GÖÇER HAYVANCILIKTA KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA KARŞILAŞILAN BAZI PROBLEMLER

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 16 - 21, 17.06.2019

İsak Savaş İsa Yılmaz Mete Yanar

Öz

Bu çalışma, Iğdır ilinde göçer hayvancılıkla
geçimini sağlayan yetiştiricilerin hayvancılıkla ilgili karşılaştıkları
problemleri ve çözüm önerilerini değerlendirmek ve alternatif bilgi sunmak
üzere yürütülmüştür. Bu amaçla Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği’ne
kayıtlı 174 yetiştirici ile anket yapılmıştır. Veriler c² (Ki-Kare) testi ile değerlendirilmiştir. Bu
değerlendirmelere göre, işletmelerde bazı hastalıkların görülme oranları tespit
edilmiştir. Bu hastalıklardan şap, zatürre, enterotoksemi, şarbon, agalaksi,
piyeten veba, sarılık ve çiçek hastalıları görülme aralıkları sırasıyla %66.7-100.0,
%36.4-53.8, %88.5-100, %0-15.4, %15.4-60.6,
%43.9-54.5, 0-8.0 veba, %67.8-84.8 ve %28.7-61.5 olarak belirlenmiştir. Yavru
atma, brucella ve döl tutmama hastalık ve problemlerinin görülme oranı ise
sırasıyla %9.1-41.4, %72.4-81.8 ve %3.3-12.6 şeklinde tespit
edilmiştir. İşletmelerde hayvanların ölümlerine sebep olan besleme
hastalıkları, bakteriyel ve viral hastalıklar, zatürre, ishal ve diğer
hastalıkların görülme oranı sırasıyla %58.62, %41.38, %37.93, %48.28 ve %5.17
olarak belirlenmiştir. İşletmelerde yetiştiricilerin beyanlarına göre parazit
görülme oranı %89.66 ve görülmeme oranı ise %10.34 olarak belirlenmiştir.
İşletmelerde yetiştiricilerin beyanlarına göre parazit görülme oranı %89.66
iken, %10.34 oranında işletmelerde görülmediği belirlenmiştir. Anket yapılan
işletmelerde, işletme sahipleri %81.61 kene, %61.49 Uyuz, %3.45 Mantar, %46.55
Bit ve %14.94 oranında Pire görüldüğünü beyan etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Göçer hayvancılık, Koyun yetiştiriciliği, problemler, Öneri

SOME PROBLEM ENCOUNTERED IN SMALL RUMİNANT IN MIGRATORY LIVESTOCK

Öz

This study is conducted
to determine problems of breeders in Igdir province whose main source of
livelihood is migrant stockbreeding, to evaluate their opinions on the solution
of these problems, and, thereby provide alternatives on the solutions.  With this aim, a questionnaire is applied to
174 members registered with union of Sheep-Goat Breeders. Obtained data are
subjected to c² (Chi-square) test. The
rates of incidence of some diseases are determined with the evaluation of the
test results. The rate of incidence intervals for foot-and-mouth disease,
pneumonia, enterotoxemia, anthrax, agalactia, footrot, plague (PPR), hepatitis
and sheep pox are 66.7-100.0%, 36.4-53.8%, 88.5-100%, 0-15.4%, 15.4-60.6%, 43.9-54.5%,
0-8.0%, 67.8-84.8% and 28.7-61.5%, respectively.  The rates of incidence for abortion,
brucellosis and repeat breeding are determined as 9.1-41.4%, 72.4-81.8% and
3.3-12.6%, respectively.  Causes
of animal deaths are reported as nutritional diseases, bacterial and viral
diseases, pneumonia, diarrhea, and other diseases by 58.62%, 41.38%, 37.93%,
48.28% and 5.17% of the breeding enterprises, respectively. According to
breeder responses, parasites are seen in 89.66% of the enterprises and no
parasites are seen in the remaining 10.34%. 81.61% of the breeders reported
incidence of ticks, while 61,49% reported mange, 3.45% fungus, 46.55% lice and
14.94% fleas.

Anahtar Kelimeler

Migratory livestock, Small Ruminant, Problems, Suggestion

Kaynakça

• Alçiçek, A., Yurtman, Y. 2009. Entansif Koyunculukta Besleme. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23 (2): 1-13.
• Alkoyak, A., Çetin, O., 2016. Süt Sığırlarında Sıcaklık Stresi ve Korunma Yolları. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 5 (1), 40-55.
• Daşçı, M., Çomaklı., B., 2006. Yaylacılık ve Tarımsal Açıdan Önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37 (2), 275-280.
• Güneş, T., Arıkan, R., 1988. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ders Kitabı, Ankara Üniversite si Ziraat Fakültesi Yayınları, No:1049, Ankara, 305.
• Herzog, F., Seidl, I., 2018. Swiss Alpine Summer Farming, Current Status and Future Development Under Climate Change. The Rangeland Journal, 40, 501-511.
• Kandemir, Ç., Alkan, İ., Yılmaz, H. İ., Ünal, H. B., Taşkın, T., Koşum, N., Alçiçek, A., 2015. İzmir Yöresinde Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Coğrafik Konumlarına Göre Genel Durumu ve Geliştirilme Olanakları. Hayvansal Üretim, 56(1), 1-17.
• Kaymakçı, M., Sönmez, R., 1996. İleri Koyun Yetiştiriciliği. Kitap. Eğe Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayını, Bornova, İzmir, 365.
• Marai, I.F.M., Haeeb, A.A.M., Gad, A.E., 2007. Biological Functions in Young Pregnant Rabbit Does as Affected by Heat Stress and Lighting Regime Under Subtropical Conditions of Egypt. Tropical and Subtropical Agro Ecosystems, 7, 165-176.
• Özcan, C., Gürçay, M. 2000. Elazığ ve Çevresinde 1994-1998 Yılları Arasında Küçük Ruminantlarda Enterotoksemi İnsidensi. Turk J. Vet Anim Sci, 24:283–286.
• Somuncu, M., 2005. Aladağlar Yaylacılık ve Dağ Göçebeliği Konusunda Bir Araştırma. Kitap, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 300.
• Sulu, K., Alkan, F., 2018. Piyeten. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 7 (1):18-32.
• Şahinli, MA. 2014. Koyunculuk Sürü Yönetimi: Karaman İli Örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 29(2):113-120.
• TUİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. İşgücü İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/ HbGetir.do?id=27699&tb_id=3 Erişim Tarihi (23.12.2018).
• Tüney Bebek, D., Keskin, M. 2018. Mersin İlinde Koyun Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu Bazı Verim ve Yapısal Özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2):315-323.
• Yazıcı, M., 2016. Modern Göçerlik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (56), 235-252.
• Yıldız, N. ve Bircan, H., 1991. Araştırma ve Deneme Metotları. Atatürk Üniversitesi Yayınları No:697, Ziraat Fakültesi. No:305, Ders Kitapları No:57, Erzurum, 70-78.
• Zaman, S., 2007. Fonksiyonel Değişim Sürecinde Antalya Beydağları Yaylaları. Atatürk Üniversitesi Yayınları, 967, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayınları, 125, Araştırmalar Serisi 50, Erzurum, 140.