MOBBİNG ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ROLÜ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 3, 1923 - 1938, 31.12.2018

Erol Tekin Burak Özdemir

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.442790

Cited By: 3

Öz

Araştırmanın amacı mobbingin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracı rolünü ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde kamu ve devlet üniversitelerinde görev yapan 236 doktor öğretim üyesi, araştırma görevlisi ve öğretim görevlisi akademisyene anket çalışması uygulanmıştır. Elde edilen veriler faktör analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizleri ile test edilmiştir. Analizler SPSS 22.0 analiz programı ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda mobbingin örgütsel vatandaşlık davranışını anlamlı ve negatif yönde etkilediği görülmüştür. Ayrıca mobbingin örgütsel sinizmi anlamlı ve pozitif yönde etkilediği bulunmuştur. Bununla birlikte mobbingin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde sinizmin kısmi bir aracılık etkisinin olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Örgtüsel Vatandaşlık Davranışı, Örgtüsel Sinizm, Mobbing, Aracılık Etkisi

Kaynakça

• Aslan, Ş. & Akarçay, D. (2013). “Psikolojik Şiddetin Genel ve Örgütsel Sinizme Etkileri”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (41), 25-44.
• Ayduğan, N. (2012). Mobbingin Örgütsel Sinizme Etkisi: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Balducci, C., Alfano, V., & Fraccaroli, F. (2009). Relationships between Mobbing at Work and MMPI-2 Personality Profile, Posttraumatic Stress Symptoms, and Suicidal Ideation and Behavior”, Violence and Victims, 24(1), 52-67.
• Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). “The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations”, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173.
• Bateman, T. S., Sakano, T., & Fujita, M. (1992). “Roger, Me, and My Attitude: Film Propaganda and Cynicism toward Corporate Leadership”, Journal of Applied Psychology, 77(5), 768-771.
• Brandes, P. (1997), Organizational Cynicism: its Nature, Antecedents, and Consequences, Unpublished Doctoral Dissertation, Division of Research and Advanced Studies of the University of Cincinnati, USA.
• Cantisano G. T., Dominguez J. F. M. & Galan J. A. G. (2006). “Mobbing: Its Relationshipswith Organizational Culture and Personal Outcomes”, Psicothema, 18(4), 766-771.
• Cole, M.S., Brunch, H. & Vogel, B. (2006). “Emotion as Mediators of the Relations between Percived Supervision Support and Psychological Hardiness on Employee Cynicism”, Journal of Organizational Behavior, 27, 463-484.
• Comrey, A. L. & Lee, H. B. (2013). A First Course in Factor Analysis, Psychology Press.
• Çınar, O. (2015). “The Relationships between Mobbing, Organizational Citizenship Behavior and Turnover Intention: A Survey Study in Erzurum/Turkey”, Journal of Global Strategic Management, 9 (1): 87-98.
• Davis, W. D., & Gardner, W. L. (2004). “Perceptions of Politics and Organizational Cynicism: An Attributional and Leader–Member Exchange Perspective”, The Leadership Quarterly, 15(4): 439-465.
• Dean, J. W., Brandes, P. & Dharwadkar, R. (1998). “Note Organizational Cynicism”, Academy of Management Review, 23(2): 341-352.
• Einarsen, S., Hoel, H. & Notelaers, G. (2009). “Measuring Exposure to Bullying and Harassment at Work: Validity, Factor Structure and Psychometric Properties of the Negative Acts Questionnaire-Revised”, Work & Stress, 23(1), 24-44.
• Erdoğan, P. & Bedük, A. (2013). “Örgütsel Sinizm ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 1(6), 17-36.
• Ertosun, A., Genç, N. & Çekmecelioğlu, H. G. (2016). “Örgütsel Sinizm ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi ve Bir Araştırma”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(1), 43-53.
• Ertürk, A. (2015). “Organizational Citizenship and Mobbing Behavior of Secondary School Teachers”, Anthropologist, 22(1), 113-124.
• Gadot, E. (2006). “Compulsory Citizenship Behavior: Theorizing Some Dark Sides of The Good Soldier Syndrome in Organizations”. Journal for the Theory of Social Behaviour, 36(1), 77-93.
• Gül, H. & Ağıröz, A. (2011). “Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki İlişkiler: Hemşireler Üzerinde Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 27-47.
• Gün, G. (2016). “Otel İşletmelerinde Mobbing ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Bitlis İlinde Bir Çalışma”, International Journal of Social Science, 52, 201-219.
• Kalay, F., Oğrak, A. & Nişancı, Z. N. (2014). “Mobbing, Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Örnek Bir Uygulama”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 127-143.
• Kılıçaslan, S. & Kaya, A. (2016). “Mobbingin Örgütsel Sinizm Üzerine Etkisi Hemşireler Üzerinde Bir Uygulama”, Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences Year, 3(25), 9-25.
• Leymann, H., & Gustafsson, A. (1996). “Mobbing at Work and The Development of Post-Traumatic Stress Disorders”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 251-275.
• Notelaers, G., Einarsen, S., De Witte, H., & Vermunt, J. K. (2006). “Measuring Exposure to Bullying at Work: The Validity and Advantages of The Latent Class Cluster Approach”, Work & Stress, 20(4), 289-302.
• Organ, D.W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington: Lexington Books.
• Özcan, N. (2011), Mobbingin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi Ve Örgütsel Sessizlik: Karaman İl Özel İdaresinde Bir Uygulama, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Karaman.
• Özdemir, B. ve Tekin, E. (2018). “Örgütsel Sinizm’in Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 129-150.
• Özler, D. E., & Mercan, N. (2009). Yönetsel Açıdan Psikolojik Terör. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Özler, D. E. & Atalay, C. G. & Şahin, M. D. (2010), “Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
• Pelit, N., & Pelit, E. (2014). Örgütlerde Kanser Yapıcı İki Başat Faktör: Mobbing ve Örgütsel Sinizm, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Poyraz, K. & Aksoy, E. (2012). “Mobbing ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi ve Kütahya İl Merkezi Özel Banka İşletmelerinde Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(32), 183-202.
• Raver, J.L. (2004). Behaviour Outcomes of Interpersonal Aggression at Work: A Mediated and Moderated Model, Dissertation of Doctor of Philosophy, The University of Maryland, Maryland, USA.
• Shallcross, L. Z. (2003). The Pecking Order: Workplace Mobbing in The Public Sector Doctoral Dissertation, Griffith University.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekin E. (2018), Lider-Üye Etkileşiminin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü, BMIJ, 6(1): 291-314.
• Verdasca, A. T. (2015). “Organizational Changes, Workplace Bullying and Organizational Citizenship Behaviour”, International Journal on Working Conditions, 9, 82-98.
• Vey, M. A., & Campbell, J. P. (2004). “In-Role or Extra-Role Organizational Citizenship Behavior: Which Are We Measuring?”, Human Performance, 17(1), 119-135.
• Williams, S., & Shiaw, W. T. (1999). “Mood and Organizational Citizenship Behavior: The Effects of Positive Affect on Employee Organizational Citizenship Behavior Intentions”, The Journal of Psychology, 133(6), 656-668.
• Yetim, S. A., & Ceylan, Ö. Ö. (2011). “Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye İlişkin Bir Araştırma”, E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 682-695.
• Yıldız, S. M. (2016). “İşyerinde Mobbing Davranışlarının Spor ve Fiziksel Etkinlik İşletmeleri Çalışanlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi”, Dokuz Eylül Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 165-180.
• Zapf, D. (1999). “Organisational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work”, International Journal of Manpower, 20(1/2), 70-85.