GEÇİŞ DÖNEMİ ŞAİRLERİNDEN ANDELÎB FAİK ESAD VE GÜLBÜN İSİMLİ ESERİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 478 - 502, 28.02.2019

Mustafa Sefa Çakır

Öz

Divan edebiyatının
başlangıcından sonuna kadarki süreçte birçok büyük şair yetişmiş, birçok
muhalled eser ortaya konulmuştur. 18. yüzyılda Nedîm ve Şeyh Galip'ten sonra
çığır açan, kendisine nazîreler yazılan pek şair çıkmamış ve 19. yüzyıl ile
birlikte yeni arayışlara girilmiştir. Bu arayışlar döneminde kimi şairler kadîm
tarza karşı tavır alırken kimisi de eskiyi savunarak ıslah çabasında
bulunmuştur. İşte bu şairlerden biri olan Andelîb, batıyı takip edip bazı
yenilikleri savunduysa da daha ziyade eskiden yana olmuştur. Mutavassitîn
arasında ismi anılan Andelîb, bu grubun içindeki velûd şairlerden olup genç
yaşta vefat etmiş olmasına karşın geride birçok eser bırakmıştır.

1874 yılında, İstanbul'da
doğan Mehmed Esad Bey bir dönem Faik mahlasını kullanmışsa da daha ziyade
Andelîb mahlasıyla tanınmaktadır. Mekteb, Hazine-i Fünûn, İrtika gibi dergilerde
başmuharrirlik yapmış ve Muallim Naci çizgisinde bir edebi anlayış ortaya
koymuştur. 1902 yılında, Malatya'da vefat etmiştir. Sabâh-ı Hayâtım, Gül
Demetleri, Bir Demet Çiçek eserlerinden bazılarıdır.

Bu çalışmada dönem hakkında
bilgi verilmiş, Andelîb'in hayatı, eserleri ele alınmış ve Gülbün isimli eseri
incelenmiş, günümüz harflerine aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Andelîb, Gülbün, Mutavassitîn, Ara Dönem, Klasik Şiir

Kaynakça

• Akay, Hasan (2006). "Servet-i Fünûn Topluluğu (1896-1901) ve Şiiri", Türk Dünyası Edebiyatı Tarihi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Cilt: 7, s. 441-556.
• Aksoyak, İsmail Hakkı (2005). "Müstecabizade İsmet'in Müşterek Şiirleri", Türklük Bilimi Araştırmaları, Sayı: 17, s. 91-99.
• Ali Sedâd vd. (1299). Redd-i Tahlîl. İstanbul: Matbaa-i Osmaniye.
• Andelîb (1312). Arabların Hikâyât-ı Şâirâneleri. İstanbul: Mahmud Bey Matbaası.
• Andelîb (1318). Gülbün. İstanbul: Asır Matbaası.
• Andelîb (1315). Mahşerü'n-Nefâis. İstanbul: Asır Matbaası.
• Andelîb, Faik Esad (1310). Bahar Çiçekleri. İstanbul: A. Asadoryan Matbaası.
• Andelîb, Faik Esad (1314). Bir Demet Çiçek. İstanbul: Âlem Matbaası.
• Andelîb, Faik Esad (1314). Nagamât. İstanbul: Ahter Matbaası.
• Faik Esad (1308). Gül Demetleri. İstanbul: Ahter Matbaası.
• İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Gariper, Cafer (2004). “Geçiş Dönemi Nesli: Ara Nesil”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-2000, (Editör) Ramazan Korkmaz, Ankara: Grafiker Yayınları, s. 105-117.
• Mehmed Esad, Paşmakçı-zâde Hafîdi (1307). Sabâh-ı Hayâtım. İstanbul: Karabet Matbaası.
• Muallim Naci (1314). Yâdigâr-ı Nâcî. İstanbul: A. Asadoryan Malûmât Matbaası.
• Okay, M. Orhan (1998). "Hazîne-i Fünûn", Cilt 17, TDV İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s. 135-137.
• Özgül, M. Kayahan (2006). "XIX. Asrın Özel Bir Edebiyat Mahfeli Olarak Encümen-i Şuarâ", Türk Dünyası Edebiyatı Tarihi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Cilt: 7, s. 29-117.
• Özsarı, Mustafa (2010). "Şeyh Vasfî", Cilt 39, TDV İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s. 71-72.
• Şentürk, A. Atilla ve Kartal, Ahmet (2014). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Uç, Himmet (2006). "Farklı Bir Batılılaşma Anlayışını Temsil Edenler: Mutavassıtîn", Türk Dünyası Edebiyatı Tarihi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Cilt: 7, s. 407-440.
• Uçman, Abdullah (2004). "Mekteb", Cilt 29, TDV İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s. 1-2.
• Yetiş, Kâzım (2006). "I. Meşrutiyet (1876-1894) Dönemi", Türk Dünyası Edebiyatı Tarihi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Cilt: 7, s. 390-406.
• Yüce, Sefa (2016). "Mutavassitîn, Edebî Muhitler ve Andelib", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 47, s. 236-243.