ERGENLİK DÖNEMİNDE MUTLULUK VE UMUT

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 65, 207 - 222, 11.01.2018

Zeynep Cihangir Çankaya Betül Meydan

https://doi.org/10.17755/esosder.316977

Cited By: 15

Öz

Ergenlik
dönemi gencin kişiliğinde ve yaşamının farklı boyutlarında birçok değişimin
meydana geldiği önemli bir gelişim dönemidir. Bu dönemde yaşanan fiziksel ve
psikolojik değişimler ergenlerin mutluluk düzeylerini etkileyebilmektedir. Aynı
zamanda bu dönemde umut, ergenler için önemli hale gelmektedir. İlgili yurtdışı
alanyazında ergenlerin mutluluklarını etkileyen değişkenlerin ortaya
çıkarılmasına ilişkin araştırmalar olduğu görülmektedir. Ancak Türkiye'de
ergenlerin mutluluklarını etkileyen değişkenlerle ilgili yapılan çalışmalar
sınırlıdır. Bu araştırmanın amacı, ergenlerin mutluluk düzeylerini bazı
sosyodemografik değişkenlere göre incelemek ve ergenlerin mutluluk düzeylerini
yordamada umut düzeylerinin rolünü belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu
2015-2016 öğretim yılı bahar yarıyılında İzmir’de çeşitli liselerde öğrenim
gören 506 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada veriler Oxford Mutluluk
Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği ve Demografik Bilgi Formu ile toplanmıştır.
Verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız gruplar için t testi, tek
yönlü varyans analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular, cinsiyete, anne eğitim düzeyine ve baba eğitim düzeyine göre
ergenlerin mutluluk düzeylerinin anlamlı düzeyde farklılaşmadığını
göstermiştir. Bununla birlikte, umut değişkeninin ergenlerin mutluluk
düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu bulunmuştur. Sürekli Umut
Ölçeği’nin alt ölçekleri ergenlerin mutluluk düzeylerindeki toplam varyansın
%42’sini açıklamaktadır. Elde edilen sonuçlar ilgili alanyazın ışığında
tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, ergen, mutluluk, umut, sosyodemografik değişkenler

