Hadis Alanındaki Çalışmalarıyla Tanınan Hollandalı Oryantalist: Harald Motzki (1948-2019)

Yıl 2019, Sayı: 42, 195 - 201, 10.07.2019

Rahile Kızılkaya Yılmaz

https://doi.org/10.26570/isad.572003

Öz

25 Ağustos 1948’de Almanya’nın
Berlin eyaletindeki Reinickendorf’ta dindar Katolik bir ailede doğan Harald Motzki, hayatının ilk altı yılını
burada geçirdi. Daha sonra ailesiyle birlikte Almanya’nın güneybatısında yer alan Saarland eyaletinin başşehri
olan Saarbrücken şehrine taşındı ve orada önce Katolik ilkokuluna, ardından
ortaokul ve lise eğitiminin birlikte verildiği hümanist liseye devam etti.
Dindar Katolik bir aileden gelen, kilise âyinlerinin müdavimi hatta âyin
yardımcısı olan Motzki’nin hümanist öğretinin ön planda olduğu bu kurumda
aldığı eğitim, onun hayatında oldukça önemli bir yere sahiptir. Zira burada aldığı hümanist öğretinin etkisiyle ilk defa
bu dönemde kiliseye yönelik sorgulamalarda bulunmuştur. Saarland eyaletinin başşehri
ve aynı zamanda Fransa ile Almanya sınırında bir
şehir olan Saarbrücken’de yaşadığı çok kültürlü hayat ile kendisinin farklı
kültürlere yönelik yoğun ilgisi, Motzki’nin bu yıllarında önemli izler
bırakmıştır. Tarihe olan merakı sebebiyle gençlik yıllarında Antikçağ, Ortaçağ
tarihi, eski Mısır ve başka kültürler hakkında yoğun okumalar yaptı. Özellikle
lisede aldığı hümanist eğitimin tesiriyle Yunanistan, Roma ve felsefe hakkında
çok kitap okuduğunu belirten Motzki, o dönemde Yunanca, Latince ve Fransızca da
bilmekteydi. 1968 yılında tamamladığı lise eğitiminin, aslında onun hem
ilgilerinde hem de üniversitedeki bölüm seçiminde etkili olduğu söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Harald Motzki, Hadis

Kaynakça

• Berg, H., “The Origins of Islamic Jurisprudence: Meccan Fiqh before the Classical Schools by Harald Motzki”, International Journal of Middle East Studies, 36/2 (2004): 288-89.
• Brown, Jonathan A. C., Hadith: Muhammad’s Legacy in the Medieval and Modern World, Oxford: One World Publications, 2009.
• Hıdır, Özcan, “Harald Motzki: Hayatı, İlmi Şahsiyeti, Çalışmaları ve The Origins of Islamic Jurisprudence Adlı Eseri”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 4 (2004): 275-83.
• Kızıl, Fatma, Müşterek Ravi Teorisi ve Tenkidi, İstanbul: İSAM Yayınları, 2013.
• Melchert, Ch., “The Early History of Islamic Law”, Method and Theory in the Studies of Islamic Origins, ed. H. Berg, Leiden: Brill, 2003, s. 293-324.
• Motzki, H., “Der Fiqh des-Zuhrī: die Quellenproblematik”, Der Islam, 68/1 (1991): 1-44. Türkçe tercümesi için bk. “İbn Şihâb ez-Zührî’nin Fıkhı: Bir Kaynak Tenkidi İncelemesi”, çev. Fatma Kızıl, Hadis Tetkikleri Dergisi, 3/2 (2005): 129-68.
• Motzki, H., “Quo vadis, Ḥadīṯ-Forschung? Eine kritische Untersuchung von G.H.A. Juynboll: Nāfi’ the mawlā of Ibn ‘Umar, and His Position in Muslim Ḥadīṯ Literature”, Der Islam, 73/1 (1996): 40-80.
• Motzki, H., “The Murder of Ibn Abī l-Huqayq”, The Biography of Muhammad: The Issues of the Sources, ed. H. Motzki, Leiden: Brill, 2000, s. 170-239.
• Motzki, H., “The Origins of Muslim Exegesis: A Debate”, Analysing Muslim Traditions: Studies in Legal, Exegetical, and Maghāzī Hadīth, ed. H. Motzki, Leiden: Brill, 2010, s. 231-303.
• Motzki, H., “The Prophet and the Cat”, Jerusalem Studies in Arabic and Islam, 22(1998): 18-83. Türkçe tercümesi için bk. “Peygamber ve Kedi”, İsnad ve Metin Bağlamında Hadis Tarihlendirme Metotları, çev. Bekir Kuzudişli içinde, s. 175-235.
• Motzki, H., “The Prophet and the Debtors: A Hadīth Analysis under Scrunity”, Analysing Muslim Traditions: Studies in Legal, Exegetical, and Maghāzī Hadīth, ed. H. Motzki, Leiden: Brill, 2010, s. 125-208.
• Motzki, H., Die Anfänge der islamischen Jurisprudenz, Stuttgart: Deutsche Morgenlandische Gasel, 1991.
• Motzki, H., Dimma und Egalite: Die nichtmuslimischen Minderheiten Aegyptens in der zweiten Haelfte des 18. Jahrhunderts und die Expedition Bonapartes: 1798-1801, Bonn: Selbstverlag des Orientalischen Seminars der Universität, 1979.
• Motzki, H., “Introduction”, Hadith: Origins and Developments, ed. H. Motzki, Aldershot: Ashgate, 2004, s. XIII-LXIII.
• Motzki, H., İsnad ve Metin Bağlamında Hadis Tarihlendirme Metotları, trc. Bekir Kuzudişli, İstanbul: İz Yayıncılık, 2011.
• The Transmission and Dynamics of the Textual Sources of Islam: Essays in Honour of Harald Motzki, ed. N. Boekhoff van der Voort v.dğr., Leiden: E.J. Brill, 2011.
• Uçar, Bülent , “Prof. Dr. Harald Motzki ile Hayatı ve Eğitim Arka Planı Üzerine”, Hadis Tetkikleri Dergisi, 1/2 (2003): 181-87.
• Uçar, Bülent, “Harald Motzki ile Hayatı, İlmî Kariyeri ve Fikirleri Üzerine”, H. Motzki, Batı’da Hadis Çalışmalarının Tarihî Seyri, trc. Bülent Uçar, İstanbul: Hadisevi, 2006, s. 295-348.
• Yılmaz, Rahile Kızılkaya, “Oryantalist Bir Fikrin Kendi Paradigması İçinden Tenkid Edilme Serencamına Örnek: Norman Calder’ın Muvatta’ı Tarihlendirmesine Yöneltilen Eleştiriler”, İlahiyat Akademi, 7-8 (2018): 269-82.