The New Religious Movement of the African Continent: Godianism

Yıl 2019, Sayı: 38, 103 - 122, 20.03.2019

Necati Sümer

Öz

Godianism is a new religious movement that emerged in Nigeria, a country of the African continent in the 20th century. This movement opposed to Western colonialism and the religious conception it brought. Godianism combined the traditional beliefs of Igbos, the indigenous people of Nigeria, with the new interpretation of Christianity. Thus, it has imposed its existence as a syncretic movement with the name first as the National Church of Nigeria and later as Godianism. Its founder K.O.K Onyioha is the religious leader of this movement. This movement has its own teaching, worships, rituals and festivals. Godianism has been a movement that defended the belief in a single god in a continent like Africa where there were many gods. The understanding of the creator and the great God has been identified by the names Godian or Chineke. This belief system has its own holy text and place of worship. Godianism inspired and adopted many worship and ritual from African traditional beliefs, the church construction and some religious practices from Christianity, and the beliefs such as karma and reincarnation from the Indian religions. Although Godianism bears nationalistic and regional motifs, it has been spreading with the claim of being a universal belief system. In this context, the aim of our study is to address this new religious movement in Africa in all aspects in the light of existing sources.

Summary: In the historical process, some religious movements emerged as a reaction to the belief in the geography in which they were found. When these religious movements find supporters, they gradually turn into a system of beliefs on their own. Godianism is such a religious movement that emerged against the oppression of colonialists in the African continent. It sprouts as a protest movement in Nigeria, which has been under the British colony for many years. There are many reasons this move enables the emergence of. One of the reasons is that Britain has exploited underground resources and food products of Nigeria for years. Britain's long-term exploitation of the people of the country and especially the low wages of workers in the factory harass the indigenous people to run the local people. Igbos cannot accept to be treated as a slave in their own homeland. This situation creates a national consciousness against foreigners in the locals. Ethnic discrimination is another reason for the emergence of this movement. British white people think that they are privileged in the country of blacks people, develop a national anger among indigenous people. Nigerian indigenous people see the British exploiting and humiliating themselves as indignity behaviour. When protesting low wages, their rejection and killing is an indication of the extent to which this discrimination has come. 

The indigenous people of Nigeria, Igbos are not discriminated against for economic and ethnic reasons only. There are also religious reasons. Thus, they did not allow the funeral of the Igbos to be held in the church even though they were Christians, shows that they were also excluded from the faith. England, which established Christian churches through Christian missionaries and christianized the indigenous people was able to easily excommunicate the indigenous people for economic, ethnic and religious reasons by using the protests as excuse. In fact, Nigerian natives are a people of African traditional faith. Poverty and hunger caused them to turn to Christianity. In a sense, being Christian was an obligation for them. Being a Christian means bread for poor indigenous people. In this context, it cannot be said that the Igbos have embraced Christianity willingly. The deliberate exploitation of their own countries and beliefs may seem tolerable for a while, but the situation becomes unbearable. They cannot accept the exclusion of their traditional beliefs by Christian missionaries for hundreds of years. The killing of workers, preventing religious ceremonies in churches for their funerals, and the exclusion from the church, has caused a national and religious reflex in Nigerians. Thus, the National Church movement of Nigeria, which consists of a new interpretation of Christian traditional beliefs and Christianity under the leadership of the religious leader Onyioha arises. This religious movement, Godianism, is spread in many parts of Africa with a national consciousness. The increase of the supporters makes this movement open to the world. Thus, it claims to be a universal belief system with his own institutions and rules. Godianism becomesr religion that has founder, a sacred book, temple, teaching, worship, rituals, festivals and a peculiar moral movement that has a considerable number of followers in the African continent. The reason why it is syncretic is that this movement creates a new synthesis by being influenced by Christianity, African traditional beliefs and Indian religions. 

The discussion that whether Godianism is sect of Christianity or not is an indication of the extent to which Godianism is influenced by other religions. It is normal to have such an approximation in terms of this movement. Because it emerged as a reaction to Western colonialism and the Western understanding of Christianity. It is natural that the African Igbos, who were Christians for years, were influenced by Christianity in creating this new belief. Godianism inherited from Christianity so many things such as conception of temple, communion, marriage, funeral, ceremonies, churches and clergy building. The emphasis on Christ believe and the fact that the movement sees itself as the new savior of Africa and Christ is an indication of being influenced by Christianity. Godianism was a movement that advocated a single god belief in a continent where there were many gods in Africa. The understanding of suprime and creator God has been identified by the names Godian or Chineke.

