BibTex RIS Kaynak Göster

Evaluation of Turkish wild Emmers (Triticum dicoccoides Koern.) and wheat varieties cultivars for resistance to the root lesion nematodes (Pratylenchus thornei and Pratylenchus neglectus)

Yıl 2015, Cilt: 39 Sayı: 3, 219 - 227, 09.02.2015
https://doi.org/10.16970/ted.62843

Öz

Root-lesion nematodes (RLN; Pratylenchus thornei and Pratylenchus neglectus) are serious plant parasitic nematodes that attack wheat roots and cause significant losses in grain quality and quantity worldwide. They are widely distributed in Turkish wheat growing areas and can be only controlled by growing resistant cultivars and non-host crops. There is no commercial available a wheat cultivar identified as completely resistant to RLN, so that, the breeding programs contain moderately resistant parents to incorporate this trait in high yielding adapted wheat germplasm. The objective of this research was to evaluate some Turkish wild Emmers (Triticum dicoccoides) and national spring wheat varieties for resistant to P. thornei and P. neglectus. In the experiments, 32 wild Emmers and 42 wheat cultivars were inoculated with P. thornei or P. neglectus individuals and grown under controlled conditions in a growth room for 9 weeks. The results showed that 25 and 35 wheat varieties were moderately resistant to P. thornei and P. neglectus, respectively. In total, 17 lines exhibiting multiple resistance reactions to both nematodes were in the same group with the check lines (P<0.05). The identified resistant wheat accessions showed improved levels of RLN resistance over current parents and could serve as an excellent genetic pool to be used in an efficient Turkish wheat-breeding programme.

Kaynakça

  • TUIK, 2013. Turkish Statistical Institute. www.tuik.gov.tr (Accces date:14.02.2014).
  • Boerma, H. R. & R. S. Hussey, 1992. Breeding plants for resistance to nematodes. Journal of Nematology, 24: 242- 252.
  • Imren, M., H. Toktay, R. Bozbuga, A. Dababat & I. H. Elekçioğlu, 2013. Determination of resistance against to Cereal cyst nematode, Heterodera avenae (Wollenweber, 1924) in some wheat germplasm. Turkish Journal of Entomology, 37: 229-238.
  • Keil, T., E. Laubach, S. Sharma & C. Jung, 2009. Screening for resistance in the primary and secondary gene pool of barley against the root-lesion nematode Pratylenchus neglectus. Plant Breeding, 128: 436-442.
  • Mc Donald, A. H. & J. M. Nicol, 2005. “Nematode parasites of cereals, 131-192”. In: Plant Parasitic Nematodes in Subtropical and Tropical Agriculture. (Eds: Luc, M., R. A. Sikora, & J. Bridge ). CAB International, London, UK, 896 pp.
  • Nesbit, M. & D. Samuel, 1998. Wheat domestication, archeobotanical evidence. Science, 279: 14-33.
  • Nicol, J. M., R. Rivoal, N. Bolat, H. Aktas, H. Braun, M. Mergoum, A. F. Yıldırım, A. Bagcı, I. H. Elekcioğlu & A. Yahyaoui, 2002. Frequency and diversity of the cyst and lesion nematodes on wheat in the Turkish central Anatolian plateau. Nematology, 4: 383-443.
  • Özkan, H., A. Brandolini, R. Schafer-Pregl & F. Salamini, 2002. AFLP analysis of a collection of tetraploid wheats indicates the origin of emmer and hard wheat domestication in Southeast Turkey. Molecular Biology and Evolution, 19: 1797-1801.
  • Özkan, H., G. Willcox, A. Graner, F. Salamini & B. Kilian, 2011. Geographic distribution and domestication of wild emmer wheat (Triticum dicoccoides). Genetic Resources and Crop Evolution, 58: 11-53.
  • Salamini, F., H. Özkan, A. Brandolin, R. Schafer-Pregl & W. Martin, 2002. Genetics and geomorphology of wild cereal domestication in the near east. Nature Genetics, 3: 429-441.
  • Sheedy, J. G. & J. P. Thompson, 2009. Resistance to the root-lesion nematode Pratylenchus thornei of Iranian landrace wheat. Australian Plant Pathology, 38: 478-489.
  • Thompson, J. P. & M. I. Haak, 1997. Resistance to root-lesion nematode (Pratylenchus thornei) in Aegilops tauschii Coss., the D-genome donor to wheat. Australian Journal of Agricultural Research 48: 553-559.
  • Thompson, J. P. & N. P. Seymour, 2011. Inheritance of resistance to root lesion nematode (Pratylenchus thornei) in wheat landraces and cultivars from the West Asia and North Africa (WANA) region. Crop and Pasture Science, 62: 82-93.
  • Thompson, J. P., 2008. Resistance to root-lesion nematodes (Pratylenchus thornei and P. neglectus) in synthetic hexpaloid wheats and their durum and Aegilops tauschii parents. Australian Journal of Agricultural Research, 59: 432-446.
  • Thompson, J. P., K. J. Owen, G. R. Stirling & M. J. Bell, 2008. Root-lesion nematodes (Pratylenchus thornei and P. neglectus): a review of recent progress in managing a significant pest of grain crops in northern Australia. Australian Plant Pathology, 37: 235-242.
  • Toktay, H., 2008. Resistance of Some Spring Wheat Against Pratylenchus thornei Sher Et Allen Tylenchida: Pratylenchidae. PhD Thesis, University of Cukurova, Institute of Nature of Science, Adana, Turkey, 117 pp
  • Toktay, H., E. Yavuzaslanoğlu, M. İmren, J. M. Nicol, I. H. Elekçioğlu & A. Dababat, 2012a. Screening for resistance to Heterodera filipjevi and Pratylenchus thornei in sister lines of spring wheat. Turkish Journal of Entomology, 36: 455-461.
  • Toktay, H., M. İmren, J. M. Nicol, A. Dababat & I. H. Elekçioğlu, 2012b. Improved methodology for resistance screening in spring wheat against the root lesion nematode, Pratylenchus thornei (Sher et Allen) (Tylenchida: Pratylenchidae). Turkish Journal of Entomology, 36: 533-540.
  • Toktay, H., L. McIntyre, J. M. Nicol, H. Ozkan, & I. H. Elekcioglu, 2006. Identification of common root lesion nematode (Pratylenchus thornei Sher et Allen) loci in bread wheat. Genome, 49: 1319-1323.
  • Zaharieva, M., N. G. Ayana, A. Al Hakimi, S. C. Misra & P. Monneveux, 2010. Cultivated emmer wheat (Triticum dicoccon Schrank), an old crop with promising future: a review. Crop Evolution, 57: 937-962.
  • Zwart, R. S., J. P. Thompson & I. D. Godwin, 2005. Identification of quantitative trait loci for resistance to two species of root-lesion nematode (Pratylenchus thornei and P. neglectus) in wheat. Australian Journal of Agricultural Research, 56: 345-352.

Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 39 Sayı: 3, 219 - 227, 09.02.2015
https://doi.org/10.16970/ted.62843

Öz

Kök lezyon nematodları (RLN; Pratylenchus thornei ve P. neglectus) buğday köklerine saldırarak, tahıl kalitesi ve miktarında küresel olarak önemli kayıplara neden olan önemli bir bitki paraziti nematod gurubudur. Türkiye’de buğday ekiliş alanlarında yaygın olarak bulunan bu nematodlarla ancak dayanıklı çeşitler ve rotasyonla mücadele etmek mümkündür. Maalesef bugüne kadar bu nematod gurubuna karşı tamamen dayanıklı olarak tanımlanan hiçbir ticari buğday çeşidi bulunamamıştır. Bu nedenle, buğday ıslah programlarında yüksek verimli ve kaliteli buğday çeşitlerine orta derecede (kısmi) dayanıklı ebeveynler kullanılarak dayanıklılık entegre edilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmanın amacı bazı Türk yabani Emmer’lerinin (Triticum dicoccoides) ve bazı ulusal yazlık buğday çeşitlerinin P. thornei ve P. neglectus’a karşı dayanıklılık durumlarını ortaya koymaktır.  Bu amaçla her iki nematoda karşı yapılan iki farklı denemede, 32 yabani Emmer buğdayı ve 42 buğday çeşidinin, P. thornei veya P. neglectus bireylerine karşı dayanıklıkları 9 hafta boyunca kontrollü koşullar altında testlenmiştir. Sonuç olarak, P. thornei ve P. neglectus’a karşı sırasıyla 25 ve 35 buğday çeşidinin orta derecede dayanıklılık reaksiyonu sağladığı belirlenmiştir. Toplamda 17 çeşit her iki nematoda karşı dayanıklılık göstermiştir (p <0.05). Elde edilen verilere göre, tespit edilen dayanıklı buğday çeşitlerinin mevcut hatlardan daha dayanıklı olduğu belirlenmiş ve bu hatların Türkiye’deki ıslah programlarında mükemmel bir şekilde kullanılabileceği ortaya konmuştur. 

