DECENTRALIZATION OF EDUCATION ORGANIZATIONS

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 73 - 85, 01.04.2019

DENİZ Görgülü

Öz

After Neo-Liberal policies, states have been going downsizing in public administration. This situation of downsizing has brought up the decentralization issue with it. Decentralization means that local authorities gain importance in the division of labor between central executive units and local authority units of the state. It catches attention that there are a number of implementations related to decentralization of education in Turkey. Nevertheless, the educational system in Turkey has been administered in a centralist approach. In this research, it was aimed at suggesting applicable proposals for Turkey by introducing the related decentralization implementations of the world countries. Within the scope of decentralization, the implementations of Germany, the USA, Japan and Spain were included in the research for this purpose. Besides, it was mentioned about the educational decentralization attempts in Turkey. In consequence of the research, it was determined that there are some advantages of decentralization in terms of education and Turkey needs related reforms. It is thought that these reforms will contribute to the persons and organizations that act as leaders in the management of educational institutions.

Anahtar Kelimeler

decentralization, centralization, educational organization

EĞİTİM ÖRGÜTLERİNDE YERELLEŞME

Öz

Neo-liberal politikalar sonrası devletler kamu yönetiminde küçülmeye gitmektedir. Bu küçülme beraberinde yerelleşme konusunu gündeme getirmektedir. Yerelleşme, devletin merkezi yönetim birimleri ile yerel yönetim birimleri arasındaki iş bölümünde, yerel yönetimlerin ağırlık kazanması anlamına gelmektedir. Eğitimin yerelleşmesi adına Türkiye’de birtakım uygulamaların varlığı dikkat çekmektedir. Ancak Türkiye’deki eğitim sistemi yine de merkeziyetçi bir anlayışla yönetilmektedir. Bu araştırmada yerelleşmeyle ilgili dünya ülkelerindeki uygulamalara yer verilerek Türkiye için uygulanabilir önerilerde bulunmak amaçlanmıştır. Bu amaçla Almanya, ABD, Japonya ve İspanya ülkelerinin eğitimde yerelleşme kapsamındaki uygulamalarına yer verilmiştir. Ayrıca Türkiye’deki eğitimde yerelleşme çabalarından da söz edilmiştir. Araştırma sonucunda yerelleşmenin eğitim açısından birtakım avantajlarının olduğu ve Türkiye’nin bu yöndeki reformlara ihtiyaç duyduğu belirlenmiştir. Bu reformların eğitim kurumlarını yönetmede liderlik görevi üstlenen kişi ve kuruluşlara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

