Sporcular Tarafından Algılanan Antrenör Davranışlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 7 - 17, 20.06.2019

Belemir Çik Veysel Küçük

Öz

Sosyal ve dinamik bir yapıya sahip olan spor ortamı temel olarak antrenör, sporcu ve antrenman ortamındaki

ilişkiler örüntüsünden meydana gelmektedir. Bu çalışmanın amacı 2018-2019 sezonunda Türkiye

Basketbol Gençler Ligi ( BGL)’nde görev alan sporcular tarafından algılanan antrenör davranışlarının

bazı değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmanın evrenini, BGL’de lisanslı olarak görev alan 247 sporcu

oluşturmaktadır. Bu araştırmaya ise, BGL’de görev alan 207 sporcu katılmıştır. Veri toplama araçları olarak

Kişisel Bilgi Formu, 47 madde ve 7 alt boyuttan oluşan (antrenman ve kondisyon, teknik beceri öğretimi,

zihinsel hazırlık, hedef belirleme, yarışma stratejileri, olumlu antrenör davranışları, olumsuz antrenör

davranışları) “Sporcular İçin Antrenör Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği (SADDÖ)” kullanılmıştır.

Verilerin analizinde SPSS.22 paket programı kullanılmış, bulgular Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA),

Çok Yönlü Varyans Analizi (MANOVA) ve Tamhane’s T2 testleri ile incelenmiştir. Elde edilen bulgulara

göre; sporcular tarafından algılanan antrenör davranışlarında, aynı antrenörle çalışma süresine göre

fiziksel antrenman ve kondisyon, teknik beceri, hedef belirleme, zihinsel hazırlık ve yarışma stratejileri alt

boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunurken(p<0.05), sporcuların basketbol geçmişine ve

antrenörlerin yaşına göre anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Sporcuların algısına göre en düşük

ortalama puana sahip antrenör davranışlarının zihinsel hazırlık ve hedef belirleme çıkması, antrenörlerin

sporcu performansının mental boyutuyla ilgili kendilerini geliştirmeleri gerektiği sonucunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sporcu Algısı, Antrenör Davranışı, Basketbol

Investigation of the Perceived Coaching Behaviors by the Athletes According to Some Variables

Öz

The sporting environment, which has a social and dynamic structure, mainly consist of relationship pattern

of the coach, the athlete and the training environment. The aim of this study to examine the perceived

coaching behaviors by athletes in Turkey Basketball Youth League according to some variables. Target

population of the study is consist of licensed involved 247 athletes in Turkey Youth Basketball League.

The sample of the study is consist of 207 athletes playing in Turkey Youth Basketball League. Personal

Information Forms, “Coaching Behavior Scale for Sport (CBS-S)”, which consists of 47 items under

seven subscales (training and conditioning, technical skills teaching, mental preparation, goal setting,

competition strategies, positive coach behavior, negative coach behavior) were used as a data collection

tools. By using SPSS.22 the findings were analyzed through One-way ANOVA, Multivariate ANOVA

(MANOVA) and Tamhane’s T2 tests. Results show that, there were a significant difference between training

and conditioning, mental preparation, goal setting and competition strategies subscales of perceived

coaching behaviors according to training time with the same coach(p<0.05). However, the difference

between perceived coaching behaviors according to athletes’ background and age of the coaches were not

statistically significant(p>0.05). According to the perception of the athletes with the lowest average score,

mental preparation and goal setting of coach behaviors show that the coaches need to develop themselves

about the mental part of the athlete performance.

