Transformation of Academic Production Mechanisms in Respect to Digitalization of Information: Journal Publishing From Press to Digital Environment

Yıl 2019, Sayı: 59, 121 - 141, 03.07.2019

Adem Sağır Pınar Memiş Sağır

https://doi.org/10.26650/JECS416318

Öz

Journals as means of the production of academic knowledge are the platforms where academics share their work with readers. The journals today with the impact of technology are published online. The publications of electronic journals attract attention in the transformation of the production of information. They have provided diversity as an alternative to few published journals. Undoubtedly, the pressure of publication on academics has significant impact on this transformation. The increase of electronic journal publishing has increased the number of publications as well as contributing to diversification of the production of knowledge. It should be emphasized that worldwide transformations are also among the conditions entailing this type of publishing. Moreover, it is seen that journal publishing integrated to national or international congresses is one of the rising trends. The aim is to seek response to the question what academic information is by discussing advantages and disadvantages emerging with the changing system. Another significant research question is to discuss future concept of journals keeping negative and positive sides of electronic journal publications, and in the next step it is to make what information production processes will transform into questionable.

Anahtar Kelimeler

Knowledge, university, academic production, journal, electronic journal

Bilginin Dijitalleşmesi Bağlamında Akademik Üretim Mekanizmalarının Dönüşümü: Matbaadan Dijital Ortama Dergi Yayıncılığı

Öz

Akademik bilgi üretim aracı olarak dergiler, akademisyenlerin çalışmalarını okuyucularıyla paylaştıkları platformlardır. Dergiler, bugün teknolojinin etkisiyle elektronik ortamda yayınlanmaya başlamıştır. Elektronik dergi, bilgi üretiminin dönüşümünde önemli bir aşama olarak göze çarpmaktadır. Kuşkusuz bu kırılmanın yaşanmasında akademisyenler üzerinde yayın baskısının olmasının etkisi büyüktür. Özellikle doçentlik süreçleri başta olmak üzere lisansüstü eğitim mezuniyetinde yayın yapma zorunlulukları, akademik teşvik, akademik yükselme dergi yayıncılığın çeşitlenmesinde baskının temel tetikleyicileri olmuştur. Elektronik dergi yayıncılığı bilgi üretiminde çeşitliliğin oluşmasına da katkı sunmaktadır. Dünyadaki dönüşümler de elektronik dergiciliğin yaygınlaşması üzerinde baskı oluşturmaktadır. Uluslararası görünürlük kaygısı, üniversitelerin yayın sayılarıyla dünyadaki tarama listelerine girme çabası arasındaki ilişkinin kurulmasına sebep olmaktadır. Ayrıca ulusal ya da uluslararası kongrelere entegre bir dergi yayıncılığının da yükselen trendlerden birisi olduğu görülmektedir. Özellikle akademik teşvik puanlamasında yer alan kongre puan şartının tamamlanması için dergilere entegre edilmiş yeni bir eğilimden bahsetmek mümkündür. Bu çalışmanın kaygısı üretim merkezi olarak dergi yayıncılığının dönüşümünün eleştirel okunmasıdır. Amaç ise değişen sistemle birlikte ortaya çıkan avantaj ve dezavantajları tartışarak akademik bilginin neliği sorusuna yanıt aramaktır. Elektronik dergiciliğin artılarını ve eksilerini dikkate alarak dergilerin gelecek konseptini tartışmak ve bir sonraki adımda akademik bilgi üretim süreçlerinin neye evrileceğini sorgulanabilir kılmak da çalışmanın önemli bir sorunsalı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, üniversite, akademik üretim, dergi, elektronik dergi

