PLATON’UN TIMAIOS VE ŞÖLEN DİYALOGLARINDAKİ KAVRAMLARINA FARKLI YAKLAŞIMLAR

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 116 - 123, 30.06.2019

Merve Kaplan

Öz

Platon’un Timaios diyaloğunda ifade edilen ‘‘khôra’’ kavramı
ve şölen diyaloğu önemli fikirler sunmaktadır. Platon’un bu kavramı yorumlama
şekli daha çok evren ve evrenin yaratılması hakkında iken, Kristeva ve Irigaray
gibi feministler bu kavramı çağdaş feminist tartışmalar ile yeniden ifade
etmişlerdir. Platon’un khôra kavramı yaratılışın temeli iken, Kristeva’ya göre
khôra kadının öznelliğini ve benliğini yarattığı alan, Irigaray için ise dişil
bir mekandır. Kristeva ve Irigaray, toplum üzerinde hâkim olan patriarkal
ideoloji bağlamında post-yapısalcılık, psikanaliz ile dil ilişkisini ele almaktadırlar.
Dil, eril tahakkümün ezici ağırlığının altındadır. Erilin daima üstün, akıllı,
güçlü, dişilin ise aşağı, zayıf kabul edildiği bir dil anlayışı söz konusudur.
Kadının haklarını savunmak, kadını özgürleştirmek, toplumda var etmek, ‘‘özne’’
olmasını sağlamak için ilk olarak dile karşı koymak elzemdir. Bu söz konusu
feministler, kadın ile erkek arasındaki ayrımcılığı ve hiyerarşiyi kapsayan
dilin hakkaniyetli kullanımı sağlanırsa, içinde bulunduğumuz ataerkil
anlam-değer dünyasını bozguna uğratılabilmenin mümkün olacağını
düşünmektedirler. Bu çalışma ile Platon’un diyaloglarından yola çıkarak
kadınların kendi benliklerini oluşturmalarının sağlanması amacına yönelik
feminist söylemler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Kristeva, Irigaray, Platon

Kaynakça

• KRİSTEVA, J. (1984) “Revolution in Poetic Language”, Margaret Waller (translator), New York: Columbia University Press