NENE HATUN TARİHİ MİLLİ PARKI’NIN HÜZÜN TURİZMİ VE MABETLEŞME YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, ULUSAL ALTERNATİF TURİZM KONGRESİ ÖZEL SAYISI ÖS [IV], 215 - 240, 15.09.2017

Zühal Aksakallı Gökalp Nuri Selçuk Cem Işık

Öz

Hüzün
turizmi, savaş alanlarının mabetleşmesi sonucunu doğuran ve keder olgusuna
vurgu yapan alternatif bir turizm türüdür. Bağımsızlık ve ulusal kimlik kazanma
mücadelelerinin verildiği alanlar, hüzün turizmi destinasyonları kapsamında
değerlendirilmektedir. Milli benlik duygularını yaşamak isteyen insanlar da bu
alanları ziyaret ederek, mabetleştirmektedir. Dolayısıyla bu yöndeki bir
hareketlilik, ülkelerin turizm çeşitliliğini artırmaktadır. Bu doğrultuda
araştırmanın amacı Nene hatun Tarihi Milli Parkı’nın hüzün turizmi
potansiyelini değerlendirmektir. Bu amaçla araştırmanın yöntemi olarak, MacCannell
(1976)’in Mabetleşme süreci aşamaları (Adlandırma, Sınırlama ve Yükseltme,
Tapınaklaştırma, Mekanik Çoğaltma ve Sosyal Çoğaltma) kullanılmış ve bu kapsamda
Nene hatun Tarihi Milli Parkı’na bir bakış açısı getirilmesi amaçlanmıştır.
Araştırma sonucunda Nene hatun Tarihi Milli Parkı için Mabetleşme süreci aşamalarından
Adlandırma ve Sınırlama ve Yükseltme aşamalarının gerçekleştirildiği
belirlenmiştir. Mabetleşme süreci aşamalarından Tapınaklaştırma sürecinin ise
son üç yıldır yapılmakta olan Aziziye Tabyaları yürüyüşü ile başlamakta olduğu
çıkarımı yapılmıştır. Alana yönelik Mekanik Çoğaltma ve Sosyal Çoğaltma
aşamalarının ise milli parkın isminin ilanı ve görselleştirilmesinin ardından
gerçekleşeceği ve “Nene Hatun” isminin hali hazırda Türkiye’nin birçok yerinde
çeşitli alanların adlandırılmasında kullanıldığı görülmüştür.  

Anahtar Kelimeler

Hüzün Turizmi, Milli Parklar, Nene Hatun, Mabetleşme, Aziziye ve Mecidiye Tabyaları