Considered as a whole, it can be said that Godianism is a religious movement or belief system in which different religious, cultural and moral elements are imbedded. This movement is syncretic as well as national character. The Godian movement, boasting its African personality, wants not only the African continent, but all the black people of the world to gather under the same roof. In this context, the aim of the study is to reveal the historical process of Godianism movement which has reached millions in Africa today, its reasons, teaching, worship, festivals and moral values. To know this belief system thoroughly will contribute to our understanding of the new religious movements in the African continent and other continents. Within the framework of the historical discipline of religions related to this religious movement, there is no study conducted in our country yet. Therefore, our aim is to address this new syncretic belief system in a scientific way in light of the available resources.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Religous Movement, Africa, Christianity, Godianism

Afrika Kıtasının Yeni Dini Hareketi: Godianizm

Öz

Godianizm, 20. yüzyılda Afrika kıtasının bir ülkesi olan Nijerya’da ortaya çıkmış yeni bir dini harekettir. Bu hareket Batı sömürgeciliğine ve onun getirdiği dini anlayışa karşı çıkmıştır. Godianizm, Nijerya yerli halkı İgboların geleneksel inançlarını Hıristiyanlığın yeni yorumuyla birleştirmiştir. Böylece önce Nijerya Ulusal Kilisesi sonra Godianizm adıyla senkretik bir hareket olarak varlığını kabul ettirmiştir. Kurucusu K.O.K Onyioha, bu hareketin dini lideridir. Bu inanç sisteminin kendine özgü öğretisi, ibadetleri, ritüelleri ve festivalleri vardır. Godianizm, Afrika gibi çok tanrıcılığın görüldüğü bir kıtada Hıristiyanlığın etkisiyle tek tanrı inancını savunan bir hareket olmuştur. Yüce ve yaratıcı tanrı anlayışı Godian veya Chineke isimleriyle kimlik kazanmıştır. Bu inanç sisteminin kendine özgü kutsal metni ve ibadet yeri vardır. Godianizm, birçok ibadet ve ritüeli Afrika geleneksel inançlarından, kilise yapılanması ve bazı dini uygulamaları Hıristiyanlıktan, karma ve tenasüh gibi inançları Hint dinlerinden esinlenerek bunları kendine mal etmiştir. Godianizm milliyetçi ve bölgesel motifler taşımasına rağmen bugün evrensel bir inanç sistemi olma iddiasıyla giderek yayılmaktadır. Bu çerçevede çalışmamızın amacı Afrika’daki bu yeni dini hareketi var olan kaynaklar ışığında etraflıca ele almaktır.

Özet: Tarihsel süreçte bazı dini hareketler bulundukları coğrafyadaki inanca tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bu dini hareketler, taraftar bulduğunda zamanla kendi başlarına bir inanç sistemine dönüşürler. Godianizm, Afrika kıtasında sömürgecilerin baskılarına karşı ortaya çıkan böyle bir dini harekettir. O, yıllarca İngiltere sömürgesi altında kalan Nijerya’da bir protesto hareketi olarak filizlenir. Bu hareketin ortaya çıkmasını sağlayan birçok neden vardır. İngiltere’nin yıllarca Nijerya’nın yeraltı kaynaklarını ve gıda ürünlerini sömürmesi bu nedenlerden biridir. İngiltere’nin ülke insanını uzun süre sömürmesi ve özellikle işçileri düşük ücretlerle fabrikalarda çalıştırması yerli halkı usandırır. İgbolar, kendi öz vatanlarında sefil bir halde köle muamelesi görmeyi kabullenemezler. Bu durum yerli halkta yabancılara karşı milli bir bilinç oluşturur. Sömürgecilerin etnik ayrımcılık yapması bu hareketin ortaya çıkmasını hazırlayan diğer bir sebeptir. Beyazların, siyahilerin ülkesinde ayrıcalıklı olduklarını düşünmeleri yerli halkta milli bir öfke geliştirir. Nijerya yerli halkı, İngilizlerin kendilerini sömürmesini ve aşağılamasını gurur incitici bir davranış olarak görürler. Düşük işçi ücretleri protesto edildiğinde reddedilmeleri ve öldürülmeleri bu ayrımcılığın ne dereceye geldiğinin göstergesidir. 

