Bilimde Bütünsel Yaklaşım

Yıl 2018, Sayı: 37, 127 - 151, 01.12.2018

Aydın/ Hüseyin Kudat/ Tarık

Öz

Bir
ülkenin bilim, yönetim ve idari merkezleri o ülkenin temel direkleridir. Bilim
merkezlerindeki bilim insanlarının fikir ve görüşleri sağlam ve isabetli
olduğunda idari birimlerinin de ülkeyi politika, ekonomi, adalet ve sanat
alanlarında doğru yönde yönlendirdiğinde zülcenaheyn olarak hem nazari hem
ameli açıdan üretken olurlar.

Toplumun
yöneticileriyle uyumlu ve etkileşimli hale gelmesi, bilim merkezlerinin
sağlıklı işle(til)mesiyle yakından ilgilidir. Tarihi süreç içerisinde toplumun
refah ve kalkınmasında daima önemli rol oynayabilen bilim merkezlerindeki bilim
insanları şu şekilde sınıflandırılabilir. Birincisi, kendince belirlediği özel
bir alanda yetkin ve konusunda uzmanlaşmış olanlar. Bunlar sadece kendi
alanındaki yenilik ve gelişmelerde bize yarar sağlar. Onları bilimsel
laboratuvarlarda uzman olarak görebiliriz.

İkincisi, her türlü bilgiden toplayan bir bilim insanı
tipolojisidir. Bu tipteki bilim insanları, toplumun ihtiyaç duyduğu hemen hemen
her alanda söz edebilen her alanda konuşarak bize yardımcı olan mobil
ansiklopedik bir örnek kişiliklerdir. Bilimsel makaleleri çabuk bir şekilde
üretebilir, bize birçok bilimsel tespitler sunulabilirler. Ancak bu kimseler
ülke meselelerini yönetebilecek liderlik zihniyetine sahip stratejik bir
düşünür portresini çizemezler. Üçüncüsü, bütünsel yaklaşıma sahip olan bilim
insanlarıdır. Geniş bir vizyona sahip olan bu tip bilim insanları, hayatın her
katmanı ve bilim alanları ile ilgili yeterli bilgi birikimine sahiptir.
Bilgisini nasıl ve nerede değerlendirebileceğini iyi bilen tiplerdir bunlar.
Hayatın akışı içerisinde meydana gelen her türlü olaylardan, bilim dünyasında
meydana gelen her türlü gelişmelerden yetkinliğini zenginleştirmek için
faydalanabilirler. Dışavurum ve açıklama kurallarına uygulanabilecek bilimsel,
sosyal, politik hatta uluslararası çevreyi etkileyerek bilim ile bağlantılı
gerçekliği araştırır ve sorunlara çözümler geliştirirler.

Bilim,
siyaset, ekonomi ve hukukun gidişatını değiştirenler bu tip insanlardır. Bilim,
hukuk, medya, ekonomi, eğitim ve diğer bilim disiplinlerinde bu insanlar etkin
rol oynarlar. Bu gibi kişiler için bilinçli ve kapsamlı ansiklopedik
şahsiyetler tabiri kullanılabilir.

Bilim
alanındaki çalışma verimliliği, bütünsel yaklaşımı gerektirir. Gelişme ve
bilimsel ilerleme sürecinde bütünsel yaklaşım daha hızlıdır. Herhangi bir bilimsel
alanda genel bir yetkinlik ve yeterlilik sağlamaktadır. Bu sayede kurumlardaki
muhtemel idari aksaklıklar veya teknik boşluklar erkenden fark edilebilir ve
gereken tedbirler alınabilir. Birbirinden kopuk bir uzmanlaşma ve kompartlaşma
isabetli neticeler vermez. Gerek sosyal gerek teknik olsun bilimsel alanda
parçacı yaklaşım yenilik ve yaratıcılığın en büyük engellerinden biridir. Bir
alanda uzmanlaşmaya iç hukukta dikey yönelim denir. Diğer disiplinlerden
yararlanmaya da yatay genişleme denir. Bu, bilimsel veya idari ya da teknik
boşluğu doldurmak yatay genişleme olmadan dikey yönelim için zor olabilir.
Dikey yönelimin bu boşluğu tam olarak dolduramayacağı yadsınamaz bir gerçektir.
Sosyal boyutu ağırlıkta olan disiplinlerde geniş kapsamlı bilginin etkin
analizi ve kullanımı elzem kılar. Dikey yönelim tek başına bunu sağlayamaz.
Dikey yönelim yatay genişlemeyle disiplinler arası uyum sağlayıp bilimsel
bilgiyi tüm disiplinlere aktarılabilir. Bilimsel alanda bütünsel yaklaşım
süreci hızlandırıcı ve niteliği arttırıcı bir etki yapmaktadır.

