BASKI FESHİNE İLİŞKİN ALMAN FEDERAL İŞ MAHKEMESİ KARARININ İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 211 - 236, 29.12.2018

Aslıhan Kayık Aydınalp

https://doi.org/10.21492/inuhfd.425045

Öz

Baskı
feshi işveren tarafından belirli bir işçinin işten çıkarılmasının, üçüncü
kişiler, müşteriler, distribütörler, işverenin diğer çalışanları, işçi
temsilcisi, bankalar, işyerini devralacak işveren ya da devlet kurumları
tarafından hukuki ya da iktisadi zarar (örneğin; ilgili işçi ile beraber
çalışmaktan kaçınma, fesih, grev ya da siparişlerin iptali gibi) verileceği
tehdidi altında istenmesi halinde söz konusu olur. Baskı feshi, işçinin
yetersizliğine, davranışlarına ve aynı zamanda işletmeye ilişkin sebeplere
dayanan derhal feshin istisnası olmakla birlikte aynı zamanda süreli fesih
olarak da açıklanabilir. Baskı feshinin “gerçek” ve “gerçek” olmayan baskı
feshi olmak üzere iki türü mevcuttur. Gerçek olmayan baskı feshinde üçüncü
kişilerin işverene uyguladığı baskı, feshin gerçek sebebi olmayıp, bilakis
fesih işçinin feshe yol açan davranışlarına dayanmaktadır. Bu durumun aksine
gerçek baskı feshinde üçüncü kişiler ya da işverenin diğer çalışanları, işçinin
yetersizliğine ya da davranışlarına dayanan kanıtlanabilir bir fesih sebebi
olmaksızın, işçinin işten çıkarılmasını istemektedir. Baskı feshinin uygulanma
alanı bulduğu Almanya’da, Federal İş Mahkemesi’nin görüşüne göre bu durumda
işletmeye ilişkin sebepler nedeniyle bir fesih söz konusudur. Gerçek baskı
feshinin geçerliliği yargı kararlarıyla oluşturulmuş sıkı şartlara
bağlanmıştır. İncelemeye konu kararda ise işçi, işyeri ve işi ile ilgili
olmayan işlemiş olduğu bir suç nedeniyle, diğer işçiler tarafından işverene
karşı yapılan baskı sonucu işten çıkarılmıştır. Çalışmamızda ilk olarak Federal
İş Mahkemesi’nin kararı genel hatlarıyla incelenmiş olup akabinde Türk
hukukunda baskı feshinin uygulanabilirliği değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Baskı feshi, gerçek baskı feshi, gerçek olmayan baskı feshi, süreli feshi, derhal fesih.

REVIEW OF THE DECISION OF GERMAN FEDERAL LABOR COURT ON DISMISSAL UNDER THIRD-PARTY PRESSURE

Öz

    If third parties, customers, suppliers,
employees, the works council, trade union, banks or government institutions
want to under threat of legal or economic disadvantages (e.g. refusal to
cooperate with the worker concerned, Termination, strike or withdrawal of
orders) for the employer of this the dismissal of a certain workers, can be
dismissal under third-party pressure (druckkündigung). Dismissal under
third-party pressure is a special case of 
extraordinary termination, both as a behavioral, people-related as well
as operational except ordinary, but also as an ordinary termination. There are
two types of dismissal under third-party pressure; “real” and “fake” dismissal
under third-party pressure. In the  fake
dismissal under third-party pressure is the pressure exerted by a third party
termination on the employer is not the real reason for termination, but rather
the underlying misconduct of the employee. In contrast, real dismissal under
third-party pressure express that the staff or third parties require the
termination of the worker, without the need for a behavior-related or
personal-related reason for termination is detectable. In this case according
to German Federal Labour Court a termination for operational reasons is in
question. The effectiveness of a real dismissal under third-party pressure is
subject to strict conditions. In the studied sentence is releated that the
workers through dismissal under third-party pressure due to offense not related
to work is dismissed. In our work, firstly the sentence of the German Federal
Labor Court roughly was examined and then the applicability of the dismissal
under third-party pressure in Turkish Law was assessed. 

Anahtar Kelimeler

Dismissal under third-party pressure, real dismissal under third-party pressure, fake dismissal under third-party pressure, ordinary termination, extraordinary termination.

