Kampüste Yeşil Ulaşım Uygulaması: Ring Araçlarının Seçimi için Bir Karar Verme Süreci

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 9 - 21, 23.04.2019

Nida İlbegüm Süt Mustafa Hamurcu Tamer Eren

Öz

Çevresel
sürdürülebilirlik tüm kurumlarda olduğu gibi üniversiteler için de önemli bir
kavramdır. Yapılabilecek küçük faaliyetlerin çevresel sürdürülebilirlik
açısından büyük sonuçlar doğuracağı açıktır. Bu çalışmada yeşil ulaşım ele alınmış ve
kampüs içi ulaşımda çevre dostu araçların kullanımı önerilerek, çeşitli
özellikleri ile ön plana çıkan üç alternatif yakıtlı araç arasından Analitik
Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve TOPSIS yöntemleri ile seçim yapılmıştır. Sonuçta,
Kırıkkale Üniversitesi kampüsü için çevreye duyarlı en uygun ring araçlarının
seçimi yapılarak değerlendirmelerde bulunulmuştur. Değerlendirmede motor özelliği
(yakıt tedariği, tırmanma
kabiliyeti, motor gücü), donanım (Kapasite, konfor, Şarj/Hizmet süresi), estetik
görünüm, enerji verimliliği, hareket kabiliyeti, engelsiz ulaşım, maliyet ve çevre
kriterleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ring aracı, Yeşil ulaşım, AHP, TOPSIS

An Application of Green Transportation in Campus: A Decision-Making Process for Selection of Ring Vehicles

Öz

Environmental sustainability is an important concept for universities as
well as for all institutions. At the same time, the environmental awareness is
increasing day by day and becoming critical. It is obviously going to give big
consequences with the practicable small activities in terms of environmental
sustainability. In this study, green transportation was handled and it was
proposed to used environmentally friendly vehicles in the campus
transportation, and the most appropriate tramway vehicle were selected among
the three alternative-fuel vehicles with various features by using Analytic
Hierarchy Process (AHP) and TOPSIS methods. As a result, evaluations were made
for the Kırıkkale University Campus by choosing the most environmentally
friendly ring vehicles. It was used engine characteristics (fuel supply,
climbing capacity, engine power), vehicle features (capacity, comfort, charge /
service time), aesthetic appearance, energy efficiency, mobility, barrier-free
transportation, cost and environment criteria in the evaluation.

