BÜYÜK VE ORTA BOY İŞLETMELER İÇİN FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI (BOBI FRS) VE VERGİ USUL KANUNU (VUK) KAPSAMINDA TİCARİ MAL MALİYETİ

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 31 - 43, 31.12.2018

Kadir Dabbağoğlu Günay Deniz Dursun

Öz

Stok maliyetleri kamu yararı içeren kuruluş
statüsünde olmayan şirketlerde Vergi Usul Kanunu ile Büyük ve Orta Ölçekli
İşletmeler Finansal Raporlama Standardı tarafından getirilen iki farklı
düzenlemeye göre hesaplanmaktadır. Buna ilaveten Büyük ve Orta Ölçekli
İşletmeler Finansal Raporlama Standardı stok maliyetlerinin hesaplanmasında
vade durumuna göre alternatif uygulamalar da öngörmektedir. Dolayısıyla farklı
stok maliyetleri ve muhasebe uygulamaları söz konusudur. Çalışma bu
farklılıkları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyip açıklamayı amaçlamaktadır.
Çalışma örnek çözümlerle desteklenmiş ve konu kapsamındaki yazılı kaynaklara
dayandırılmıştır. Ticari mal maliyetine ilişkin muhasebe uygulamalarının satın
alma vadesine bağlı olarak çeşitlendirilmesi tutarlı ve karşılaştırılabilir ve
dolayısıyla nitelikli finansal bilgi üretimi ile çelişmektedir. Çünkü kısa
vadeli alımlarda faizin tanımlanmaması ve dolayısıyla itfa edilmiş maliyet
yönteminin kullanılmaması muhasebenin tahakkuk, dönemsellik ve özün önceliği
gibi temel kavramları ile uyuşmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Stok, Maliyet, Vade, Faiz

MERCHANDISE COST WITHIN FINANCIAL REPORTING STANDARD FOR LARGE AND MEDIUM-SIZED ENTITIES (FRS FOR LMES) AND TAX PROCEDURE LAW (TPL)

Öz

Inventory cost is calculated by non-public
interest entities in accordance with two different regulations carried into effect
by Tax Procedure Law and Financial Reporting Standards for large and
medium-sized entities. Add to this, Financial Reporting Standards for large and
medium-sized entities have alternative practices based on maturity. Therefore,
different inventory cost and different accounting practice are both in
question. The study examines and clarifies these differences with a critical
approach. The study is supported with sample solutions and based on written
printed sources relating to the topic. Results of sample solutions indicates
that diversifying accounting practices depending on maturity conflict with
qualified financial information. Because, ignoring interest and non-use of
amortized cost method on purchase transaction with short term
maturity are both at odds with basic rules of accounting such as accrual basis,
matching principle, substance over form.

Anahtar Kelimeler

Inventory, Cost, Maturity, Interest

Kaynakça

• Arpacı, A. Ö. (2009). Tahakkuk İlkeleri ve Dönemsellik. Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 92, 91-99.
• Büyükmirza, K. (2009). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Dabbağoğlu, K. (2012). Muhasebe Teorisi. İstanbul: Türkmen Yayınevi.
• Hongren, C. (2006). Cost Accounting. New Jersey USA: Pearson, 37.
• Kamu Gözetim Kurumu (29.07.2017) Büyük ve Orta boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ. Ankara: Resmi Gazete (30138 Sayılı)
• Karakaya, M. (2004). Maliyet Muhasebesi. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Koç, E. ve Kevük, M. (2008). Ticari Matematik. İstanbul: Nobel Kitapevi.
• Örten, R. ve Karapınar, A. (2007). Dönemsonu Muhasebe Uygulamaları. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Özpeynirci, R. (2014). Özün Önceliği Kavramı ve Özellik Arz Eden Durumlar. İstanbul, Nobel Yayınevi.
• Sevgener, S. ve Hacırüstemoğlu, R. (2000). Yönetim Muhasebesi. İstanbul: NSS Vakfı Yayınları.
• Sevilengül, O. (2009). Genel Muhasebe. Ankara: Gazi Kitabevi.
• T.C Yasalar (04.01.1961) 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (10703-10704-10705 Sayılı)
• Yereli, A.N., Kayalı, N. ve Demirlioğlu, L. (2012). Maliyetlerin Tespitinde Normal Maliyet Yöntemi: TMS 2 Stoklar Standardı ile Vergi Mevzuatı’nın Karşılaştırılması ve Uyumlaştırılması. Mali Çözüm Dergisi, Sayı 110, 21-42.