Kaynakça

• Alpar, R. (1997). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemlere giriş-I. Ankara: Bağırgan Yayımevi.
• Andersen, S. L. ve Teicher, M. H. (2008). Stress, sensitive periods and maturational events in adolescent depression. Trends in Neurosciences, 31(4), 183–191. ARGYLE, M. (2001). The psychology of happiness, Hove, United Kingdom: Routledge.
• Bandura, A., Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Gerbino, M. ve Pastorelli, C. (2003). Role of affective self‐regulatory efficacy in diverse spheres of psychosocial functioning. Child Development, 74(3), 769-782.
• Barnum, D. D., Snyder, C. R., Rapoff, M. A., Mani, M. M. ve Thopmson, R. (1998). Hope and social support in psychological adjustment of children who have survived burn injuries and their matched controls. Children's Health Care, 27(1), 15-30.
• Bernardo, A. B. (2015). Hope in early adolescence: Measuring internal and external locus-of-hope. Child Indicators Research, 8(3), 699-715.
• Bolland, J. (2003). Hopelessness and risk behavior among adolescents living in high poverty inner-city neighborhoods. Journal of Adolescence, 26, 145-158.
• Chang, V. Y., Bendel, T. L., Koopman, C., McGarvey, E. L. ve Canterbury, R. J. (2003). Delinquents’ safe sex attitudes relationships with demographics, resilience factors, and substance use. Criminal Justice and Behavior, 30(2), 210-229.
• Chui, W. H. ve Wong, M. Y. (2016). Gender differences in happiness and life satisfaction among adolescents in Hong Kong: Relationship sand self-concept. Social Indicators Research, 125(3), 1035-1051.
• Cihangir Çankaya, Z. (2005). Öz belirleme modeli: Özerklik desteği, ihtiyaç doyumu ve iyi olma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi. Csikszentmihalyi, M. ve Hunter, J. (2003). Happiness in everyday life: The uses of experience sampling. Journal of Happiness Studies, 4, 185–199.
• Çivitci, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinde yaşam doyumu: Bazı kişisel ve ailesel özelliklerin rolü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 29-52.
• Çivitci, A. (2010). Moderator role of self-esteem on the relationship between life satisfaction and depression in early adolescents. Emotional and Behavioural Difficulties, 15(2), 141-152.
• Çivitci, N., Çivitci, A. ve Fiyakalı, C. (2009). Anne-babası boşanmış ve boşanmamış olan ergenlerde yalnızlık ve yaşam doyumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 493-525.
• Davey, C. G., Yücel, M. ve Allen, N. B. (2008). The emergence of depression in adolescence: Development of the prefrontal cortex and the representation of reward. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 32(1), 1-19.
• Demir, M. ve Davidson, I. (2013). Toward a better understanding of the relationship between friendship and happiness: Perceived responses to capitalization attempts, feelings of mattering, and satisfaction of basic psychological needs in same-sex best friendships as predictors of happiness. Journal of Happiness Studies, 14(2), 525-550.
• Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and opportunities. Social Indicators Research, 31(2), 103-157.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being. American Psychologist, 55(1), 34-39.
• Diener, E., Scollon, C. N. , ve Lucas, R. E. (2003). The evolving concept of subjective well-being: The multifaceted nature of happiness. Advances in Cell Aging and Gerontology, 15, 187-219.
• Diener, E., Oishi, S. ve Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54(1), 403-425.
• Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E. ve Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125, 276–302.
• Diener, E., Suh, E. ve Oishi, S. (1997). Recent findings on subjective well-being. Indian Journal of Clinical Psychology, 24, 25-41.
• Doğan, T. ve Sapmaz, F. (2012). Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin üniversite öğrencilerinde incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 297-304.
• Erikson, E. H. (1968). Identity, youth and crisis. New York: W. W. Norton Company.
• Eryılmaz, A. (2012a). A model for subjective well-being in adolescence: Need satisfaction and reasons for living. Social Indicators Research, 107(3), 561-574.
• Eryılmaz, A. (2012b). A model of subjective well-being for adolescents in high school. Journal of Happiness Studies, 13(2), 275-289.
• Eryılmaz, A. ve Atak, H. (2011). Ergen öznel iyi oluşunun, öz saygı ve iyimserlik eğilimi ile ilişkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 37(37), 170-181.
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2005). How to design and evaluate research in education, New York: McGraw-Hill, Inc.
• Garcia, D. ve Archer, T. (2012). Adolescent life satisfaction and well-being. Journal of Alternative Medicine Research, 4(3), 271.
• Garcia, D. ve Moradi, S. (2012). Adolescents’ temperament and character: A longitudinal study on happiness. Journal of Happiness Studies, 13(5), 931-946.
• Garcia, D., Rosenberg, P., Erlandsson A. ve Siddiqui, A. (2010). On lions and adolescents: Affective temperaments and the influence of negative stimuli on memory. Journal of Happiness Studies, 11, 477-495.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update. Boston: Pearson.
• Gilman, R. ve Huebner, E. S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 35, 311–319.
• Goldbeck, L., Schmitz, T. G., Besier, T., Herschbach, P. ve Henrich, G. (2007). Life satisfaction decreases during adolescence. Quality of Life Research, 16, 969–979.
• Gray, R. S., Chamratrithirong, A., Pattaravanich, U. ve Prasartkul, P. (2013). Happiness among adolescent students in Thailand: Family and non-family factors. Social Indicators Research, 110(2), 703-719.
• Haroz, E. E., Jordans, M., Jong, J., Gross, A., Bass, J. ve Tol, W. (2015). Measuring hope among children affected by armed conflict cross-cultural construct validity of the Children’s Hope Scale. Assessment, 24, 528-539.