Kaynakça

  • TUIK, 2013. Turkish Statistical Institute. www.tuik.gov.tr (Accces date:14.02.2014).
  • Boerma, H. R. & R. S. Hussey, 1992. Breeding plants for resistance to nematodes. Journal of Nematology, 24: 242- 252.
  • Imren, M., H. Toktay, R. Bozbuga, A. Dababat & I. H. Elekçioğlu, 2013. Determination of resistance against to Cereal cyst nematode, Heterodera avenae (Wollenweber, 1924) in some wheat germplasm. Turkish Journal of Entomology, 37: 229-238.
  • Keil, T., E. Laubach, S. Sharma & C. Jung, 2009. Screening for resistance in the primary and secondary gene pool of barley against the root-lesion nematode Pratylenchus neglectus. Plant Breeding, 128: 436-442.
  • Mc Donald, A. H. & J. M. Nicol, 2005. “Nematode parasites of cereals, 131-192”. In: Plant Parasitic Nematodes in Subtropical and Tropical Agriculture. (Eds: Luc, M., R. A. Sikora, & J. Bridge ). CAB International, London, UK, 896 pp.
  • Nesbit, M. & D. Samuel, 1998. Wheat domestication, archeobotanical evidence. Science, 279: 14-33.
  • Nicol, J. M., R. Rivoal, N. Bolat, H. Aktas, H. Braun, M. Mergoum, A. F. Yıldırım, A. Bagcı, I. H. Elekcioğlu & A. Yahyaoui, 2002. Frequency and diversity of the cyst and lesion nematodes on wheat in the Turkish central Anatolian plateau. Nematology, 4: 383-443.
  • Özkan, H., A. Brandolini, R. Schafer-Pregl & F. Salamini, 2002. AFLP analysis of a collection of tetraploid wheats indicates the origin of emmer and hard wheat domestication in Southeast Turkey. Molecular Biology and Evolution, 19: 1797-1801.
  • Özkan, H., G. Willcox, A. Graner, F. Salamini & B. Kilian, 2011. Geographic distribution and domestication of wild emmer wheat (Triticum dicoccoides). Genetic Resources and Crop Evolution, 58: 11-53.
  • Salamini, F., H. Özkan, A. Brandolin, R. Schafer-Pregl & W. Martin, 2002. Genetics and geomorphology of wild cereal domestication in the near east. Nature Genetics, 3: 429-441.
  • Sheedy, J. G. & J. P. Thompson, 2009. Resistance to the root-lesion nematode Pratylenchus thornei of Iranian landrace wheat. Australian Plant Pathology, 38: 478-489.
  • Thompson, J. P. & M. I. Haak, 1997. Resistance to root-lesion nematode (Pratylenchus thornei) in Aegilops tauschii Coss., the D-genome donor to wheat. Australian Journal of Agricultural Research 48: 553-559.
  • Thompson, J. P. & N. P. Seymour, 2011. Inheritance of resistance to root lesion nematode (Pratylenchus thornei) in wheat landraces and cultivars from the West Asia and North Africa (WANA) region. Crop and Pasture Science, 62: 82-93.
  • Thompson, J. P., 2008. Resistance to root-lesion nematodes (Pratylenchus thornei and P. neglectus) in synthetic hexpaloid wheats and their durum and Aegilops tauschii parents. Australian Journal of Agricultural Research, 59: 432-446.
  • Thompson, J. P., K. J. Owen, G. R. Stirling & M. J. Bell, 2008. Root-lesion nematodes (Pratylenchus thornei and P. neglectus): a review of recent progress in managing a significant pest of grain crops in northern Australia. Australian Plant Pathology, 37: 235-242.
  • Toktay, H., 2008. Resistance of Some Spring Wheat Against Pratylenchus thornei Sher Et Allen Tylenchida: Pratylenchidae. PhD Thesis, University of Cukurova, Institute of Nature of Science, Adana, Turkey, 117 pp
  • Toktay, H., E. Yavuzaslanoğlu, M. İmren, J. M. Nicol, I. H. Elekçioğlu & A. Dababat, 2012a. Screening for resistance to Heterodera filipjevi and Pratylenchus thornei in sister lines of spring wheat. Turkish Journal of Entomology, 36: 455-461.
  • Toktay, H., M. İmren, J. M. Nicol, A. Dababat & I. H. Elekçioğlu, 2012b. Improved methodology for resistance screening in spring wheat against the root lesion nematode, Pratylenchus thornei (Sher et Allen) (Tylenchida: Pratylenchidae). Turkish Journal of Entomology, 36: 533-540.
  • Toktay, H., L. McIntyre, J. M. Nicol, H. Ozkan, & I. H. Elekcioglu, 2006. Identification of common root lesion nematode (Pratylenchus thornei Sher et Allen) loci in bread wheat. Genome, 49: 1319-1323.
  • Zaharieva, M., N. G. Ayana, A. Al Hakimi, S. C. Misra & P. Monneveux, 2010. Cultivated emmer wheat (Triticum dicoccon Schrank), an old crop with promising future: a review. Crop Evolution, 57: 937-962.
  • Zwart, R. S., J. P. Thompson & I. D. Godwin, 2005. Identification of quantitative trait loci for resistance to two species of root-lesion nematode (Pratylenchus thornei and P. neglectus) in wheat. Australian Journal of Agricultural Research, 56: 345-352.
Toplam 21 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Halil Toktay

