XVII-XX. Yüzyıllar Arasında Isparta Şehrinde Vakıf Kurumu

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 26 - 59, 19.06.2019

Evren Gökçe

Öz

Osmanlı
medeniyetinin temel unsurları arasında sayılan vakıflar, resmî hizmetlerin
günümüzdeki kadar gelişmiş olmadığı geçmişte, toplumsal hayat açısından önemli
bir boşluk doldurmaktaydılar. Vakıf müessesesi aynı zamanda Osmanlı şehir
tarihçiliği açısından önemli bir araştırma sahasıdır. Vakıfların kuruluş
belgeleri olan vakfiyeler üzerinde yapılan incelemeler, Osmanlı şehirlerinin
sosyal, kültürel ve ekonomik yapıları hakkında önemli bilgilerin elde
edilmesine katkı yapmaktadır

Bu çalışmada,
XVII. yüzyılın başları ile XX. yüzyılın ilk çeyreği arasında Vakfiye
Defterleri’ne kaydedilmiş vakfiyeler ve Isparta Şer’îye Sicilleri’ndeki diğer
belgeler vasıtasıyla tespit edilen 39 vakıf örneği, çeşitli kategoriler
kapsamında değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Isparta, Vakıf, Vakfiye

Kaynakça

• IŞS. (Isparta Şer’iyye Sicilleri)Defter No: 178-180, 179, 180, 182, 183, 184, 186Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (VGMA.)Vakfiye Defterleri (VAD)Defter No: 274, 478, 487, 578, 579, 581, 582, 583, 584, 585, 587, 589, 595, 598, 600, 1993 Hurufât Defterleri (HURUFAT. DEF)Defter No: 532, 534, 535, 1059, 1060, 1062, 1140Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)Evkaf Muhâsebe (EV. MH)Belge No: 205, 470
• AKDEMİR Sadık, Osmanlı Dönemi Isparta Vakıfları, Camiler ve Mescitler-Tekkeler ve Zaviyeler, Hondu Yayınları, Isparta, 2011.ARIKAN, Zeki, XV. XVI. Yüzyıllarda Hamîd Sancağı, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Doktora Tezi, İzmir 1998AKGÜNDÜZ, Ahmed, İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul, 1996.BERKİ, Ali Himmet, Vakfa Dair Yazılan Eserlerle Vakfiye ve Benzeri Vesikalarda Geçen Istılah ve Tabirler, Vakıflar Genel Müdürlüğü Neşriyatı, Ankara, 1966.BÖCÜZÂDE SÜLEYMAN SAMİ, Isparta Tarihi, Hazırlayan: Hasan Babacan, Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Isparta, 2012. DEMİREL Ömer, Osmanlı Vakıf-Şehir İlişkisine Bir Örnek: Sivas Şehir Hayatında Vakıfların Rolü, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.DEVELLİOĞLU Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2003.DİLMEN Hilmi, “Gülcülük” Ün Isparta Halkevi Mecmuası, C.1, S.10-11-12, Isparta, 1935, ss.163-165.EMECEN, M. Feridun, “Isparta” DİA. C.19, İstanbul, 1999, ss.194-200GÖKÇE, Evren, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Isparta, İdari, Demografik ve Ekonomik Yapı, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Isparta, 2016.
• GÜNAY, Hacı Mehmet, “Vakıf” DİA, C.22, İstanbul, 2012, ss.475-479KARACA, Behset, 1501’de Hamit Sancağı Vakıfları, Burdur İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Burdur, 2014KOFOĞLU, Sait, Hamidoğulları Beyliği, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2006.ÖZMEL, İsmail, “Kayyım” DİA. C.25, İstanbul, 2002, ss.107-108.ÖZTÜRK Nazif, “Mütevelli” DİA. C.32. İstanbul, 2006, ss.217-220PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, C.-I, MEB. Yayınları, İstanbul, 1993.SAK, İzzet, Şer’iye Sicillerinde Bulunan Konya Vakfiyeleri (1650-1800), Kömen Yayınları, Konya, 2005.SEMİZ, Yaşar, “Osmanlı Devleti’nde Para Vakıfları” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, C.19, S.1, Konya, 2016, ss.89-101.ÜNAL, Mehmet Ali, Osmanlı Tarih Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2010.