yerelleşme, merkeziyetçilik, eğitim örgütü

Kaynakça

• Akyol, A.(2001). Amerikan eğitim sistemi üzerine bir inceleme. Ankara: MEB Yayınları.
• Al, H. (2002). Bilgi toplumu ve kamu yönetiminde paradigma değişimi. Ankara: Bilim adamı Yayınları.
• Başar, E. (2004). Milli Eğitim Bakanlarının eğitim faaliyetleri (1920-1960). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Bozan, M. (2002). Merkeziyetçi yönetimden yerinden yönetime geçişte alternatif yaklaşımlar MEB Örneği. Yayınlanmamış doktora tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Bucak, E. B. (2000). Eğitimde yerelleşme. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bumin, K.(2010). Demokrasi arayışında kent. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Can, H. & Tecer, M. (1979). İşletme yönetimi. Ankara: Doğan Basımevi.
• Canan, K. (2008). Avrupa birliğine uyum sürecinde Türkiye’de yerelleşme ve bölgeselleşme politikaları. Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Çınkır, Ş. (2002). Eğitim yönetiminde yerelleşmenin üstünlükleri ve sakıncaları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 100–110.
• Delgado, A. (1999). Developments in teacher education in Spain (1995-1998). TNTEE Publications. V.2, Nr.2.
• Demirci, A. (2005). ABD’de eğitim sistemi ve coğrafya öğretimi. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Demirel, Ö. (2000). Karşılaştırmalı eğitim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• DPT. (1985). Beşinci beş yıllık kalkınma planı 1985-1989. Erişim: http://www.kalkinma.gov.tr, 3 Mayıs 2018.
• DPT. (1989). Altıncı beş yıllık kalkınma planı 1990-1994. Erişim: http://www.kalkinma.gov.tr, 3 Mayıs 2018.
• DPT. (1995). Yedinci beş yıllık kalkınma planı 1996-2000. Erişim: http://www.kalkinma.gov.tr, 3 Mayıs 2018.
• DPT. (2000). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı 2001-2005. Erişim: http://www.kalkinma.gov.tr, 3 Mayıs 2018.
• DPT. (2007). Dokuzuncu beş yıllık kalkınma planı 2007-2013. Erişim: http://www.kalkinma.gov.tr, 3 Mayıs 2018.
• Eğitimsen. (2017). Web bülteni. Erişim: http://egitimsen.org.tr, 7 Mayıs 2018.
• Erden, A. (2009). İspanya eğitim sistemi. Balcı, A. (Ed.). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri (s.269-292) içinde. 2. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Erdoğan, İ. (2003). Eğitimde değişim yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Eren, E. (2011). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ergun, T. & Polatoğlu, A. (1988). Kamu yönetimine giriş. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Güçlü N. & Bayrakçı M. (2004). Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi ve hiç bir çocuğun eğitimsiz kalmaması reformu. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 51-64.
• Gülcan, M.G. (2005). AB ve eğitim süreci. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güven, İ. (2003). 1940'dan Günümüze öğretmenlerin ekonomik sorunlarının tarihsel analizi. Milli Eğitim Dergisi. Sayı 160.
• Harmancı, F.M. (2009). Amerika Birleşik Devletleri eğitim sistemi. Balcı, A. (Ed.). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri (s.29-44) içinde. 2. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Hesapçıoğlu, M. & İnandı, Y. (2004). Avrupa Birliği ülkeleri eğitim sistemi ile Türk eğitim sisteminde eğitimin finansmanı. Eğitim Bilimleri Dergisi, 20 (20), 53-72.
• İlimoğlu, İ. (2014). Eğitimin yerelleşmesi aracılığıyla yerel birimlerin Türk eğitim sistemine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Karip, E. (2005). Yönetim biliminin alanı ve kapsamı. Y. Özden. (Ed.), Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı (s.4-38) içinde. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Keskin, N. E. (2008). Dünya Bankası ve eğitimde yerelleşme: Kamu okullarında işletmecilik. Küreselleşme ve Demokratikleşme Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı (s. 617-624). Antalya: Akdeniz Üniversitesi İİBF Yayını.
• Koç, H. (2007). Eğitim sisteminin finansmanı. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 29, 39-50.
• Koçer, H. A. (1991). Türkiye’de modern eğitimin doğuşu ve gelişimi (1773-1923). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Lewis, G.S & Naidoo, J.(2004). Whose theory of participation? School governance policy and practice in South Africa. Current Issue in Comparative Education, 6:100-112.