Kaynakça

• AKYİĞİT, Ercan: İçtihatlı ve Açıklamalı 4857 sayılı İş Kanunu Şerhi, Cilt 1, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2008.
• AKYİĞİT, Ercan: “İş Sözleşmesinin Tutukluluk veya Gözaltına Alınma Nedeniyle İşverence Feshi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı 16, Aralık 2009, s. 53-62.
• AKYİĞİT, Ercan: İş Hukuku, 11. Basım, İstanbul 2016.
• ALPAGUT, Gülsevil: “İş Kanunu’nun 22. maddesinin Uygulama Alanı”, Legal İSGHD, 9/2006.
• ALPAGUT, Gülsevil: “İş Sözleşmesinin Feshinde Haklı-Geçerli Neden Ayrımı ve Yargıtay’ın Konuya İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2006, Y.1, S.1, s. 71-83.
• ALPAGUT, Gülsevil: İşyerinin Devri ve İş Sözleşmesini Fesih Hakkı, İstanbul 2010.
• ALPAGUT, Gülsevil: “Türk Borçlar Kanunun Hizmet Sözleşmesinin Devri, Sona Ermesi, Rekabet Yasağı, Cezai Şart ve İbranameye İlişkin Hükümleri”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S. 31, Yıl: 2011.
• AYDIN, Ufuk: “Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklikler ve Değişiklik Feshi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Eylül 2011, Yıl 6, Sayı 23, s. 22-36.
• APS/ DORNER, Klements/ VOSSEN, Reinhard: Kündigungsrechts Grosskommentar zum gesamten Recht der Beendigung von Arbeitsverhaeltnissen, 4. Auflage, München 2012.
• ÇELİK, Nuri/ CANİKLİOĞLU, Nurşen/ CANBOLAT, Talat: İş Hukuku Dersleri, 30. Bası, İstanbul 2017.
• BAYSAL, Ulaş: “Şüphe Feshi Kavramı ve Şüphe Feshine İlişkin Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S. 35, Y. 2016, s. 83-97.
• BEDÜK, Mehmet Nusret: “İş Sözleşmesinin Feshinde Kötüniyet Tazminatı”, Prof. Dr. Sarper SÜZEK’ e ARMAĞAN, İstanbul 2011.
• DEMİRCİOĞLU, Murat/ CENTEL, Tankut: İş Hukuku, Beta Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 18. Bası, İstanbul 2015.
• DOĞAN YENİSEY, Kübra: “Şüphe Feshi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S. 11, Y. 2008, s. 65-72.
• DOĞAN YENİSEY, Kübra: “Hizmet Sözleşmesi”, Türk Borçlar Kanunu Sempozyumu Makaleler Tebliğler, İstanbul 2012.
• ErfK/ MULLER-GLOGE, Rudi: Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht, 13. Auflage, München 2013.
• ErfK/ OETKER, Harmut: Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht, 13. Auflage, München 2013.
• ESENER, Turhan: İş Hukuku, 3. Bası, Ankara 1978. EYRENCİ, Öner: “4857 sayılı İş Kanunu ile Getirilen Yeni Düzenlemeler Genel Değerlendirme”, Legal İSGHD, Yıl 2004, C. 1, S. 1.
• EYRENCİ, Öner/ TAŞKENT, Savaş/ ULUCAN, Devrim: Bireysel İş Hukuku, 7. Baskı, İstanbul 2016.
• HWK/ SANDMANN, Bernd: Arbeitsrecht Kommentar, 5. Auflage, Köln 2012.
• KESER, Hakan: “İşçi Davranışları Kapsamında İş Sözleşmesinin Özel Hayat, Aile Hayatı ve Cinsel Yönelimler Sebebiyle İşverence Feshedilmesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S. 37, Y. 2017, s. 9-32.
• KILIÇOĞLU, Mustafa/ ŞENOCAK, Kemal: İş Kanunu Şerhi, Cilt 1, 2. Baskı, İstanbul 2008.
• KompaktKommentar/ SCHNEPPENDAHL, Heike: KompaktKommentar, Arbeitsrecht, 3. Auflage, Frankfurt am Main 2013.
• KORKMAZ, Fahrettin/ ALP, Nihat Seyhun: Bireysel İş Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara 2014.
• LOWISCH, Manfred/ CASPERS, Georg/ KLUMPP, Steffen: Arbeitsrecht, 9. Auflage, München 2012.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi/ ASTARLI, Muhittin/ BAYSAL, Ulaş: İş Hukuku Ders Kitabı, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara 2018.
• ÖZCAN, Durmuş: İş Hukukunda Fesih ve İş Güvencesi, Ankara 2013.
• ÖZKARACA, Ercüment: İşyeri Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi ve İşverenlerin Hukuki Sorumluluğu, İstanbul 2008.
• Palandt/ WEIDENKAFF, Walter: Bürgerliches Gesetzbuch Kommentar, 72. Auflage, München 2013.
• SENYEN KAPLAN, Emine Tuncay: Bireysel İş Hukuku, Gazi Kitabevi, Yenilenmiş 7. Baskı, Ankara 2015.
• STAUDINGER/ PREIS, Ulrich: Staudinger Arbeitsrecht Kommentar, Berlin 2011
• SÜZEK, Sarper: İş Hukuku, 16. Baskı, İstanbul 2018.
• TUNÇOMAĞ, Kenan/ CENTEL, Tankut: İş Hukukunun Esasları, 7. Baskı, İstanbul 2015.
• YÜREKLİ, Sabahattin: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi, Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara 2014.