Korumalı Futbol (Amerikan Futbol) Sporcularının Kişilik Özellikleri ve Psikolojik Performans Stratejileri İle Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 159 - 175, 15.12.2018

Burcu Güvendi Ayşe Türksoy Işım Mehmet Güçlü

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı Korumalı futbol
(Amerikan futbol) sporcuların kişilik özellikleri ve psikolojik performans
stratejileri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini; üniversite liginde oynayan korumalı futbol
(Amerikan futbolu) sporcuları oluştururken, örneklemini ise; Üniversite liginde
yer alan toplamda 82 erkek sporcu oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama
amacıyla kişisel bilgi formu, Eysenck Gözden Geçirilmiş/Kısaltılmış Kişilik
Anketi, Psikolojik Performans Stratejileri Ölçeği ve Karar Verme Stilleri
Ölçeği kullanılmıştır.

Bulgular: Amerikan futbolcularının, psikolojik
performans stratejilerinin, karar verme stillerinin ve kişilik özelliklerinin
birbiri ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Amerikan futbol oynama yılına göre
ölçek alt boyutlarında anlamlı farklılık görülmemiştir. Oynadıkları mevkiye
göre sporcuların Karar Vermede Öz-Saygı puanlarında istatistiksel olarak
anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Sakatlık geçirme durumlarına göre bakıldığında
ise karar vermede öz-saygı puanlarında, dışa dönüklük ve nörotisizm alt
boyutlarında ve psikolojik performans stratejileri ölçeği alt boyutlarında
anlamlı farklılık görülmüştür.

Sonuç: Amerikan futbolcuların psikolojik
performans stratejileri ile karar verme ve kişilik özelliklerinin birbiri ile
ilişkili olduğu özellikle psikolojik performans stratejilerini kullanan
sporcuların daha net ve kendinden emin olarak karar verdikleri görülmüştür.
Ayrıca sporcuların duygu düşünce gibi psikolojik özellikleri olumlu
kullanabilmeleri kişilik özellliklerini değiştirebilmektedir diyebiliriz.

Anahtar Kelimeler

: Amerikan Futbolu, Karar Verme, Kişilik, Psikolojik Performans Stratejiler

Investigate The Relation Between Personality Traits And Psychological Performance Strategies And Decision-Making Styles Of Players Of Protected Football (American Football)

Öz

Aim: The purpose of this study is to investigate the relationship
between personality traits and psychological performance strategies and
decision making styles of protected football (American football) athletes.

Methods: The population of the research was composed of the protected
football (American football) athletes who played in the university league,
while the sample consisted of 82 male athletes in the university league.
Personal data form, Eysenck Revised/Abbreviated Personality Questionnaire,
Psychological Performance Strategies Scale and Decision Making Scale were used
in the research.

Results:  According to the correlation analysis, it was
found that psychological performance strategies, decision-making styles and
personality traits of American football players were related to each other.
There was no significant difference in scale sub-dimensions according to the
years of playing American football playing. A statistically significant
difference was found in the self-esteem scores of the athletes in decision
making according to their position. According to injury cases, there were
significant differences in self-esteem scores, extroversion and neuroticism
sub-dimensions and psychological performance strategies scale sub-dimensions.

Conclusion: It was observed that the psychological performance
strategies and decision making and personality traits of American football
players were correlated with each other, and athletes using psychological
performance strategies have made clearer and confident decisions. Furthermore,
it is possible to say that athletes being able to use psychological
characteristics such as emotion and thinking can change their personality
characteristics.

Anahtar Kelimeler

American Football, Decision Making, Personality, Psychological Performance Strategies