Anahtar Kelimeler

Ring vehicle, Green transport, AHP, TOPSIS

Kaynakça

• [1] Akatay A., ve Aslan Ş. “Yeşil yönetim ve işletmeleri ISO 14001 sertifikası almaya yönelten faktörler,” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(10), 313-339, 2008.
• [2] Gültaş P. ve Yücel M. “Yeşil lojistik: Yeşil ulaşım hizmetleri Malatya Büyükşehir Belediyesi örneği,” Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 6(2), 70-83, 2015. [3] Kartal B. “İstanbul’daki tarihi saray bahçelerinin peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi,” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2009.
• [4] Atıl A., Gülgün B. ve Yörük, İ. “Sürdürülebilir kentler ve peyzaj mimarlığı,” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42, 215-226, 2005.
• [5] Oktay D. “Üniversite kent ilişkisi,” Yapı Dergisi, 302, 42-47, 2007.
• [6] Büyüközkan G., Feyzioğlu O. ve Göçer F. “Selection of sustainable urban transportation alternatives using an integrated intuitionistic fuzzy Choquet integral approach,” Transportation Research Part D: Transport and Environment, 58, 186-207, 2018.
• [7] Lanjewar P.B., Rao R.V. and Kale A.V. “Assessment of alternative fuels for transportation using a hybrid graph theory and analytic hierarchy process method,” Fuel, 154, 9-16, 2015.
• [8] Topal O. “Electric bus concept against to diesel and CNG bus for public transport operations,” In Smart Grid and Cities Congress and Fair (ICSG), 2017 5th International Istanbul (pp. 105-109). IEEE.
• [9] Tzeng G.H., Lin C.W. and Opricovic S. “Multi-criteria analysis of alternative-fuel buses for public transportation,” Energy Policy, 33(11), 1373-1383, 2005.
• [10] Yedla S. and Shrestha R.M. “Multi-criteria approach for the selection of alternative options for environmentally sustainable transport system in Delhi,” Transportation Research Part A: Policy and Practice, 37(8), 717-729, 2003.
• [11] Yavuz M., Oztaysi B., Onar S.C. and Kahraman C. “Multi-criteria evaluation of alternative-fuel vehicles via a hierarchical hesitant fuzzy linguistic model,” Expert Systems with Applications, 42(5), 2835-2848, 2015.
• [12] Patil A., Herder P. and Brown K. “Investment decision making for alternative fuel public transport buses: the case of Brisbane transport,” Journal of Public Transportation, 13(2), 6, 2010.
• [13] Vahdani B., Zandieh M. and Tavakkoli-Moghaddam T. “Two novel FMCDM methods for alternative-fuel buses selection,” Applied Mathematical Modelling, 35(3), 1396-1412, 2011.
• [14] Hsiao H., Chan Y.C., Chiang C.H. and Tzeng G.H. “Fuzzy AHP and TOPSIS for selecting low pollutant emission bus systems,” In: 28th IAEE International Conference. Taipei, Taiwan, pp. 1–19, 2005.
• [15] Aydın S. and Kahraman C. “Vehicle selection for public transportation using an integrated multi criteria decision making approach: a case of Ankara,” J Intel Fuzzy Syst, 26:2467–81, 2014.
• [16] Şengül Ü., Eren M. and Shiraz S.E. “Bulanık AHP ile belediyelerin toplu taşıma araç seçimi,” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (40), 143-165, 2012.
• [17] Çancı M. and Önden İ. “Sürdürülebilir otobüs sistemi oluşturmak için başarı kriterlerinin belirlenmesi,” Transist 6. Ulşaım Sempozyumu ve Fuarı, 25-26 Aralık, İstanbul, 231-240, 2013.
• [18] Hamurcu M. and Eren T. “Selection of monorail technology by using multicriteria decision making,” Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 8(2), 303-314, 2017.
• [19] Hamurcu M. ve Eren T. “Analitik ağ süreci İle Ankara’da kentsel ulaşım için monoray teknolojisinin seçimi,” 3rd International Symposium on Railway Systems Engineering (ISERSE'2016), 13-15 Ekim 2016, Karabük, Türkiye, 561-568.
• [20] Hamurcu M. ve Eren T. “Kent içi raylı toplu taşıma türünün seçiminde çok kriterli karar verme yaklaşımı,” Transist 10. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, İstanbul, 98-106, 2017.
• [21] Hamurcu M., Alağaş H.M. and Eren T. “Selection of rail system projects with analytic hierarchy process and goal programming,” Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 8(2), 291-302, 2017.
• [22] Taş M., Özlemiş Ş.N., Hamurcu M. ve Eren T. “Ankara’da AHP ve PROMETHEE yaklaşımıyla monoray hat tipinin belirlenmesi,” Ekonomi, İşletme, Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3.1, 65-89, 2017.
