Devletlerin Küresel ve Bölgesel Güç Olma Stratejileri

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 203 - 214, 15.10.2018

Yasemin Konukcu

Öz

Bu makalenin temel amacı, küresel ve bölgesel düzeyde etkin devletlerin,
nüfuz alanı oluşturmak için kullandıkları araçları analiz etmektir. Bu
çerçevede, hegemonya kavramı değerlendirilmekte ve doğrudan baskı uygulamanın
ötesinde faaliyet gösteren kurumsal ve kültürel yapılar irdelenmektedir. Hegemonya
kavramı, uluslararası ilişkiler literatüründe köklü bir paradigma olarak, tek
taraflı dayatmaların yetersizliğine vurgu yapmaktadır. Hegemonya niteliğinde
güç ise, paylaşıma açık olan veya dengesizlikleri ortaya koymayan stratejik bir
güç özelliği gösterir. Bu çerçevede kurumsallaşma, küresel ölçekte hegemonya
oluşturmanın temel stratejik adımı niteliğindedir. Bölgesel devletler ise, çeşitli
unsurları organize edere, güçlerini pekiştirme arayışındadırlar. Bu çalışmada
her iki düzeydeki devletlerin izledikleri stratejiler ele alınarak, çok kutuplu
dünya düzeninin dinamikleri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hegemonya, Kurumsallaşma

Kaynakça

• Agnew, John, (2005) Hegemony: the New Shape of Global Power. Philadelphia: Temple University Press, Amee Patel. (2006). The End of the Unipolar International Order? 2006, pp13-25. s. 14. http://web.stanford.edu/group/sjeaa/journal61/china1.pdf (Erişim Tarihi 17.01.2016).Azime Telli, “Bir Enerji Devinin Uyanışı:Yaptırımlar Sonrası Dönemde İran Enerji Diplomasisi”, BİLGESAM, 10 Mart 2016. http://www.bilgesam.org/incele/2362/-bir-enerji-devinin-uyanisi--yaptirimlar-sonrasi-donemde-iran-enerji-diplomasisi/#.Vz8z_DWLTIU (Erişim Tarihi, 12.05.2016).Bates, R. Thomas. (1975). “Gramsci and the Theory of Hegemony”, Journal of the History of Ideas, Vol. 36, No. 2. ss.351-366. https://ondercetin.files.wordpress.com/2011/04/bates-1975.pdf. (Erişim Tarihi, 25.02.2016).Brzezinski, Zbigniew. (2012) Amerika ve Dünya. moderatörler: David Ignatius, Brent Scowcrot. Manolya Aşık (çev.). İstanbul: Profil Yayınları.Dabashi, Hamid. (2008). Islamic Liberation Theology. London: Routledge.Dantel Flemes, Conceptualising Regional Power in International Relations: Lessons from the South African Case. 2007, pp. 1-59. Cox, W. Robert. (1981). “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”. Millennium-Journal of International Studies, 1981, Vol. 10. No. 2. pp.126-155 https://www.uni-erfurt.de/fileadmin/public-docs/Internationale_Beziehungen/cox.pdf (Erişim Tarihi 12.11.2015).
• Ferenc L. Toth, Hans-Holger Rogner, (2006) “Oil and Nuclear Power: Past, Present, and Future”, Energy Economics, Vol. 28, pp. 1 –25. https://www.iaea.org/OurWork/ST/NE/Pess/assets/oil+np_toth+rogner0106.pdf (Erişim Tarihi 11.03.2016). Foreign Policy: Aims, Instruments and Achievements. s. 2. http://www.europarl.europa.eu/ftu/pdf/en/FTU_6.1.1.pdf. (Erişim Tarihi 13.01.2016).Gilpin, Robert. (1981). Hegemonic War and International Change, Cambridge University Press, 1981, http://n.ereserve.fiu.edu/010009148-2.pdf. (Erişim Tarihi, 18.03.2016).Giovanni Arrighi, Beverly J. Silver, (1999). “Introduction”, Craig Calhoun (ed).Chaos and Governance in the Modern World System içinde. Minneapolis:University of Minnesota Press, pp. 1-36.Gleen D. Paige, The Scientific of Political Leadership. New York:Macmillan Publishing, yıl s. 2-5 http://www.hawaii.edu/intlrel/paige.pdf. (Erişim Tarihi. 07.04.2016). Hans J. Morgenthau, (1948). Politics Among Nations, New York: Alfred A. Knof.Hardt, Michael, Antonio Negri. (2006). Çokluk: İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi. Barış Yıldırım (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Hardt, Michael, Antonio Negri. (2015). İmparatorluk. Abdullah Yılmaz (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Harvey, David. (2004) Yeni Emperyalizm. Hür Güldü (çev.). İstanbul: Everest Yayınları.Konukcu, Yasemin, (2018). Küresel Hegemonya ve Güç Dengeleri Bağlamında ABD-İran İlişkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü.Lütem. İlhan, Dumbarton Oaks Projesi. pp. 127-138. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/225/1922.pdf. (Erişim Tarihi .19.02.2016).Mitchell, Timothy. (2011). Carbon Democracy: Political Power in the Age of Oil. London: Verso.Münkler, Herfried. (2009).İmparatorluklar: Eski Roma’dan ABD’ye Dünya Egemenliğinin Mantığı. Zehra Aksu Yılmazer (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.Nurpeiis, Laziza, (2013). “20’inci Yüzyıldan 21’inci Yüzyıla Geçişte Jeopolitik Kırılmalar ve Yeni Denge Oluşumu”, Turkish Studies. VoL. 8, NO. 5, Spring 2013, pp. 515-529.Nye, Joseph S. Soft Power, Hard Power and Leadership. pp 1-23 https://www.hks.harvard.edu/netgov/files/talks/docs/11_06_06_seminar_Nye_HP_SP_Leadership.pdf (Erişim Tarihi 17.03.2016).Petras, Jame, (2006). Küreselleşme ve İmparatorluk, Saim Özen (çev.). İstanbul: Kalkedon Yayınları.Robinson, I William. (1996). “Globalization, the World System, and “Democracy” Promotion in U.S. Foreign Policy”. Theory and Society. Vol. 25. Issue 5. pp. 615-665.Rodrik, Dani, (2011). Akıllı Küreselleşme, Burcu Aksu (çev.). Ankara: Efil Yayınevi.ShotwelL, B. Charles. International Law and Institutions: A Post-Westphalian Landscape, http://indianstrategicknowledgeonline.com/web/C36Shotw.pdf (Erişim Tarihi, 21.07.2018).Shor, Francis, (2010). “War in the Era of Declining U.S. Global Hegemony”, Journal of Critical Globalisation Studies, Issue 2, pp. p. 65. http://www.criticalglobalisation.com/Issue2/65_81_DECLINING_US_HEGEMONY_JCGS2.pdf (Erişim Tarihi, 22.02.2016).Stiglitz, Joseph E. (2003). Globalization and its Discontents, New York: W.W.Norton.Tomlinson, John. (1999). Küreselleşme ve Kültür, Arzu Eker (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Toth L Ferenc. Hans-Holger Rogner. (2006). “Oil and Nuclear Power: Past, Present, and Future”. Energy Economics. Vol. 28, pp. 1–25. https://www.iaea.org/OurWork/ST/NE/Pess/assets/oil+np_toth+rogner0106.pdf (Erişim Tarihi 11.03.2016). Zbigniew Brzezinski. (2005). Büyük Satranç Tahtası, Yelda Türedi (çev.). İstanbul: İnkılâp Yayınları.