Eğer diğer bilimsel
disiplinlerin alanı ve inovasyonuyla ilgilenen akıllar üretebilirsek bilimsel
yaratıcılığımızın artacağı muhakkaktır. Hayatın her alanında liderlik
düşüncesini üretmek için bütünsel yaklaşımı temel alan farklı bilim kadrolarına
ihtiyacımız vardır. 

Anahtar Kelimeler

Metot, bütünsel yaklaşım, bilim insanı

منهج الشموليية العلمي

Öz

The holistic approach to knowledge in science

Öz

The centers of science, administration and governance are the main agents in any country. The centers of science produce scientists, lead-ers and thinkers if their approach is correct and sound, and the centers of government are the ones that guide the country towards the right direction in the fields of politics, economy, justice and the arts. Which implements the political vision in the country, which results in the interaction of peoples with their governments, all based on the centers of science.

Researchers in science and university centers can be classified as:

First: the researcher specializing in precise competence; contributing in the innovation in her/his field only, we can see her/him in scientific laboratorie as scientists.

Secondly, the researcher is a researcher who collects from every knowledge. He is a mobile scientistthat helps us in public sermons and sermons that speak simultaneously to the immediate event. The article is quick and can be presented to us by students of science or political class and thinkers, but he cannot produce us thinkers and strategic thinkers with a leadership mentali-ty that runs the country’s affairs.

Thirdly: The holistic researcher, who is knowledgeable about the fields of life and the sciences and the knowledge and knowledge of his knowledge and knowledge, is able to know what his knowledge is doing. This can be used to build the base of influence and use. He can benefit from all fields of life and science and from all events to enrich his competence; To influence the scientific, social, political and even international environment, which can be applied to the rule of extrapolation and elucidation; it explores the reality associated with science and devises solutions to the dilemmas, and this is what produces leaders, thinkers, inspectors and decision makers.

The result: All those who changed the course of science, politics, economics and jurisprudence were of this type, and can be extrapolated from scientific disciplines of science, law, law, journalism, economics, education and oth-ers; you will find before you are the comprehensive world encyclopedic.

Work in the field of science is in the field of competence, it is faster in the process of development and scientific progress; and competence may be a general competence in any scientific field and this is Mahmoud; and can fill any gap in the scientific institution, administrative or technical. And the strict specialization within the general jurisdiction is one of the reasons for innovation and creativity in the scientific field and in particular technical; and this is unknowable, and we can call it vertical orientation in the jurisdic-tion, and this may be difficult to fill the scientific or administrative or tech-nical vacancy, it is true that it cannot fill the vacancy; Because it may be unique institution, and there is a field of horizontal expansion is specialized in the competence of the general well-versed all the vocabulary of his knowledge; and specialization of precise competence, this can fill the scien-tific field and the field of others except the competent jurisdiction.

But if we can produce minds that are concerned with the science and inno-vation of other sciences, here is the scientific creativity and here show the genius and we need scientific cadres distinct to produce leadership thinking in all areas of life.

