Deniz Deşarjı Modellemesinde Model Sınırlarının Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 8, 25.03.2019

Şebnem Elçi Zeynep Beril Ersoy

Öz

Hem endüstriyel kaynaklı hem de evsel kaynaklı
atıksuyun arıtılmadan yahut arıtıldıktan sonra denizlere deşarjı alıcı ortamda
kirliliğe neden olmaktadır. Öngörülen su kalitesi standartlarını sağlamak ve
alıcı ortamdaki kirliliği engelleyebilmek üzere derin deniz deşarjı oldukça
önem kazanmış ve deniz deşarjındaki etkileri gözlemleyebilmek üzere
araştırmacılarca sayısal modeller geliştirilmiştir. Karar verici kurumlar
genelde bu modellerin çıktılarına bakarak deşarj için uygunluk raporu
vermekteyse de model sonuçlarının değerlendirilmesinde bazı netleşmemiş konular
bulunmaktadır. Bu  çalışmada bu
netleşmemiş konuların başında gelen ‘deniz deşarjında model sınırlarının
belirlenmesi’ konusunda rehber teşkil edeceğini düşündüğümüz bir çalışma
yapılmıştır. Çalışmada, Aliağa Termik Santralinin deşarj debileri ve alıcı
ortam özellikleri kullanılmak suretiyle, U.S. EPA tarafından geliştirilen
Visual Plumes (VP) paket modelleme programı ile tasarlanan deşarj sisteminde
difüzör çapı, aralığı  ve  debi parametrelerinin istenen seyrelmenin
gözlendiği mesafeye etkisi boyutsuz olarak incelenmiştir. Bu çalışmanın ileride
yapılacak deniz deşarjı modelleme çalışmaları öncesi model sınırlarının
seçilmesinde faydalı olacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

deniz deşarjı, model sınırları, Visual Plumes

Kaynakça

• Brooks, N., 1960. Dispersion in Hydraulic and Coastal Environments, W. M. Keck Lab. Of Hydraulics and Water Resources, California Institute of Technology, Rep. KH-R.
• Cederwall, K., 1968. Hydraulics of Marine Waste Water Disposal, Hydraulics Division Repot No. 42, Chalmers Institue of Technology, Göteborg, Sweden.
• Frick,W.E., Roberts, P.J.W., Davis, L.R., Keyes, J., Baumgartner, D.J., George, K.P., 2003. Dilution Models for Effluent Discharges, fourth ed. Visual Plumes. EPA/600/R-03/025, Athens, GA. http://www.epa.gov/ceampubl/ swater/vplume/index.htm.
• Frick, W.E., Sigleo, A.C., Specht, D.T., 2004. Estimating nitrogen and tidal exchange in a North Pacific estuary with EPA’s Visual Plumes PDSW model. In: Proceedings of the Third International Conference on Marine Waste Water Discharge, Catania, Italy, PS18, pp. 1-13.
• Jankowski, J.A.; Ma1cherek, A.; and Zielke, W. (1996) Numerical Modeling of Suspended Sediment Due to Deep-Sea Mining. J. Geophys. Res.. 101, C2, 3545.
• Jirka G. H., Doneker R. L., Hinton S. W., 1996, CORMIX: A Hydrodynamic Mixing Zone Model and Decision Support System for Pollutant Discharges Into Surface Waters.
• Muhammetoglu, A., 2010. Investigation of uncertainties in predicting bacterial concentrations of discharged sewage from deep sea outfalls when submergence occurs in receiving media. Final Project Report (TÜBITAK Research Project 107Y184), 432 pages (in Turkish).
• Roberts, P.J.W., 1980. Ocean outfall dilution effects of currents. Journal of the Hydraulics Division, ASCE 106 (5), 769-782.
• Roberts PJW, Ferrier, A., and Daviero, G. 1997. Mixing in Inclined Dense Jets. Journal of Hydraulic Engineering, ASCE, 123(8): 693-699.
• SOCAR (2013) SOCAR Power Termik Santrali-2 Entegre Projesi ÇED Başvuru Dosyası.