Kaynakça

• Alaeddinoğlu, F ve Aliağaoğlu, A. (2007). Savaş Alanları Turizmine Tipik Bir Örnek: Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2), 215-225.
• Albayrak, A. (2013). Alternatif Turizm, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Aliağaoğlu, A. (2004). Sosyo-Kültürel Miras Turizmi ve Türkiye’den Örnekler. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(2), 55-70.
• Aliağaoğlu, A. (2008). Savaş Alanları Turizmi İçin Tipik Bir Yer: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Milli Folklor, 78, 88-104.
• Anonim, (2008). Toprağın Altındaki Tarih (Erzurum Tabyaları). Erzurum Nevzat Karabağ Anadolu Öğretmen Lisesi TÜBİTAK Tarih Projesi. Erzurum: Erzurum İl Özel İdaresi Yayınları-1, Tarih/ Proje Kitapları- 1.
• Anonim, (2015). Nene Hatun Tarihi Milli Parkı Aziziye Tabyaları Fonksiyon Belirleme Çalıştayı-2, Doğa Koruma ve Milli Parklar 13. Bölge Müdürlüğü, Erzurum.
• Aşıroğlu A.,T. (1996). Erzurum Tabyaları. Erzurum: Erzurum Tarihini Araştırma ve Tanıtma Derneği Yayınları.
• Atay, L. ve Yeşildağ, B. (2011). Savaş Alanları ve Turizmi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Başarın, J. & Hall, J., (2008), The Business of Battlefield Tourism, Deakin Business Review, Vol. 1, No. 2, pp. 45-55.
• Blom, Thomas. (2000). Morbid Tourism – A Postmodern Market Niche with an Example from Althorp. Norsk Geografisk Tidsskrift 54-1, 29-36.
• Doğaner, S. (2006). Savaş ve Turizm: Troya ve Gelibolu Savaş Alanları. Türk Coğrafya Dergisi, sayı: 46, ss. 1-21.
• Eymirli, E. B. (2012). Nene Hatun Tarihi Milli Parkı Aziziye ve Mecidiye Tabyalarının Turizme Kazandırılması, [http://www.kudaka.org.tr/ekler/69d35nenehatun_milli_parki_aziziye_ve_mecidiye_tabyalarinin_turizme_kazandirilmasi.pdf], Erişim Tarihi: 15.02.2016.
• Foley, M. ve Lennon, J. J. (1996). JFK and Dark tourism: A Fascination withAassassination. International Journal of Heritage Studies, 2(4), 198-211.
• Hall, J.& Başarın, J. (2009), The Importance of Satisfaction, Word of Mouth and Recommending Behavior in Battlefield Commemorative Event Tourism: Gallipoli A Case Study, in ATMC 2009: 3rd Advances in Tourism Marketing Conference proceedings, Bournemouth University, Bournemouth, England.
• Kaya, O. (2006). Ölüm Turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı Ziyaret Eden Turistlerin Ziyaret Motivasyonlarını Anlamaya Yönelik Bir Araştırma ve Sonuçları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Kendle, A. (2008). Dark Tourism: A Fine Line Between Curiosity and Exploitation. [http://www.vagabondish.com/dark-tourism-travel-tours/], Erişim Tarihi 10.02.2016.
• Kılıç, B., ve Akyurt, H. (2011). Destinasyon İmajı Oluşturmada Hüzün Turizmi: Afyonkarahisar ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 209-232.
• Kozak, M.A., ve Bahçe, S. (2012). Özel İlgi Turizmi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Kurnaz, H. A. Çeken, H. ve Kılıç, B. (2013). Hüzün Turizmi Katılımcılarının Seyahat Motivasyonlarının Belirlenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5/2, 57-73.
• Lennon, J., & Foley, M. (2000). Dark Tourism The Attraction of Death and Disaster, Continuum, London.
• MacCannell, D. (1976). The Tourist A New Theory of the Leisure Class. New York: Schocken Books.
• Özcan, H. (2014). 93 Harbi Aziziye Şahlanışı, Aziziye Belediyesi Kültür Serisi.
• Seaton, A.V. (1996). Guided By the Dark: From Thanatopsis to Thanatourism. International Journal of Heritage Studies, 2(2), 234-244.
• Seaton, A.V. (1999). War and Thanatourism: Waterloo 1815-1914, Annals of Tourism Research, 26(1), 130-158.
• Slayton, L. Sharon. (03.07.2006). Ground Zero - Tragedy, Terror, and Grief Tourism. [http://www.grief-tourism.com/ground-zero-tragedy-terror-and-grief-tourism/], Erişim Tarihi: 05.06.2017.
• Smith, V. L. (1998). War and Tourism: An American ethnography. Annals of Tourism Research.
• Stone, P. R. (2005). Dark tourism- An old concept in a new World, [http://works.bepress.com/philip_stone/26/], Erişim Tarihi 04.02.2016.
• Varol, F. (2015). Hüzün turizminin Türkiye’de var olan potansiyeli üzerine kuramsal bir araştırma. I. Eurasia International Tourism Congress: Current Issues, Trends, and Indicators. 28-30 Mayıs, Konya, Vol.3, 147-160.
• Weir, D. (2003). The Creation of a ‘Seductive Journey to France’ For American Tourists After World War II, Liverpool Hope University.
• Yirik, Ş. ve Seyitoğlu, F. (2014). Hüzün Turizmi ve Mabetleşme Süreci Kapsamında ‘Sarıkamış’. 15. Ulusal Turizm Kongresi, Ankara.
• Zaman, S. ve Coşkun, O. (2012). Milli Parklarda Kaynak Değer Kullanımı İçin Bir Öneri: Nene Hatun Tarihi Milli Parkı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (3), 117-134. İnternet Kaynakları
• Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Nene Hatun Tarihi Milli Parkı, [http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nenehatun/index.htm/], Erişim Tarihi: 02.02.2016.
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı. Nene Hatun Tarihi Milli Parkı, [http://bolge13.ormansu.gov.tr/13Bolge/AnaSayfa.aspx?sflang=tr/], Erişim Tarihi: 19.02.2016.