Anahtar Kelimeler

Athlete Perception, Coaching Behavior, Basketball

Kaynakça

• Abakay, U. & Kuru, E. (2013). Kadın Futbolcularda Antrenörle İletişim Düzeyi Ve Başarı Motivasyonu İlişkisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(1).
• Akkuş, S. (2014). Erkekler Birinci Voleybol Liginde Yer alan Takımların Antrenörlerinin Liderlik Özellikleri ile Sporcuların Bu Konudaki Düşüncelerinin Karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Amorose A. J. (2007) Coaching Effectiveness. In: MS Haggerand NLD Chatzisarantis (Eds), Intrinsic Motivation and Self-Determination in Exercise and Sport. Human Kinetics, Leeds 209 – 227.
• Ateş,C., Yıldız, Y. & Yıldız, K. (2018). Profesyonel Basketbol ve Voleybolcuların Antrenör İletişim Beceri Düzeyleri Algısı ve Sporcuların Kaygı Düzeylerinin Araştırılması. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 40-52.
• Baker, J., Yardley, J. & Côté J. (2003). Coach behaviors and athlete satisfaction in team and individual sports. International Journal of Sport Psychology, 34, 226-239.
• Barut, A., İ. (2018) . Farklı Hedef Yönelimlerine Sahip Unilig Erkek Basketbolcularının Algılanan Liderlik Davranışı ve Antrenör Davranışlarını Değerlendirmelerinin Karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi .Yayınlanmş Doktora Tezi, Mersin.
• Başer, T. (2009). Türkiye basketbol erkekler 1. Ligi’nde (Beko Basketbol Ligi) Görev Yapan Antrenörlerin Algilanan Liderlik Özellikleri ile Gerçekte Var Olan Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi ve Yeni Bir Model Önerisi. Marmara Üniversitesi. Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tez, İstanbul
• Black, S. J. & Weiss, M. R. (1992). The relationship among perceived coaching behaviors, perceptions of ability, and motivation in competitive age-group swimmers. Journal of SportandExercise Psychology, 14(3), 309- 325.
• Cengiz, R., Korucu, A. G. & Abakay, U. (2012). Taekwondo Sporcularının Algıladığı Liderlik Özellikleri İle Öz-Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. E-Journal of New World Sciences Academy, 7(4), 69-78.
• Chelladurai, P. (1984). Leadership in Sport. In J.M. Silva, R.S. Weinberg (Eds.) Psychological Foundations of Sport.Champaign, IL; Human Knetics. s. 329-339.
• Chelladurai, P. (1984). Discrepancy between preferences and perceptions of leadership behavior and satisfaction of athletes in varying sports. Journal of sport psychology, 6(1), 27-41.
• Côté, J., Salmela, J., H., Trudel, P., Baria, A., Russell, S., J. (1995). The coaching model: A grounded assessment of expertise gymnastic coaches´ knowledge. Journal of Sport&Exercise Psychology; 17, 1-17.
• Côté, J.,Salmela, J. H. & Russell, S. (1995). The knowledge of high-performance gymnastic coaches: Methodological framework. The Sport Psychologist, 9(1), 65-75.
• Ermiş ve ark. (2017). Adelosan Sporculara Göre Antrenör Davranışları. Kesit Akademi Dergisi.3(12), s. 589-599.
• Gillet, N., Vallerand R., J, Amoura, S. et al. (2010). Influence of coaches’ autonomy support on athletes’ motivation and sport performance: a test of the hierarchical model of intrinsic and extrinsic motivation. Psychology of Sport and Exercise; 11,155–116.
• İnce, P. (2006). Antrenör Davranışları ve Sporcu Doyumu: Ölçek Geliştirme ve Uyarlama Çalışması.Celal Bayar Üniversitesi. Sporda Psiko-Sosyal Alanlar Bilim Dalı. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Manisa.
• Konter, E. (1996). Bir Lider Olarak Antrenör. 1.Basım, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım; 56, 104-105.
• Ledochowski, L.,Unterrainer, C., Ruedl, G., Schnitzer, M. & Kopp, M. (2012).Quality of life, coach behaviour and competitive anxiety in Winter Youth Olympic Games participants. British Journal of Sports Medicine, 46(15), 1044–1047. doi:10.1136/bjsports-2012-091539
• Martin, S. B. & Barnes, K. (1999). Coaching Behavior Questionnaire. Unpublished manual. University of North Texas. Denton.
• Misasi, S. P., Morin, G. & Kwasnowski, L. (2016). Leadership: Athletes and coaches in sport. The Sport Journal, 19.
• Price, M., L. ve Weiss, M., R. (2000). Coach burnout, coach behaviors, and athletes’ psychological responses: Applying Chelladurai’s multidimensional model of leadership. The Sport Psychologist; 14,391-409.
• Reinboth, M. & Duda, J. L. (2006). Perceived motivational climate, need satisfaction and indices of well-being in team sports: A longitudinal perspective. Psychology of Sport and Exercise, 7(3), 269-286.
• Selağzı, S. & Çepikkurt, F. (2015). Antrenör ve Sporcu İletişim Düzeylerinin Belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 11-18.
• Smoll F. L. & Smith, R. E. (1984). Leadership research in youth sports. In J. M. Silva III & R. S. Weinberg (Eds.), Psychological foundations of sport Champaign, IL: Human Kinetics; s.371-386.
• Tharp, R. G. & Gallimore, R. (1976). What a coach can teach a teacher. Psychology Today, 9(8), 75-78.
• Toros, T. (2011). Genç erkek basketbolcularda, turnuva öncesi ve turnuva sonrası sporcuların algıladıkları antrenörlük davranışı, hedef yönelimleri, takım sargınlığı, algılanan motivasyonel iklim ve kolektif yeterlik arasındaki farklılığın analizi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 2(1), 39.
• Toros, T. ve Duvan, A. (2011). Eskrimcilerde Algılanan Antrenörlük Davranışı, Kolektif Yeterlik ve Hedef Yönelimleri Arasındaki İlişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi; 5, 1.
• Vealey, R. S., Armstrong, L., Comar, W. & Greenleaf, C. A. (1998). Influence of perceived coaching behaviors on burnout and competitive anxiety in female college athletes. Journal of AppliedSportPsychology, 10(2), 297-318. Yapar, A. ve İnce, M. L. (2014). Sporcular İçin Antrenör Davranışlarını Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması (SADDÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması.
• Yapar, A. (2016). İki Basketbol Eğitimi Ortamında Antrenman Etkinlikleri, Antrenör Davranışları ve Sporcuların Psikososyal Kazanımlarının Karşılatırılması. Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Doktora Tezi, Ankara .
• Yardley, J, Côté, J, Hay, J, Sedgwick, W, Baker, J. (1999). An exploratory examination of the Coaching Behaviour Scale for Sport.Avante; 5, 82-92.