AKILLI TELEFON ORTAMINDA RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARI (Efe Misafirlikte, Zeynep ile Zeytin)

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 18 - 39, 24.07.2019

Tamer Kavuran Ayşe Şebnem Yolcu

Öz

Mobil cihazlardan biri
olan akıllı cep telefonları sayesinde haberleşme işlevini gerçekleştirebilmenin
yanı sıra yüklenebilen uygulamalar aracılığıyla birçok alanda - sosyal medya,
video yükleme ve seyretme platformları, oyunlar gibi- aktif ve kesintisiz
olarak dijital ortamla bağlantılı olabilme ve bu bağlantıyı sürdürebilme imkânına
sahibiz. Akıllı cep telefonlarına yüklenebilen etkileşimli çocuk kitapları da
bu uygulamalar arasındadır. Klasik anlamda kapaklı ve sayfalı, somut resimli
çocuk kitapları sanal ortama taşınarak, başta etkileşim olmak üzere ses,
hareketli görüntü ve farklı farklı oyunlar eklenerek okuyucunun ussal ve
bedensel olarak okuma etkinliğini gerçekleştirmesine fırsat tanımıştır. Etkileşimli
çocuk kitaplarının gelişimi beraberinde tasarım ve içerik yönünden geleneksel
basılı çocuk kitaplarına göre daha farklı, nitelikli ve öğretici uygulamaların
kullanılmasını zorunlu kılmıştır.

Bu çalışmada, betimleme
yöntemi kullanılarak sanal uygulama mağazalarından indirilebilen iki adet
çocuklara yönelik tasarlanmış etkileşimli e-kitabın görsel tasarım yönünden biçim
ve içerik incelemeleri yapılmış olup incelemeler yapılırken etkileşimli e-kitap
tasarımında temel ilkeler ve etkileşimli e-kitaplarda bulunan çoklu ortam
özellikleri göz önünde bulundurulmuştur. E-kitap uygulamasının
iyi bir nitelikte olabilmesi için gerekli en temel özellikler, içerik olarak
çocuğun bilincini geliştirecek iyi bir öykü ve biçim olarak da çocuğun hayal
gücünü ve kavrama yetisini geliştirecek görsellerin oluşturulmasıdır.  Araştırmada tasarım açısından incelenen
çocuklara yönelik kitap uygulamaları; resimleme dilindeki çeşitlilik ve
özgünlük, hayal gücünü arttırıcı kompozisyon anlayışı, etkileşim özelliklerinin
doğru ve yerinde kullanımı ile başarılı tasarımların üretilmesini sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Etkileşimli çocuk kitabı uygulamaları, Akıllı cep telefonları, Görsel Tasarım unsurları

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, Z., Ekşili, N. (2014); “Kuşakların değişen yüzü ve Y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: Mobil yakalılar.” Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), Sy:165-182.
• Aral, N. ve Doğan Keskin, A. (2018); “Ebeveyn Bakış Açısıyla 0-6 Yaş Döneminde Teknolojik Alet Kullanımının İncelenmesi”. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5, 317–348.
• Baştan, S. (2009); “Kuramdan Uygulamaya Etkileşimli İletişim Tasarımı”.Nobel Yayınları, Ankara.
• Bingöl, B. (2014); “ Çoklu Ortam (multimedya) Tasarımı İçeren Lisans Derslerinde Öğrencilerin Video ve Animasyon Konuları Hakkındaki Bilgi Düzeyi: Görsel İletişim Tasarımı Öğretimi Üzerine Bir Araştırma.” Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 39, Sy:159-172
• Bozkurt, A., & Bozkaya, M. (2013); “Etkileşimli e-kitap: Dünü, Bugünü ve Yarını”. Akademik Bilişim. 23-25 Ocak, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Doğan, D. ve Seferoğlu, S. S. (2015); “Mobil cihazlar ve eğitimde dijital dönüşüm.” B. Akkoyunlu, A. İşman ve H. F. Odabaşı (Ed.) içinde “Eğitim teknolojileri okumaları.” TOJET-The Turkish Online Journal of Educational Technolog, Bölüm:27, Sy. 539-563.
• Ersan, M. (2014); “Tablet Ortamında Resimli Çocuk Kitapları; Etkileşimli bir Resimli Çocuk Kitabı Uygulaması Tasarımı.” Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Ersan, M. (2016); “Tablet Ortamında Resimli Çocuk Kitapları; Biçim Ve İçerik Özellikleri Üzerine Bir İnceleme.” The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC ,Volume: 6, Issue: 2, pg:148-158.
• HAKKARİ, F,, YELOĞLU, T., TÜYSÜZ, C., ve İLHAN, N. (2017). "Zenginleştirilmiş Kitap (z-kitap) Kullanımı için Dokuzuncu Sınıf Kimya Dersi "Kimyasal Türler Arası Etkileşimler" Ünitesi ile İlgili Materyal Geliştirme ve Geliştirilen Materyalin Etkisinin İncelenmesi" , Kaligrafi Yayıncılık.
• Kabakçı, I., Fırat, M., İzmirli, S. ve Elif Buğra Kuzu (2010); “Öğretimin Değerlendirilmesinde Çoklu Ortam Kullanımına Eleştirel Bir Bakış” Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), Sy:115-126.
• Kara, M.(2016); “Etkileşimli E- Kitap Tasarımı: Manas Destanı.” Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Sanat ve Tasarım Anasanat Dalı, Sanatta Yeterlilik Tezi, Isparta.
• KEŞ, Y., (2009); “Elektronik Yayıncılık ve Web Tasarım”. Hiperlink Yayınları, İstanbul.
• Naismith, L., Lonsdale, P., Vavoula, G., Sharples, M. (2004); Report11:Literature Review in Mobile Technologies and Learning. Futurelab Series.Bristol: University of Birmingham.
• Neo, T. ve Neo, M. (2004); “Classroom innovation: engaging students in interactive multimedia learning.” Campus – Wide Information Systems, 21(3), pg:118.SEYLAN, A. (2005);“Temel Tasarım, M-Kitap.” Dağdelen Basın Yayın, Samsun.
• Turgut, Ö., P. (2018); “Çocuklara Yönelik Etkileşimli E-Kitap Uygulamaları.” STD, Haziran- Sy: 205-221.UÇAR, T., F. (2017); Görsel İletişim ve Grafik Tasarım, İnkılap Yayınevi, İstanbul.
• YUSUFOĞLU, Ö. Ş. (2017); "Boş Zaman Faaliyeti Olarak Akıllı Telefonlar ve Sosyal Yaşam Üzerine Etkileri: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma" , Karabük Üniversitesi.
• http://auad.anadolu.edu.tr/
• http://mediatrend.mediamarkt.com.tr/akilli-telefon-tarihi/
• https://www.slideshare.net/emretufangokmen/mobil-cihazlar-telefon-bilgisayar-emre-tufan-gkmen
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=89769)
• http://oguzcetin.gen.tr/wp-content/uploads/2015/04/%C3%A7oklu-ortam-hipermedya.ppt