Nijerya yerli halkı İgbolar, yalnızca ekonomik ve etnik sebeplerle ayrımcılığa uğramaz. Dini sebepler de söz konusudur. Nitekim Hıristiyan oldukları halde İgboların cenaze töreninin kilisede yapılmasına izin verilmemesi inanç yönünden de dışlandıklarını gösterir. Hıristiyan misyonerleri aracılığıyla Nijerya’da kilise kuran ve yerli halkı da Hıristiyanlaştıran İngiltere, kendisine karşı yapılan protestoları bahane ederek ekonomik, etnik ve dini sebeplerle yerli halkı kurumlarından kolaylıkla aforoz edebilmiştir. Esasında Nijeryalı yerliler, Afrika geleneksel inançlarına bağlı bir halktır. Yoksulluk ve açlık onların Hıristiyanlığa yönelmesine neden olmuştur. Onların Hıristiyan oluşları bir anlamda zorunluluktur. Hıristiyan olmak, fakir yerli halk için ekmek kapısı demektir. Bu çerçevede İgboların Hıristiyanlığı isteyerek benimsediği söylenemez. Kendi ülkelerinin ve inançlarının bilinçli olarak sömürülmesi onlar için bir süre katlanılır gibi görünse de daha sonra durum dayanılmaz bir hale gelir. Onlar yüzlerce yıl bağlı oldukları geleneksel inançlarının Hıristiyan misyonerlerce dışlanmasını kabullenemezler. İşçilerin öldürülmesi, onların cenazeleri için kiliselerde dini tören yapılmasına izin verilmemesi ve kiliseden dışlanma Nijeryalılarda milli ve dini bir refleks oluşturur. Böylece dini liderleri Onyioha öncülüğünde Afrika geleneksel inançları ile Hıristiyanlığın yeni bir yorumundan oluşan Nijerya Ulusal Kilisesi hareketi doğar. Sonra adı Godianizm olan bu dini hareket, milli bir bilinçle Afrika’nın birçok yerinde yayılır. Taraftarlarının artması bu hareketin dünyaya açılmasını sağlar. Böylece o, kendine özgü kurum ve kurallarıyla evrensel bir inanç sistemi olma iddiasında bulunur. Godianizm din kurucusu, kutsal kitabı, mabedi, öğretisi, ibadetleri, ritüelleri, festivalleri ve kendine özgü ahlaki değerleriyle Afrika kıtasında önemli sayıda taraftar bulan senkretik bir inanç hareketi haline gelir. Senkretik olmasının sebebi bu hareketin Hıristiyanlık, Afrika geleneksel inançları ve Hint dinlerinden etkilenerek yeni bir sentez oluşturmasıdır. Hıristiyanlığın bir mezhebi olup olmadığı tartışması bile onun ne ölçüde diğer dinlerden etkilendiğinin göstergesidir. Bu hareket açısından böyle bir yakıştırmanın olması normaldir. Çünkü o, Batı sömürgeciliğine ve Batı’nın Hıristiyanlık anlayışına tepki olarak ortaya çıkmıştır. Yılarca Hıristiyanlaştırılan Afrika İgbolarının bu yeni inancı oluştururken Hıristiyanlıktan etkilenmeleri doğaldır. Mabet anlayışı, mabette yapılan komünyon, evlilik, cenaze gibi törenler, kilise ve din adamları yapılanması Godianizm’in Hıristiyanlıktan devraldığı mirastır. Mesih karakterli olmaya vurgu ve hareketin kendini Afrika’nın yeni kurtarıcısı ve Mesih’i görmesi Hıristiyanlıktan etkilendiklerinin göstergesidir. Godianizm, Afrika gibi çok tanrıcılığın görüldüğü bir kıtada Hıristiyanlığın etkisiyle tek tanrı inancını savunan bir hareket olmuştur. Yüce ve yaratıcı tanrı anlayışı Godian veya Chineke isimleriyle kimlik kazanmıştır. 

Bu inanç sisteminin ölüm sonrası hayat anlayışı, Hint dinlerinin tenasüh ve karma anlayışından etkilendiklerini gösterir. Bunun yanında Afrika geleneksel inançlarının öğretileri, pratikleri ve festivalleri bu harekete rengini veren diğer unsurlardır. Afrika’nın kendine özgü yerel motifleri Godianizm tarafından bazen olduğu gibi alınmış bazen de dönüştürülerek kendisine mal edilmiştir. Nijerya yerli halkı İgboların yerel kültürel ögeleri genellikle Hıristiyanlık formuna sokularak yeni bir yorumla hayata geçirilmiştir. Kilisede yapılan ayinlerin içeriğine ve biçimine bakıldığında bu sentez net olarak görülür. Dolayısıyla bir bütün olarak ele alındığında Godianizm’in farklı dinsel, kültürel ve ahlaki ögelerin mezcedildiği dini bir hareket veya inanç sistemi olduğu söylenebilir. Bu hareket senkretik olmasının yanında milli karakterlidir. Afrikalı kimliğiyle övünen Godian hareketi, sadece Afrika kıtasının değil dünyanın bütün siyahilerinin aynı çatı altında toplanmasını arzulamaktadır. Godianizm’e ait kurum ve kuruluşların dünyanın farklı yerlerinde diaspora hayatı yaşayan Afrikalıları yerli halkla buluşturma gayreti bu hareketin birleştirici olma yönündeki adımlarıdır. Bu hareket milliyetçi ve bölgesel motifler taşımasına rağmen bugün evrensel bir inanç sistemi olma iddiasıyla giderek yayılmaktadır. Bu çerçevede çalışmanın amacı bugün Afrika’da milyonlarca taraftara ulaşan Godianizm hareketinin tarihsel sürecini, çıkış sebeplerini, öğretisini, ibadetlerini, festivallerini ve ahlaki değerlerini ortaya koymaktır. Bu inanç sistemini etraflıca bilmek hem Afrika kıtasındaki hem de diğer kıtalardaki yeni dini hareketleri anlamamıza katkı sağlayacaktır. Bu dini hareket ile ilgili dinler tarihi disiplini çerçevesinde ülkemizde henüz yapılmış bir çalışma yoktur. Dolayısıyla hedefimiz var olan kaynaklar ışığında bu yeni senkretik inanç sistemini bilimsel olarak detaylı bir şekilde ele almaktır. 

