SCHELLING FELSEFESİNDE ROMANTİZM VE DOĞA-SANAT İLİŞKİSİ

Yıl 2019, Sayı: 27, 263 - 280, 23.05.2019

Banu Alan Sümer

Öz

Schelling, Alman idealist geleneğinin önemli bir filozofu
olmasının yanı sıra doğa felsefesi, özdeşlik felsefesi ve sanat felsefesi ile Alman
Romantizmi üzerinde önemli etkileri olan romantik bir düşünürdür. Bu makalede Schelling’in
doğa felsefesi, sanat hakkındaki görüşleri ile ilişkilendirilerek ele alınacak
ve bu bağlamda romantik akım ile bağlantılı olan düşünceleri açıklanmaya
çalışılacaktır. Schelling’in temel amacı Descartes ile başlayıp, Kant ve Fichte
ile daha da belirginleşen özne - nesne, real - ideal ve insan – doğa düalizmine
bir son vermektir. Bu amaç doğrultusunda özdeşlik felsefesinden ve Mutlak
birlik düşüncesinden faydalanan Schelling, bütün ayrımların ancak estetik
etkinlik aracılığıyla sanat eserlerinde ortadan kalktığını düşünür. O, teorik
ve pratik bilincin yanı sıra üçüncü bir bilinç olarak estetik bilinçten söz
ederek, sanatsal etkinliğin önemini vurgulamıştır. Ona göre, sanat, felsefenin tek
gerçek ve sonsuz aracıdır. Bu yüzden felsefenin nihai amacı sanat felsefesi
olmalıdır. Makale boyunca Schelling’in bu amaç doğrultusunda geliştirmiş olduğu
düşünceler detaylandırılarak anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Schelling, Doğa felsefesi, Sanat felsefesi, Romantizm, Özdeşlik

Kaynakça

• Beiser, Frederick, C., The Romantic Imperative, Cambridge: Harvard University Press, 2003.
• Berlin, Isaiah, Romantikliğin Kökleri, haz: Henry Hardy, çev: Mete Tunçay, İstanbul: Yapı Kredi. 2004.
• Copleston, Frederick, Alman İdealizmi, çev: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea, 1996.
• Dellaloğlu, Besim. Romantik Muamma, İstanbul: Bağlam, 2002.
• Ertene, Merve, “Çevirmenin Önsözü”, F.W.J. Schelling, Sanat Felsefesi, Doğu Batı, Ankara, 2017, ss. 9-39.
• Frank, Manfred, 2004, The Philosophical Foundations of Early German Romanticism, tr. Elizabeth Millan- Zaibert, New York: State University of New York Press, 2004.
• Henrich, Dieter, Between Kant and Hegel, ed. David S. Pacini, Cambridge: Harvard University Pres, 2002.
• Schelling, F.W.J., “Transzendental İdealizm Sistemi”, çev: Ö. N. Soykan, Schelling Yaşamı Felsefesi Yapıtları içinde, İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2016, ss.107-134.
• Schelling, Sanat Felsefesi, çev. Merve Ertene, Serhat Arslan, Ankara: Doğu Batı, 2017.
• Schelling, “Sanat”, Plastik Sanatlar, Güzellik ve Doğa içinde . çev. Atilla Erol, İstanbul: Janus, 2016, ss.57-68.
• Schelling, “Plastik Sanatlar ile Doğa Arasındaki İlişki Üstüne”, Plastik Sanatlar, Güzellik ve Doğa içinde. çev. Atilla Erol, İstanbul: Janus, 2016, ss.7-55.
• Schelling, “Felsefi Sistemimin Sunumu”, (çev. Oya Esra Bektaş), FLSF Felsefe Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:22, ss.441-472.
• Schelling, “Real ve İdeal Olanın Doğadaki Bağıntısı Üstüne”, çev: Ö. N. Soykan, Schelling Yaşamı Felsefesi Yapıtları içinde, İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2016, ss.87-102.
• Soykan, Ömer Naci, Kuram - Eylem Birliği Olarak Sanat, İstanbul:MVT Yayıncılık, 2006.
• Soykan, Ömer Naci, Schelling Yaşamı Felsefesi Yapıtları, İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2016.