HASTANE ÖNCESİ RESÜSİTASYONDA ÖLÜM KARARI VE ETİK

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 75 - 80, 31.10.2018

Ahu Pakdemirli

Öz

Ahlaki hayatı anlamak ve değerlendirmek için kullanılan yola etik denilmektedir. Tıbbi karar verirken etik ilkeleri kullanılmaktadır. Tıbbi bilgideki artış ve girişimlerin gelişmesi ile yaşam sonlandırma eylemi veya ölüm kararı vermede etik önemli bir rol oynamaktadır. Amerikan Kalp Derneği ve Avrupa Resüsitasyon Konseyi kardiyopulmoner resüsitasyon (KPR) için kılavuz ilkeleri, hastane dışı kalp durması vakalarında resüsitasyonun sona ermesi için kuralları sunmaktadır. Literatürde hastane öncesi kardiyak arrestlerde resüsitasyonun ne derece faydalı olup olmadığına dair çalışmalar bulunmakta ve KPR sonlandırma kriterleri öngörülmektedir. KPR sonlandırma, hastane öncesinde acil sağlık hizmetleri personeli veya hekimin kararına (etik ilkelere dayanarak) kalmaktadır. Ancak bazı ülkelerde yasal olarak bu hak sadece hekime verilirken, ülkemizde hastane öncesi kardiyak arrest vakalarında resüsitasyon sonlandırma kararını acil servis hekimi vermektedir. Bu çalışmada, hastane öncesi acil bakımda resüsitasyon uygulanan olgularda ölüm kararı ve etik ile ilgili bir kavramsal çerçevenin oluşturulması amaçlanmaktadır.   

Anahtar Kelimeler

Kardiyopulmoner Resüsitasyon, Etik, Ölüm Kararı, Resüsitasyonu Sonlandırma

Kaynakça

• AHA (2015) Resüsitasyon Kılavuzu
• Daniel ML., (2017). Termination of Resuscitation Criteria for Out-of-Hospital Cardiac Arrest. Resuscitation 2017 Feb; 111:96.
• Ekşi, A.(2015).Afet Yönetiminde İçsel Denetim Aracı Olarak Etik. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi.8(15):89-102.
• Ekşi A., Çelikli, S. and Çatak, İ.(2015). Effects of the institutional structure and legislative framework on ambulance accidents in developing emergency medical services systems. Turkish Journal of Emergency Medicine. 15(3): 126-130.
• Ekşi, A.(2016). Kitlesel Olaylarda Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetlerinin Yönetimi. Kitapana. İzmir.
• ERC (2015) Resuscitation Kılavuzu, Resüsitasyon, Ölüm Kararı Verme ve Etik
• Mikkelsen, S., Schaffalitzky de Muckadell, C., Binderup, LG., Lossius, HM., Toft, P., Lassen, AT. (2017). Termination of prehospital resuscitative efforts: a study of documentation on ethical considerations at the scene. Scand J Trauma Resusc Emerg Med. 2017; 25:35.
• SCDPH (State of Connectıcut Department Of Publıc Health) (2010). Guıdelines For EMR, EMT, AEMT, And Paramedic Determination of Death/Discontinuation of Pre-Hospital Resuscitation for Adults Age 18 And Over Non-Mass Casualty Situations. http://www.ct.gov/dph/lib/ dph/ems/pdf/communication_statements/2010_07_Guidelines_for_EMS_Determination_of_Death.pdf, (Erişim Tarihi: 21.10.2017).
• SOS–KANTO 2012 Study Group (2017). A New Rule for Terminating Resuscitation of Out-of-Hospital Cardiac Arrest Patients in Japan: A Prospective Study. J Emerg Med. 2017 Sep;53(3):345-352.
• TC Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetler Genel Müdürlüğü, 12.01.2016 Tarih ve 39942531 Sayılı “Eksitus Kararı” Konulu Yazı.
• Waldrop, DP, McGinley, JM, Dailey, MW, Clemency, B. (2018). Decision-Making in the Moments Before Death: Challenges in Prehospital Care. Prehosp Emerg Care. 2018 Oct 11:1-8.
• Wilkinson, DJC. and Savulescu, J.(2011). Knowing when to stop: futility in the intensive care unit Curr Opin Anaesthesiol. 2011 Apr; 24(2):160–165.
• Yates, EJ., Schmidbauer, S., Smyth, AM., Ward, M., Dorrian, S., Siriwardena, AN., Friberg, H., Perkins, GD. (2018). Out-of-hospital cardiac arrest termination of resuscitation with ongoing CPR: An observational study. Resuscitation. 2018 Sep;130:21-27.