Anahtar Kelimeler

Method, holistic approach, science, scientist

Kaynakça

• 1. إبراهيم رمضان الديب -إدارة المعرفة- الأكاديمية العربية المفتوحة الدنمارك-كلية الادارة والاقتصاد-الدراسات العليا.
• 2. أبو الفضل جمال الدين محمد بن مكرم ( ابن منظور)-لسان العرب-دار صادر-سنة النشر: 2003م .
• 3. أبو القاسم الحسين بن محمد المعروف بالراغب الاصفهانى - مفردات غريب القرآن- (برنامج المكتبة الشاملة-موافق للمطبوع).
• 4. أبو هلال الحسن بن عبد الله بن سهل بن سعيد بن يحيى بن مهران العسكري (ت: 395هـ)-الفروق اللغوية-حققه وعلق عليه: محمد إبراهيم سليم-الناشر: دار العلم والثقافة للنشر والتوزيع، القاهرة - مصر [ترقيم الكتاب موافق للمطبوع]-.
• 5. إيمان الحياري- مفهوم مناهج البحث العلمي – مقالة منشورة على موقع http://mawdoo3.com. آخر تحديث: ٠٧:٢٨ - ١٣ فبراير ٢٠١٧.
• 6. تشارلز فيلبس-التفكير الابداعي – الطبعة الاولى -مكتبة جرير -الرياض- 2014-ص9.
• 7. د.صلاح السيسي-الموسوعة المصرفية العلمية والعملية.
• 8. عبد الله بن سُليمان العُتَيِّق-النَّقائِصُ العِلْميَّةُ-مقالة منشورة على موقع صيد الفوائد- https://saaid.net/Doat/thomaaly/19.htm
• 9. د.عبدالكريم زيدان-الوجيز في أصول الفقه-مؤسسة قرطبة.
• 10. علاء الدين السيد-التعليم الشمولي طريقك لفهم أعمق دون مجهود.مقالة منشورة على موقع ساسة sas-post-/ https://www.sasapost.com/holistic-education/.
• 11. د.علي بن عمر بن أحمد بادحدح-مقومات الداعية الناجح-المنشورعلى الموقع الالكتروني https://www.islamland.com/uploads/books/
• 12. علي بن محمد بن علي الزين الشريف الجرجاني (المتوفى: 816هـ)-كتاب التعريفات-المحقق: ضبطه وصححه جماعة من العلماء بإشراف الناشر-الناشر: دار الكتب العلمية بيروت –لبنان-ط1- 1403هـ -1983م -ترقيم الكتاب موافق للمطبوع (المكتبة الشاملة).
• 13. فاطمة مشعلة – مفهوم التخصص- مقالة منشورة على موقع mawdoo3.com آخر تحديث: ١٣:٤٦ ، ٨ سبتمبر ٢٠١٦.فلسفة لتحرير العقل من قيوده-موقع فيسبوك.
• 14. د.قاسم عمر-التدقيق- دروس ومحاضرات في مقياس تدقيق ومراجعة الحسابات-مطبوعة دروس مقدمة لطلبة السنة الثالثة علوم تجارية تخصص مالية وطلبة السنة أولى ماستر تخصص تدقيق ومراقبة التسييرفي مقياس التدقيق.
• 15. ود.محمد بن علي شيبان العامري – مهارات التفكير العليا-مقال منشور على موقع موسوعة مقالات مهارات النجاح - http://sst5.com/readArticle.aspx?ArtID=1001&SecID=.
• 16. محمد التهامي طواهر ،مسعود صديقي، المرجعة والتدقيق الحسابات،ديوان المطبوعات الجامعية،بن عكنون، الجزائر 2003، . نقلاً(صباح بن ناصر-دور التدقيق المحاسبي في تحسين قائمة الدخل)جامعة قاصدي مرباح-كلية العلوم الاقتصادية- 2014. https://www.abjjad.com
• 17. معجم المعاني الجامع - https://www.almaany.com/ar/dict/ar-ar
• 18. محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي -الجامع المسند الصحيح المختصر من أمور رسول الله صلى الله عليه وسلم وسننه وأيامه - صحيح البخاري-المحقق: محمد زهير بن ناصر الناصر-الناشر: دار طوق النجاة (مصورة عن السلطانية بإضافة ترقيم محمد فؤاد عبد الباقي)-الطبعة: الأولى، 1422هـ[ترقيم الكتاب موافق للمطبوع، وهو ضمن خدمة التخريج، ومتن مرتبط بشرحيه فتح الباري لابن رجب ولابن حجر]مع الكتاب: شرح وتعليق د. مصطفى ديب البغا - جامعة دمشق.
• 19. محمد الطاهر سالمي-أهمية التدقيق المحاسبي ومراجعة الحسابات في ترشيد القرارات-رسالة ماستر مقدمة الى كلية العلوم الاقتصادية والتجارية-الجزائر.
• 20. محمد بن محمد بن محمّد بن عبد الرزّاق الحسيني، أبو الفيض، الملقّب بمرتضى، الزَّبيدي (المتوفى: 1205هـ) - تاج العروس من جواهر القاموس - المحقق: مجموعة من المحققين الناشر: دار الهداية -.(برنامج المكتبة الشاملة-موافق للمطبوع).
• 21. منتدى مجمع اللغة العربية على الشبكة العالمية –http://www.m-a-arabia.com/vb/archive/index.php/t-6657.html.
• 22. د.يوسف القرضاوي–ثقافة الداعية-مكتبة وهبة –القاهرة-الطبعة العاشرة-1416هـ-1996م.
• 23. wejdan al-maqtari - محاسب السلطان للتجاره‍ - مقالة ماهي مميزات المدقق الناجح- منشورة على الموقع الالكتروني-بيت- https://www.bayt.com/ar/specialties/q