Kaynakça

• Akbulut, A. K. (2012). Amatör ve profesyonel erkek futbolcuların karar verme, problem çözme ve iletişim becerilerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Altıntaş, A., & Akalan, C. (2008). Zihinsel antrenman ve yüksek performans. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 39-43.Arıburun, B., & Aşçı, F. H. (2005). Amerikan futbolu oyuncularında hedef yönelimi ve algılanan güdüsel iklim. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3) 111-114.Baumann, S. (1986). Praxis der sportpsychologie. München: Blv Buchverlag.Bayköse, N. (2014). Sporcularda kendinle konuşma ve imgeleme düzeyinin optimal performans duygu durumunu belirlemedeki rolü. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya. Bayköse, N. (2017). Sporcuların kendinle konuşma ve tutkunluk düzeylerinin zihinsel dayanıklılık düzeylerini belirlemedeki rolü. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Bozkurt, S. (2010). Sportif performansa psikolojik bakış. BESBD, 5(1), 28-37.Cameron, J. E., Cameron, J. M., & Dithurbide Lalonde, R. N. (2006). Personality Traits and Stereotypes Associated with Ice Hockey Positions. Journal of Sport Behaviour, 35(2), 109-124.Certel, Z., Bahadır, Z., & Sönmez, G. T. (2013). Investigation of empathy and self- esteem in decision making and decision- making styles among those who played team sports. Nigde University Journal of Physical Education And Sport Sciences, 7(1), 16-27.Çıbık, C. B. (2017). Duyguların karar verme üzerindeki etkisi: deneysel kanıt. Yüksek Lisans Tezi, Sabancı Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Demir, T. G., Namlı, S., Hazar, Z., Türkeli, A., & Cicioğlu, İ. (2018). Bireysel ve takım sporcularının karar verme stilleri ve mental iyi oluş düzeyleri. Cbü. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1),176-191.Deniz, M. E. (2004). Investigation of therelation between decision self-esteem, decision making style and problem solving skill of the university students. Eurasian Journal of Educational Research, 4(15), 23-35.Dwek, H. Ja Far K. (2017). The role of emotion in decision- making for employee selection. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Eldeleklioğlu, J. (1999). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11), 7-13.Ercan, G., & Altunay, E. (2015). İlkokul ve ortaokul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile karar verme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (izmir ili örneği). OMÜ Eğt. Fak. Derg, 34(2), 120- 143.Erdoğan, N., & Kocaekşi, S. (2015). Elit Sporcuların sahip olması gereken psikolojik özellikler. Türkiye Klinikleri Journal Sports Science, 7(2), 57-64.Francis, L. J., Brown, L. B., & Philipchalk, R. (1992). The development of an abbreviated form of the Revised Eysenck Personality Questionnaire (EPQR-A): Its use among students in England, Canada, the USA and Australia. Personality and individual differences, 13(4), 443-449.Jackson, S. A., Thomas, P. R., Marsh, H. W. & Smethurst, C. J. (2001). Relationships between flow, self-concept, psychological skills and performance. Journal of Applıed Sport Psychology, 13, 129-153.Jiménez, A. C., Lorenzo, A., Sáenz-López, P., & Ibáñez, S. J. (2009). Decision-making of spanish female basketball team players while they are competing. Revista de Psicología del Deporte,18(3), 369-373.Karancı, N., Dirik, G., & Yorulmaz, O. (2007). Eysenck kişilik anketi gözden geçirilmiş/kısaltılmış formu’nun (EKA-GGK) Türkiye’de geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(3), 1-8.Kelecek, S., Altıntaş, A., & Aşçı, H. F. (2013). Sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 21-27.Konter, E. (1998). Sporda psikolojik hazırlığın teori ve pratiği. Ankara: Bağırgan.Mann, L., Radford, M., Burnett, P., Ford, S., Bond, M., Leung, K., Nakamura, H., Vaughan, G., &Yang, K. S. (1998). Cross-cultural differences in self reported decision-making style and confidence. International Journal of Psychology. 33(5), 325-335.Miçooğulları, B. O. (2013). 6 Haftalık psikolojik beceri antrenmanı uygulamasının takım bütünlüğü, kendine güven ve kaygı düzeyleri üzerine etkisi: genç basketbol oyuncuları örneği. Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Pincivero1, D. M., & Bompa, T. O. (1997). A Physiological Review of American Football. Sports Med, 23(4), 247-259.Samur, G. Ü., & Samur, S. (2017). Sporda stres yönetimi ve teknikleri. Ankara: Gazi.
• Schaubhut, N. A., Donnay, D. A. C., & Thompson, R. C. (2006). Personality profiles of north american professional football players. Poster presented at the Annual Convention of the Society for Industrial and Organizational Psychology, Dallas, TX, May 5-7.Şar, N. Ş. (2016). Spor yapan ve yapmayan bireylerin psikolojik dayanıklılık ve kişilik özelliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi.Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.Taşgit, M. S. (2012). Üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ve karar verme düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.Tazegül, Ü. (2015). Elit düzeydeki sporcuların kişilik özellikleri ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. International Journal of Social Science, 40, 453-461.Thomas, P. R., Murphy, S. M., & Hardy, L. (1999). Test of performance strategies: Development and preliminary validation of a comprehensive measure of athletes' psychological skills. Journal of Sports Science., 17(9), 697-711.Tosunoğlu, F., Gökyürek, B., & Okan, İ. (2016). Sporcu öğrencilerin spor branşlarına göre kişilik özellikleri. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 488-497.Yang, J., Cheng, G., Zhang, Y., Covassin, T., Heiden, E. O. & Peek-Asa, C. (2014). Influence of symptoms of depression and anxiety on ınjury hazard among collegiate american football players. Research in Sports Medicine,22, 147–160.Yılmaz, A. S. (2011). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı ve karar verme stillerinin benlik saygısı ve utangaçlık açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Konya.