonomik açıdan değerlendirilmesi. I. Çevre ve Ormancılık Şurası, Antalya, 1.cilt, s. 118-128.
• Yiğit, E. (2007). Çok boyutlu ölçekleme yöntemlerinin incelenmesi ve bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.