Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 1, 18 - 25, 01.03.2008

Öz

Bu çalışmada Türkiye’deki 46 yağış istasyonundaki 5 dakikadan 60 dakikaya
kadar kısa süreli yağışların 1938 - 2000 yılları arasındaki trendleri incelenmiştir. Zaman
serilerinin homojenlik testi için non-parametrik bir test olan Swed-Eisenhart run testi
kullanılmıştır.
Mann-Kendall testi kullanılarak α = 0.01 ve α = 0.05 anlamlılık seviyesinde trend
analizleri yapılmıştır. 31 istasyonda anlamlı trend bulunamazken 13 istasyonda pozitif
trend ve 2 istasyonda negatif trend bulunmuştur. Bu değişikliğin bölgesel ve küresel
iklim değişikliği ile ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır.
İstatistiksel olarak pozitif trende sahip 13 istasyon, Akdeniz ve Karadeniz ikliminden
etkilenen Türkiye’nin batısında, Karadeniz ikliminden etkilenen Türkiye’nin kuzey doğusunda
ve Akdeniz ikliminden etkilenen Türkiye’nin güney batısında yer almaktadır.
En büyük eğimli trend, 1938 ile 2000 yılları arasında 60 dakikalık kısa süreli yağışta
%93 artış oranı ile İzmir istasyonunda gözlenmiştir. En düşük eğimli trend ise 1965
ile 2000 yılları arasında tüm kısa süreli yağış sürelerinde %1 artış oranı ile Artvin
istasyonunda gözlenmiştir. Negatif trendler sadece iki istasyonda gözlenmiştir. Bunlar
15 dakikalık yağış için %24 azalma oranıyla doğuda yer alan Erzincan istasyonu ve 60
dakikalık yağış için %2 azalma oranıyla batıda yer alan Balıkesir istasyonudur.
Bunlara ek olarak, önemli pozitif trende sahip kısa süreli yağışların zaman serilerinde
genel trend çizgisine uymayan olağanüstü yağış olayları vardır. Bu ekstrem yağışlar
özellikle 1940-1945, 1965-1968, 1974-1975, 1979-1981, 1982-1986, 1992-2000, 1995-
1998 periyotlarındadır.

Kaynakça

  • Birsan, M.V., Molnár, P., Burlando, P. and Pfaundler, M., (2005). Streamflow trends in Switzerland, Journal of Hydrology, 314, (1-4), 312-329.
  • Burn, D.H. and Hag Elnur, M.A., (2002). Detection of hydrologic trends and variability, Journal of Hydrology, 255, 107-122.
  • Groisman, P.Y., Knight, R.W. and Karl, T.R., (2001). Heavy precipitation and high streamflow in the contiguous United States: trends in the twentieth century, Bulletin of the American Meteorological Society, 82, (2), 219-246.
  • IPCC, (1995). Climate changes: Contribution of Working Group I to the Second Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 141–193.
  • IPCC, (1996). In: Houghton, J.T., Meira Filho, L.G., Callander, B.A., Harris, N., Kattenberg, A., Maskell, K. (Eds.), Climate Change (1995): The Science of Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Iwashima T. and Yamatomo R., (1993). A statistical analysis of the extreme events: Long-term trends of heavy precipitation, Journal of the Meteorological Society of Japan, 71, 637–640.
  • Kahya, E. and Kalayci, S., (2004). Trend analysis of streamflow in Turkey, Journal of Hydrology, 289, 128-144.
  • Karl, T.R. and Plummer, N., (1995). Trends in high-frequency climate variability in the twentieth century, Nature, 377, 217-220.
  • Karl, T.R., Knight, R.W., Easterling D.R. and Quayle R.G., (1996). Indices of climate change for the United States, Bulletin of the American Meteorological Society, 77, 279–292.
  • Lettenmaier, D.P., Wood, E.F. and Wallis, J.R., (1994). Hydro-climatological trends in the continental United States, 1948-88, Journal of Climate, 7, 586-606.
  • Lins, H.F. and Slack, J.R., (1999). Streamflow trends in the United States, Geophysical Research Letter, 26, (2), 227-230.
  • Molnár, P. and Ramírez, J, G., (2001). Recent trends in precipitation and streamflow in the Rio Puerco basin, Journal of Climate, 14, 2317-2328.
  • Plummer, N., Salinger, M.J., Nicholis, N, Suppiah, R., Henhessy, K.J., Leichton, R.M., Trewin, B., Page, C.M. and Lough, G.M., (1999). Changes in climate extremes over the Australian region and New Zealand during the twentieth centuries, Climate Change, 42, 183–202.
  • Swed, F.A. and Eisenharth, C., (1943). Tables for testing randomness of grouping in a sequence of alternatives, Annals Mathematical Statistics, 14, 66–87.
  • Tayanç M. ve Toros H., (1997). Urbanization effects on regional climate change in the case of four large cities of Turkey, Climatic Change, 35, 501–524.
  • Zhang, X., Harvey, K.D., Hogg, W.D. and Yuzyk, T.R., (2001). Trends in Canadian streamflow, Water Resources Research, 37, (4), 987-998.
Toplam 16 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İnşaat Mühendisliği
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Reşat Acar Bu kişi benim

Serkan Şenocak Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Mart 2008
Gönderilme Tarihi 1 Ocak 2008
Kabul Tarihi 1 Şubat 2008
Yayımlandığı Sayı Yıl 2008 Cilt: 1 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Acar, R., & Şenocak, S. (2008). Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi. İklim Değişikliği Ve Çevre, 1(1), 18-25.
AMA Acar R, Şenocak S. Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi. İklim Değişikliği ve Çevre. Mart 2008;1(1):18-25.
Chicago Acar, Reşat, ve Serkan Şenocak. “Türkiye’deki kısa süreli yağışların Trend Analizi”. İklim Değişikliği Ve Çevre 1, sy. 1 (Mart 2008): 18-25.
EndNote Acar R, Şenocak S (01 Mart 2008) Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi. İklim Değişikliği ve Çevre 1 1 18–25.
IEEE R. Acar ve S. Şenocak, “Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi”, İklim Değişikliği ve Çevre, c. 1, sy. 1, ss. 18–25, 2008.
ISNAD Acar, Reşat - Şenocak, Serkan. “Türkiye’deki kısa süreli yağışların Trend Analizi”. İklim Değişikliği ve Çevre 1/1 (Mart 2008), 18-25.
JAMA Acar R, Şenocak S. Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi. İklim Değişikliği ve Çevre. 2008;1:18–25.
MLA Acar, Reşat ve Serkan Şenocak. “Türkiye’deki kısa süreli yağışların Trend Analizi”. İklim Değişikliği Ve Çevre, c. 1, sy. 1, 2008, ss. 18-25.
Vancouver Acar R, Şenocak S. Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi. İklim Değişikliği ve Çevre. 2008;1(1):18-25.