• Hills, P. ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33(7), 1073-1082.
• Huebner, E. S. (1991). Initial development of the Student’s Life Satisfaction Scale. School Psychology International, 12, 31-40.
• Huebner, E. S. ve Dew, T. (1996). The interrelationships of positive affect, negative affect, and life satisfaction in an adolescent sample. Social Indicators Research, 38, 129-137.
• Kirmani, M. N., Sharma, P., Anas, M. ve Sanam, R. (2015). Hope, resilience and subjective well-being among college going adolescent girls. International Journal of Humanities & Social Science Studies, 2(1), 262-270.
• Leech, N. L., Barrett, K. C. ve Morgan, G. A. (2008). Spss for intermediate statistics: Use and interpretation. Psychology Press.
• Lerner, R. M., Almerigi, J. B., Theokas, C. ve Lerner, J. V. (2005). Positive youth development a view of the issues. The Journal of Early Adolescence, 25(1), 10-16.
• Long, R. F., Huebner, E. S., Wedell, D. H. ve Hills, K. J. (2012). Measuring school-related subjective well-being in adolescents. American Journal of Orthopsychiatry, 82(1), 50-60.
• Lucas, R. E., Diener, E. ve Suh, E. (1996). Discriminant validity of well-being measures. Journal of Personality and Social Psychology, 71(3), 616-628.
• Lyubomirsky, S., King, L. ve Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success?. Psychological Bulletin, 131, 803–855.
• Magaletta, P. R. ve Oliver, J. M. (1999). The hope construct, will and ways: their relations with self-efficacy, optimism, and general well-being. Journal of Clinical Psychology, 55(5), 539–551.
• Marques, S. C., Lopez, S. J. ve Mitchell, J. (2013). The role of hope, spirituality and religious practice in adolescents’ life satisfaction: Longitudinal findings. Journal of Happiness Studies, 14(1), 251–261.
• Marques, S. C., Pais-Ribeiro, J. L. ve Lopez, S. J. (2011). The role of positive psychology constructs in predicting mental health and academic achievement in children and adolescents: A two-year longitudinal study. Journal of Happiness Studies, 12(6), 1049-1062.
• McCullough, G., Huebner, E. S. ve Laughlin, J. E. (2000). Life events, self-concept, and adolescents positive subjective well-being. Psychology in the Schools, 37, 1-10.
• Moksnes, U. K. ve Espnes, G. A. (2013). Self-esteem and life satisfaction in adolescents-gender and age as potential moderators. Quality of Life Research, 22(10), 2921-2928.
• Moksnes, U. K., Løhre, A. ve Espnes, G. A. (2012). The association between sense of coherence and life satisfaction in adolescents. Quality of Life Research, 22(6), 1331-1338.
• Özdemir, Y. (2012). Examining the subjective well-being of adolescents in terms of demographic variables, parental control, and parental warmth. Education & Science/Egitim ve Bilim, 37(165), 20-33.
• Özdemir, Y. (2016). Ergenlerin öznel iyi oluşlarının özerk, ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurguları açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38), 188-198.
• Padilla-Walker, L. M., Hardy, S. A. ve Christensen, K. J. (2011). Adolescent hope as a mediator between parent-child connectedness and adolescent outcomes. Journal of Early Adolescence, 31(6), 853-879.
• Park, N. (2004). The role of subjective well-being in positive youth development. The Annuals of the American Academy of Political and Social Science, 591(1), 25–39.
• Parker, P. D., Ciarrochi, J., Heaven, P., Marshall, S., Sahdra, B. ve Kiuru, N. (2015). Hope, friends, and subjective well‐being: A social network approach to peer group contextual effects. Child Development, 86(2), 642-650.
• Proctor, C. L., Linley, P. A. ve Maltby, J. (2009). Youth life satisfaction: A review of the literature. Journal of Happiness Studies, 10, 583–630.
• Raboteg-Saric, Z. ve Sakic, M. (2014). Relations of parenting styles and friendship quality to self-esteem, life satisfaction and happiness in adolescents. Applied Research in Quality of Life, 9(3), 749-765.
• Richards, J., Jiang, X., Kelly, P., Chau, J., Bauman, A. ve Ding, D. (2015). Don't worry, be happy: Cross-sectional associations between physical activity and happiness in 15 European countries. BMC Public Health, 15(1), 53.
• Scheier, M. F. ve Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219-247.
• Snyder, C. R. (1994). The psychology of hope: You can get there from here. New York, NY: Free Press.
• Snyder, C. R. (2000). Hypothesis: There is hope. Içinde C. R. Snyder (Ed.), Handbook of hope: Theory, measures, and applications (s. 3-21). San Diego, CA: Academic Press.
• Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249-275.
• Snyder, C. R. (2005). Measuring hope in children. Içinde K. A. Moore & L. H. Lippman (Ed.), What do children need to flourish? Conceptualizing and measuring indicators of positive development (s. 61-73). New York, NY: Springer.
• Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., Yoshinobu, L., Gibb, J., Langelle, C. ve Harney, P. (1991). The will and ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4), 570-585.
• Snyder, C. R., Lopez, S. J., Shorey, H. S., Rand, K. L. ve Feldman, D. B. (2003). Hope theory, measurements, and applications to school psychology. School Psychology Quarterly, 18(2), 122-139.
• Şahin, M., Aydın, B., Sarı, S. V., Kaya, S. ve Pala, H. (2012). Öznel iyi oluşu açıklamada umut ve yaşamda anlamın rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 827-836.
• Tarhan, S. ve Bacanli, S. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1-14.
• Telef, B. B. ve Ergün, E. (2013). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının yordayıcısı olarak öz-yeterlik. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(3), 423-433.
• Ünal, A. Ö. ve Şahin, M. (2013). Lise öğrencilerinin yaşam doyumlarının bazı değişkenlere göre yordanması. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(3), 46-63.
• Valle, M. F., Huebner, E. S. ve Suldo, S. M. (2004). Further evaluation of the Children's Hope Scale. Journal of Psychoeducational Assessment, 22(4), 320-337.