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Dini Hareket, Afrika, Hıristiyanlık, Godianizm

Kaynakça

• Adah Udum, Nkem Emeghara. A Brief Survey of the Petterns of Picking and Mixing (Syncretism) in Nigerian Christianity. Xlibris Publishing Cooperation, 2016.
• Adogame, Afe. “Nigeria”. Religions of the World. Ed. J. Gordon Melton-Martin Bauman. 3: 950-952. Oxford: ABC Clio, 2002.
• Bowker, John. “Godianism”. Oxford Concise Dictionary of World Religions. 65-84. Oxford: Oxford University Press, 2000.
• Clarke, Peter B. “African Religions: New Religious Movements”. Encyclope-dia of Religion. Ed. Lindsay Jones. 2. Edition. 242-243. New York: Thomson Gale Press, 2005.
• Clarke, Peter B. “Africa, South of Sahara”. New Religions In Global Perspective. New York: Routledge Press, 2006.
• Dovlo, Elom. “Godianism”. Encyclopedia of New Religious Movements. Ed. Peter b. Clarke, London: Routledge Press, 2006.
• Falola, Toyin. The Power of African Cultures. Rochester: University of Rochester Press, 2008.
• Godian Religion. Commitment to Sprituality”. Erişim: 03 Aralık 2018. http://godianreligion.org/Journals.html
• Godian Religion. “Godianism Values”. Erişim: 02 Aralık 2018. http://godianreligion.org/Journals.html
• Godian Religion. “History of Godian Religion”. Erişim: 01 Aralık 2018. http://godianreligion.org/history.html
• Haar, Gerrieter. “World Religions and Community Religions Where Does Africa Fit in?”. Occasional Paper. 8-12. Copenhagen: University of Copenhagen Centre of African Studies, 2000.
• İlogu, Edmund. “Christianity and İbo Traditional Religion”. International Re-view of Mission 54/215 (1965):335-342.
• Kehinde, Ojetayo Gabriel. Survival of African Traditional Religion in a Pluralistic Religious Nigerian Society. Phd Thesis, Enugu State: Department of Religion and Cultural Studies, University of Nigeria, Nsukka, 2003.
• Lawson, Thomas. The Continuum Dictonary of Religion. Ed. Mitchell Pye. New York: The Macmillan Press, 1994.
• Mbefo, Luke Nnamdi. The True African: Impulses for Self- Affirmation. Onitsha: Spiritian Publications, 2001.
• Nwala, T. Uzodinma. Igbo Philosphy. Ikeja-Lagos: Lantern Books, 1985.
• Onunwa, Udobata. “The Godianism: From a Local Black Protest to a Quest for World Peace”. Journal of Dharma: Dharmaram Journal of Religions and Philosophies 14/1 (January-March, 1989): 48-61.
• Shorter, Aylward. “African Religions”, A New Handbook of Living Religions. Ed. John R. Hinnels. 562-580. London: Penguin Books, 1998.
• Turner, Harold W. “Africa”, The Worlds Religions. Ed. Stewart R Sutherland, Leslie Houlden, Peter Clarke, Friedhelm Hardy. 945-946. Boston: Routledge Press, 1988.
• Udoye. Edwin Anaegboka. Resolving the Prevailing Conflicts between Christianity and African (İgbo) Traditional Religion through Inculturation. Zürih: Lit Verlag, 2011.
• Vitte, Marleen de. “Neo-traditional Religions”. The Willey-Blackwell Companion to African Religions. Ed. Elias Kifon Bongmba. 173-183. Amsterdam: Blackwell Publishing, 2012.