• MacDonald, B. (1999). How education became nobody’s business. U. Khan (Ed.). Participation Beyond the Ballot Box: European Case Studies in State-Citizen Political Dialogue (pp. 20-36). London: UCL Pres.
• Kantos, Z.E. (2013). Federal Almanya Cumhuriyeti eğitim sistemi. Balcı, A. (Ed.). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri (s.49-68) içinde. 4. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kurt, T. (2006). Eğitim yönetiminde yerelleşme eğilimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 61-72.
• McGinn, N. & Welsh, T. (1999). Decentralization of education: Why, when, what and how? Paris: UNESCO.
• MEB. (1996). 15. Milli Eğitim Şurası. Erişim: https://ttkb.meb.gov.tr, 2 Mayıs 2018.
• MEB. (2006). 17. Milli Eğitim Şurası. Erişim: https://ttkb.meb.gov.tr, 2 Mayıs 2018.
• Mukul, İ. ve Sarı, S. (2009). Türkiye’de neoliberal eğitimin coğrafya ders kitaplarına yansıması. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 7(26), 129-144.
• Mutlu, A. (2006). Eğitim ve sağlık hizmetlerinin desantralizasyonu. A. Güner & S. Yılmaz, (Ed.). Mali yerelleşme: Teori ve uygulama üzerine yazılar, Güncel Yayıncılık, 1. Basım, İstanbul.
• Nişancı, Z. N. (2015). Geçmişten günümüze yönetim düşüncesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13 (25), 257-294.
• Ökmen, M. (2005). Küreselleşme sürecinde yerelleşme eğilimleri ve yerel yönetimler. M.Kösecik & H.Özgür. (Ed.), Yerel Yönetim Yazıları-1: Reform (s. 539-564). Ankara: Nobel Yayınları.
• Özdemir, M. (2011). Kamu yönetimi ve işletme yönetimi arakesitinde bir bilim: Eğitim yönetimi. Amme İdaresi Dergisi, 44 (2), 29-42.
• Özgen, V. (2011). Eğitim hizmetlerinde yerelleşme ve hizmet kalitesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Öztürk, C. (2016). Kamu yönetiminde stratejik yaklaşımlar. Ankara: Sage Yayıncılık.
• Peker, Ö. (1995). Eğitimin yerelleşmesi ya da özerkleşmesi. Amme İdaresi Dergisi, 28(3), 31-43.
• Pektaş, E.K. (1997). Büyük kent belediyelerinin eğitim ve kültür hizmetlerine siyasal parti ideolojilerinin yansıması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Sağlam, M. (1999). Avrupa ülkelerinin eğitim sistemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sağlam, M. & Kürüm, D. (2005). Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde öğretmen eğitiminde yapısal düzenlemeler ve öğretmen adaylarının seçimi. Milli Eğitim. 167, 53-70.
• Simon, H.A., Smithburg, D.W. & Thompson, V.A. (1985). Kamu yönetimi (C. Mıhçıoğlu, Çev.). Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Yayınları.
• Sözer, E. (1997). Üç Avrupa ülkesinde eğitim Almanya, Danimarka ve Fransa eğitim sistemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Şişman, M. & Turan, S. (2003). Eğitimde yerelleşme ve demokratikleşme çabaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(2), 300-315.
• Taşçı, H. (2008). Yerel yöneticiler ve okul yöneticilerinin eğitimde yerelleşmeye ilişkin kendilerini hazır görme durumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Tekdere, M. (2013). Eğitim hizmetlerinin yerelleşmesinin ekonomik, sosyal ve siyasi boyutları: Türkiye’de uygulanabilirliği. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Telci, A.M. (2009). Japonya eğitim sistemi. Balcı, A. (Ed.). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri (s.347-362) içinde. 2. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• TODAİE (1966). Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (MEHTAP). Erişim: http://www.todaie.edu.tr, 5 Mayıs 2018.
• TODAİE (1966). Kamu Yönetimi Araştırması (KAYA). Erişim: http://www.todaie.edu.tr, 6 Mayıs 2018.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga (S. Yeniçeri, Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Tortop, N. (1990). Yönetim biliminin temel ilkeleri. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Türkoğlu, A. (1998). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri. Adana: Baki Kitabevi.
• Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (1951). Kalkınma planı için tahlil ve tavsiyeler. Ankara: Akın Matbaası.
• Ültanır, G. (2000). Karşılaştırmalı eğitim bilimi: Kuram ve teknikler. Ankara: Eylül Yayınları.
• Vincent, C. (1996). Parents and teachers: power and participation. Falmer Press.
• Yüksel, M. (2001). Küreselleşme, ulusal hukuk ve Türkiye. Ankara: Siyasal Kitabevi.