THE EVALUATION OF HYDROELCTRIC POWER PLANT (HEPP) PRACTICES IN TURKEY FROM THE ENVIRONMENTAL PERSPECTIVE

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 145 - 156, 28.01.2018

Murat Yaman Fatih Haşıl

Öz

Hydroelectric
Power Plant practices have become a matter of debate nowadays because of their
effects on the environment. The rapid technological developments, coming from
the Industrial Revolution, have especially increased the pressure on the
environment. At the same time, countries have become more energy-depended with
the development of technology. The HEPP has become one of the fields to meet
this energy demand. However, as the HEPP projects have increased rapidly in
recent period, they have been brought to agenda in terms of their effects on
the environment. In this study, the concepts of environment and hydroelectric
power plant are mentioned in the first place. After that the relationship
between environment and HEPP are emphasized due to the effects on the
environment. Finally, the HEPP activities in Turkey will be examined with
regard to their impacts on the environment by means of actual data. 

Anahtar Kelimeler

Environment, Hydroelectric Power Plant (HEPP), the Practices of HEPP in Turkey

TÜRKİYE’DEKİ HİDROELEKTRİK SANTRALİ (HES) UYGULAMALARINA ÇEVRE AÇISINDAN BAKIŞ

Öz

Günümüzde
çevre üzerindeki etkileri nedeniyle HES uygulamaları bir tartışma konusu haline
gelmektedir. Özellikle sanayi devrimiyle gelen hızlı ve teknolojik gelişme
çevre üzerindeki baskıyı çok fazla arttırmıştır. Aynı zamanda sanayi devrimiyle
gelişen teknoloji ile birlikte ülkelerin enerji ihtiyacı da artmaktadır. Bu
enerji ihtiyacını karşılama alanlarından bir tanesi de HES uygulamalarıdır. Ancak
HES projeleri son dönemlerde hızla arttığı için çevre üzerindeki etkileri
açısından gündeme gelmektedirler. Bu çalışma da ise öncelikle çevre ve
hidroelektrik santrali kavramlarına değinilmektedir. Daha sonra çevre
üzerindeki etkileri nedeniyle çevre ve HES ilişkisini üzerinde durulmaktadır.
Son olarak ise Türkiye’deki HES uygulamaları, güncel veriler ile çevre
üzerindeki etkileri açısından irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Hidroelektrik Santrali (HES), Türkiye’de HES Uygulamaları

Kaynakça

• Akkaya, U., Gültekin, A. B., Dikmen, Ç. B., & Durmuş, G. (13-15 Mayıs 2009), Baraj ve Hidroelektrik Santrallerin(hes) Analizi: Ilısu Barajı Örneği, 5.IATS'09, Karabük, 2212-2218.
• Akpınar, E. (2005), Nehir Tipi Santrallerin Türkiye'nin Hidroelektrik Üretimindeki Yeri, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-25.
• Atılgan, E., Soğuksulu, Ş., & Aslan, H. (2011, Aralık), Hidroelektrik Santrallerinin (HES) Çevreye Etkileri ve Bu Etkilerin Azaltılmasına Dair Öneriler: Trabzon İli Örneği, Yunus Araştırma Bülteni Dergisi, (4), 7-14.
• Bobat, A. (2012), HES projelerinde 3E İlişkileri, Türkiye 12.enerji Kongresi, (s. 1-21), Ankara: Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi.
• ÇŞB, (2016), 2016 Yılı İdare Faaliyet Raporu, Ankara.
• ÇŞB, (2016), Türkiye Çevre Durum Raporu, Ankara: Sar Matbaa Yayıncılık.
• DSİ, (2016), DSİ Genel Müdürlüğü 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
• ETKB, (2016), 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı.
• EÜAŞ, (2016), 2016 Yıllık Faaliyet Raporu, Ankara.
• Gökdemir, M., Kömürcü, M. İ., & Evcimen, T. U. (2012), Türkiye'de Hidroelektrik Enerji ve HES Uygulamalarına Genel Bakış, Türkiye Mühendislik Haberleri Dergisi, (471), 18-26.
• Görmez, K. (2015), Çevre Sorunları, (3. b.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Hook, P. (2015), Çevre Terimlerinin Küçük Kitabı, (1. b.), (B. Kurt, Çev.), Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları yayını.
• Karacan, A. R. (2007), Çevre Ekonomisi ve Politikası, İzmir: Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayını No:6.
• Kaypak, Ş. (2013), Çevre Sorunlarının Çözümünde Küresel Çevre Politikalarının Önemi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 17-34.
• Keleş, R. & Hamamcı, C. (2005), Çevre Politikası, (5. b.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Narin, A. (2016, Temmuz), Su Hakkı ve Bir Müdahale Aracı Olarak Suyun Özelleştirilmesi, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (27), 729-755.
• Parlak, B. (2004), Çevre-Ekoloji-Çevrebilim: Kavramsal Bir Araştırma, M. C. Marin, & U. Yıldırım içinde, Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar, (1. b., s. 13-30), İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Şataf, C. (2011), Enerji Sektöründe Kamu Yatırımlarında Fayda Maliyet Analizi Uygulaması: Hidroelektrik Santralleri Örneği, Isparta.
• Şekkeli, M., & Keçecioğlu, Ö. (2011), Hidroelektrik Santrallerin Türkiye'deki Gelişimi ve Kahramanmaraş Bölgesi Örneği, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(2), 19-26.
• Topçu, F. H. (2011), Hidroelektrik santrallerinde Kamu ve özel Sektörün Değişimi ve Yarattığı Sorunlar, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3, 223-242.
• Turhan, E., Çağatay, H. & Keçeci, A. (20015), Hidroelektrik santrallerin (HES) Çevresel ve Sosyal Etkileri: Alakır Vadisi Örneği, 4. Su Yapıları Sempozyumu, (s. 67-77), Antalya: TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası.
• Ulaş, D. (2010), Macahel'de Hidroelektrik Santrallerin ve Ekoturizmin Çevreye ve Yöre Halkına Etkileri, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 151-158.
• Ürker, O. & Çobanoğlu, N. (2012), Türkiye'de Hidroelektrik Santrallerin Durumu(HES'LER) ve Çevre Politikaları Bağlamında Değerlendirilmesi, Ankyra: Ankara Üniversitesi SBE Dergisi,(2), 65-88.
• www.csb.gov.tr. (2017), www.csb.gov.tr. Kasım 12, 2017 tarihinde www.csb.gov.tr Web Sitesi: http://www.csb.gov.tr/db/ced/ icerikbelge/icerikbelge2910.pdf adresinden alındı
• Yücel, M. (2001), Çevresel Etki Değerlendirmesi, (1. b.), Adana: Baki Kitabevi