• [23] Taş M., Özlemiş Ş.N., Hamurcu M. ve Eren T. “Analitik hiyerarşi prosesi ve hedef programlama karma modeli kullanılarak monoray projelerinin seçimi,” Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(2), 24-34, 2017.
• [24] Gür Ş., Hamurcu M. ve Eren T. “Ankara’da monoray projelerinin analitik hiyerarşi prosesi ve 0-1 hedef programlama yöntemleri ile seçimi,” Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(4), 437-443, 2017.
• [25] Ömürbek N., Karaatlı M., Eren H. ve Şanlı B. “AHP temelli PROMETHEE sıralama yöntemi ile hafif ticari araç seçimi,” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4),47-64, 2014.
• [26] Doğan E.M., Miraç E. ve Çelik K. “Lojistik sektöründe ağır ticari araç seçimi problemine yönelik copras-g yöntemi ile karar verme,” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 153-178, 2017.
• [27] Kabak M. ve Uyar Ö.O. “Lojistik sektöründe ağır ticari araç seçimi problemine çok ölçütlü bir yaklaşım,” Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28(1),115-125, 2013.
• [28] Soba M. “Promethee yöntemi kullanarak en uygun panelvan otomobil seçimi ve bir uygulama,” Journal of Yaşar University, 28(7), 4708-4721, 2012.
• [29] Şahin Y. ve Akyer H. “Ülke kaynaklarının verimli kullanımı: 4x4 arama ve kurtarma aracı seçiminde AHS ve TOPSIS yöntemlerinin uygulaması,” Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi,72-87, 2011.
• [30] Velasquez M. and Hester P.T. “An analysis of multi-criteria decision-making methods,” International Journal of Operations Research, 10(2), 56-66, 2013.
• [31] Loken E. “Use of multi-criteria decision analysis methods for energy planning problems,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, 11(7), 1584-1595, 2017.
• [32] Saaty T.L. “Decision making with the analytic hierarchy process,” International Journal of Services Sciences, 1(1): 83-98, 2008.
• [33] Saaty T.L. “Decision making-the analytic hierarchy and network processes (AHP/ANP),” Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13(1), 1-35, 2004.
• [34] Orçanlı K. ve Özen Ü. “Çok kriterli karar verme yöntemlerinden Ahp Ve Topsıs' in e-kitap okuyucu seçiminde uygulanması,” Uşak üniversitesi sosyal Bilimler Dergisi, (15), 282-310, 2013.
• [35] Chen C.C., Lee Y.T. and Tsai C.M. “Professional baseball team starting pitcher selection using AHP and TOPSIS methods,” International Journal of Performance Analysis in Sport, 14(2), 545-563, 2014.
• [36] Tsaur S.H., Chang T.Y. and Yen C.H. “The evaluation of airline service quality by fuzzy MCDM,” Tourism Management, 23(2), 107-115, 2002.
• [37] Yurdakul M. ve İç Y.T. “AHP ve TOPSIS yaklaşımlarını kullanan imalat şirketleri için bir performans ölçüm modelinin geliştirilmesi,” Uluslararası Üretim Araştırmaları Dergisi, 43 (21), 4609-4641, 2005. [38] Shyjith K., Ilangkumaran M. and Kumanan S. “Multi-criteria decision-making approach to evaluate optimum maintenance strategy in textile industry,” Journal of Quality in Maintenance Engineering, 14(4), 375-386, 2008.
• [39] Ustasüleyman T. “Bankacılık sektöründe hizmet kalitesinin değerlendirilmesi: Ahs-Topsis yöntemi,” Bankacılar Dergisi, 69, 33-43, 2009.
• [40] Han F.Y., Jia X.P. and Tan X.S. “Two key support tools for environmentally friendly process optimal synthesis,” Computer Aided Chemical Engineering, 15, 1274-1279, 2003.
• [41] Rao R.V. “Machinability evaluation of work materials using a combined multiple attribute decision-making method,” The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 28(3), 221-227, 2006.
• [42] Rao R.V. and Davim J.P. “A decision-making framework model for material selection using a combined multiple attribute decision-making method,” The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 35(7), 751-760, 2006.
• [43] Geyik O. ve Eren T. “Evaluation of sports toto basketball super league and euroleague basketball teams with AHP-TOPSIS methods,” Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 32-53, 2018.
• [44] Taş C., Bedir N., Alakaş H.M., Eren T. ve Çetin S. “AHP-TOPSIS yöntemleri entegrasyonu ile poliklinik değerlendirilmesi: Ankara’da bir uygulama,” Sağlık Yönetimi Dergisi, 2 (1), 1-16, 2018.
• [45] Güner S. “Toplu ulaşım sistemlerinde operasyonel etkinlik ve hizmet kalitesi analizi,” Journal of Transportation and Logistics, 2(2), 33-48, 2017.