FİNANSAL PERFORMANSIN TOPSİS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMİ İLE BELİRLENMESİ: DOKUMA, GİYİM EŞYASI VE DERİ SANAYİ İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 4, 221 - 236, 17.12.2017

Erkan Alsu Ahmet Taşdemir

Öz

Bu çalışmada, Borsa İstanbul'da (BİST) işlem gören 15 Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sanayi işletmelerinin 2012-2016 dönemine ait mali tabloları kullanılarak, işletmelerin finansal performansları TOPSIS yöntemi ile analiz edilmiştir. Çok kriterli karar verme yöntemlerinden birisi olan TOPSIS yöntemi, alternatif seçeneklerin belirli kriterler doğrultusunda değerlendirilerek bir sıralama yapılmasına olanak sağlamaktadır. Bu nedenle çalışma kapsamında İşletmelerin performans değerlendirmesi ve sıralaması TOPSIS yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında işletmelere ait bilanço ve gelir tablolarından yola çıkılarak Cari Oran, Likidite Oranı, Stok Devir Hızı, Sabit Aktif Devir Hızı, Aktif Devir Hızı, Borç-Toplam Aktifler Oranı, Net Kar Marjı, Özsermaye Karlılığı gibi oranlar hesaplanmış ve hesaplanan bu oranlar işletmelere ait performans puanlarının hesaplanmasında kullanılmıştır.  TOPSIS yöntemi neticesinde en yüksek puana sahip olan işletme ilk sırayı almıştır. 

Anahtar Kelimeler

Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sanayi, Topsis Yöntemi, Oran Analizi, Performans Değerlendirmesi

DETERMINATION OF FINANCIAL PERFORMANCE WITH TOPSIS MULTICRITERIA DECISION MAKING METHOD: AN APPLICATION ON TEXTILE, WEARING, APPAREL AND LEATHER INDUSTRY ENTERPRISES

Öz

In this study, financial performances of 15 Textile, Wearing, Apparel and Leather industry enterprises whose shares are traded in Borsa Istanbul are analyzed with TOPSIS method by using financial statements for the period 2012-2016. TOPSIS method, which is one of the multi-criteria decision making methods, allows alternative choices to be evaluated according to certain criteria and a ranking to be made. For this reason, the performance evaluation and ranking of the enterprises were carried out by using the TOPSIS method. In the scope of the study, ratios such as Current Ratio, Quick Ratio, Inventory Turnover, Fixed Asset Turnover Ratio Asset Turnover Ratio, Debt to Total Assets Ratio, Net Profit Margin, Return on Equity are calculated by using the balance sheet and income tables of the examined enterprises and these calculated rates are used to calculate their performance scores. As a result of the TOPSIS method; the enterprises with the highest score received the first row. 

Anahtar Kelimeler

Textile, wearing, Apparel and Leather Industry, Topsis Method, Performance Evaluation, Ratio Analysis

Kaynakça

• KAYNAKÇA Abbasi, M. K., Mohammad H., And Mohammad A. (2008). "Analysis and Prioritizing Bank Account with TOPSİS Multiple-Criteria Decision –A Study of Refah Bank in Iran", 21st Australasian Finance and Banking Conference, August.
• Alptekin, N. Ve Şıklar, E. (2010). "Türk Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonlarının Çok Kriterli Performans Değerlendirmesi: Topsis Metodu", Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 25:185-196.
• Çonkar, K., Elitaş, Ç. Ve Atar, G. (2011). "İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi’ndeki (XKURY) Firmaların Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi ile Ölçümü ve Kurumsal Yönetim Notu ile Analizi". İktisat Fakültesi Mecmuası, 61(1): 81- 115.
• Demireli, E. (2010). "Topsis Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama". Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, (5:1):18-35.
• Hatami M. A., Ve Kangi, F. (2017). "An Extension of Fuzzy TOPSIS for a Group Decision Making with an Application to Tehran Stock Exchange. Applied Soft Computing", 2(52): 1084-1097.
• Feng, C.M. ve Wang R.T. (2000). "Performance Evaluation For Airlines Including The Consideration Of Financial Ratios”, Journal of Air Transport Management, 6(3): 133-142.
• Saldanlı, A. Ve Sırma, İ. (2014). "TOPSİS Yönteminin Finansal Performans Göstergesi Olarak Kullanılabilirliği", Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(41):185-202.
• Soba, M., Eren, K. (2011). "TOPSIS Yöntemini Kullanarak Finansal ve Finansal Olmayan Oranlara Göre Performans Değerlendirilmesi, Şehirlerarasi Otobüs Sektöründe Bir Uygulama", Selçuk Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştirmalar Dergisi, 21, 23-40
• Usta S., T. (2009). “Bankacılık Sektöründe Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi: AHS-TOPSİS Yöntemi”, Bankacılar Dergisi, 1(69):33- 43.
• Uygurtürk, H. Ve Korkmaz, T. (2012). "Finansal Performansın TOPSİS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,7(2) 95-115.
• T.C. Bilim, Sanayi Ve Teknoloji Bakanliği 2015-2018, "Sanayi Genel Müdürlüğü, Türkiye Tekstil, Hazır Giyim ve Deri Ürünleri Sektörleri Strateji Belgesi ve Eylem Planı" TÜİK (2017). "Dış Ticaret İstatistikleri", http://www.tuik.gov.tr, (27.10.2017).
• Yayar, R. Ve Baykara, H. (2012). "TOPSİS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama”, Business and Economics Research Journal, 3(4): 21-42.
• Yurdakul, M. Ve İç Y. T. (2003). "Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik Topsis Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma", Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1): 1-18.