Mustafa İmren

İbrahim Halil Elekcioglu

Abdelfattah Dababat

Yayımlanma Tarihi 9 Şubat 2015
Gönderilme Tarihi 9 Şubat 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2015 Cilt: 39 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Toktay, H., İmren, M., Elekcioglu, İ. H., Dababat, A. (2015). Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi. Turkish Journal of Entomology, 39(3), 219-227. https://doi.org/10.16970/ted.62843
AMA Toktay H, İmren M, Elekcioglu İH, Dababat A. Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi. TED. Ekim 2015;39(3):219-227. doi:10.16970/ted.62843
Chicago Toktay, Halil, Mustafa İmren, İbrahim Halil Elekcioglu, ve Abdelfattah Dababat. “Türkiye’de Bulunan Yabani Emmer buğdayları (Triticum Dicoccoides Koern.) Ve buğday çeşitlerinin Kök Lezyon Nematodları (Pratylenchus Thornei and P. Neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının Belirlenmesi”. Turkish Journal of Entomology 39, sy. 3 (Ekim 2015): 219-27. https://doi.org/10.16970/ted.62843.
EndNote Toktay H, İmren M, Elekcioglu İH, Dababat A (01 Ekim 2015) Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi. Turkish Journal of Entomology 39 3 219–227.
IEEE H. Toktay, M. İmren, İ. H. Elekcioglu, ve A. Dababat, “Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi”, TED, c. 39, sy. 3, ss. 219–227, 2015, doi: 10.16970/ted.62843.
ISNAD Toktay, Halil vd. “Türkiye’de Bulunan Yabani Emmer buğdayları (Triticum Dicoccoides Koern.) Ve buğday çeşitlerinin Kök Lezyon Nematodları (Pratylenchus Thornei and P. Neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının Belirlenmesi”. Turkish Journal of Entomology 39/3 (Ekim 2015), 219-227. https://doi.org/10.16970/ted.62843.
JAMA Toktay H, İmren M, Elekcioglu İH, Dababat A. Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi. TED. 2015;39:219–227.
MLA Toktay, Halil vd. “Türkiye’de Bulunan Yabani Emmer buğdayları (Triticum Dicoccoides Koern.) Ve buğday çeşitlerinin Kök Lezyon Nematodları (Pratylenchus Thornei and P. Neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının Belirlenmesi”. Turkish Journal of Entomology, c. 39, sy. 3, 2015, ss. 219-27, doi:10.16970/ted.62843.
Vancouver Toktay H, İmren M, Elekcioglu İH, Dababat A. Türkiye’de bulunan yabani Emmer buğdayları (Triticum dicoccoides Koern.) ve buğday çeşitlerinin Kök lezyon nematodları (Pratylenchus thornei and P. neglectus)’na karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi. TED. 2015;39(3):219-27.