Kaynakça

• Akçiçek, E., Kayar, R. (1992). İzmir’de yayınlanan tıp dergilerinin tarihçesi. SSK Tepecik Hastanesi Dergisi,2(1), 81-84.
• Alparslan, A. M. (2014). Öğretim elemanlarının işlerinden tatmin,üniversitelerinden memnun ve gönüllü olmalarındaki öncüller: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 82-101.
• Alvarez, P., Pulgarin, A. (1997). Application of the rasch model to measuring the ımpact of scientific journals. Publishing Research Quarterly, 12(4), 57-65.
• Asan, A. (2017a). International journal ındexes, ımportance and status of Turkey journals: part 1: scientific journal ındexes. Turkish Acta Medica Alanya, 1(1), 33-42.
• Asan, A. (2017a). International journal ındexes, ımportance and status of Turkey journals: part 2: situation of Turkey. Turkish Acta Medica Alanya, 1(1), 43-54.
• Bozkurt, A. (2014). Ağ toplumu ve bilgi. Türk Kütüphaneciliği, 28 (4), 510-525.
• Buchet, B. S. (2004). Electronic publishing and ınformation quality: academic journals and how the electronic medium changes them. University of St. Gallen, Graduate School of Business Administration,Economics, Law and Social Sciences (HSG), Rockville Printing & Graphics.
• Capurro, R., Hjorland, B. (2003). The concept of information. In B. Cronin (Ed) Annual Review of Information Science & Technology, Vol 37 (pp. 343-411). New Jersey: Information Today, Inc.
• Correia, A. M. R., Teixeira, J. C. (2005). Reforming scholarly publishing and knowledge communication-from the advent of the scholarly journal to the challenges of open access. Online Information Review, 29 (4), 349-364.
• Demir, S. B. (2018, 4 Mart). Akademik teşvik neden kaldırılmalı. Erişim adresi: https://www.memurlar.net/haber/730927/akademik-tesvik-neden-kaldirilmali.html?utm_source=headlines
• Demiray, U., ve Gürcan, H. İ. (2005). Yayın etiği bağlamında elektronik yayınlarda karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(1), 5-10.
• Erarslan, İ. (2015). Üniversitelerin uluslararası görünürlüğü:akademik performans ve üniversite marka değeri ilişkisi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,8(1), 37-47.
• Ertürk, K. L. (2008). Türkiye’de bilimsel iletişim: bir açık erişim modeli önerisi. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınları.
• Gurvitch, G. (1984). Sosyoloji ve felsefe. der.Kadir Cangızbay, İstanbul: Değişim Yayınları.
• Güven, İ. (2006). Yurtdışı sosyal bilimler dergilerinde yayın süreci. Kasım Karakütük (Ed), Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık-2006 I.Ulusal Kurultay Bildirileri içinde (s. 149-163) Ankara.
• Güzelant, A. F. (1998), Türk tıp dergilerinin ve bu dergilerde yer alan araştırmaların özellikleri, araştırma özetlerinin sunum niteliği: türk tıp dergilerinin 1996 yılında yayınlanan son sayılarından bir kesit. (Uzmanlık Tezi) Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, İzmir.
• Hamurcu, M., Eren, T. (2017). Science citation index (SCI) kapsamında dergi seçimi için analitik ağ süreci yönteminin kullanılması. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, Sayı:2, 54-70.
• Harter, S. P. ve Kim, H. J. (1996). Electronic journals and scholarly communication: a citation and reference study. Information Research, 2 (1). http://www.informationr.net/ir/2-1/paper9a.html.
• Harter, S. P. ve Kim, H. J. (1996). Electronic journals and scholarly communication:a citation and reference study. Information Research, 2(1), http://www.informationr.net/ir/2-1/paper9a.html
• Hazar, Ç. M. (2006). Bilgi toplumu, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Hemsley, J., Mason, R. M. (2012). The nature of knowledge in the social media age: Implications for knowledge management models. In System Science (HICSS), 2012 45th Hawaii International Conference on (pp. 3928-3937). New Jersey: IEEE.
• Kakabadse, N. K., Kakabadse, A., Kouzmin, A. (2003). Reviewing the knowledge management literature: towards a taxonomy. Journal of Knowledge Management, 7(4), 75-91.
• Karabulut, B. (2015). Bilgi toplumu çağında dijital yerliler, göçmenler ve melezler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 11-23.
• Kazan, H.(2017). Avantajları ve dezavantajları ile dijital dergicilik. The Turkish Online Journal of Design,Art and Communication – TOJDAC, 7(1), 17-24.
• Kazancıgil, A., V. Solok (1981). Türk tıp dergileri ve süreli yayınları üzerine analitik bir inceleme (1949-1981). Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi, 12, 373-382.
• Keyhani, A.(1993). The online journal of current clinical trials: an ınnovation in electronic journal publishing, Database, 16(1), 14-23.
• Kozak, N. (1999). Türkiye akademik dergiler rehberi, Ankara: Özcan Ofset.
• Kozak, N. (2003). Türkiye’de yayınlanan akademik dergilerin niteliklerindeki zaman içerisindeki değişim nedenleri: Sağlık, sosyal ve teknik bilim alanlarında yayınlanan dergiler üzerinde bir inceleme. Bilgi Dünyası, 4(2), 146-174.
• Kozak, N. (2014). Türkiye akademik dergiler rehberi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kurtel, K. (2008). Web’in geleceği: Anlamsal web. Ege Akademik Bakış, 8 (1), 205-213.
• Lebisowitz, S. J., Palmer, J. P. (1975). Assesing the relative ımpacts of economics journals. Journal of Economics and Business, 15, 91-97.
• Mccarthy, E. D. (2002). Bilgi kültürü: yeni bilgi sosyolojisi. (A. F. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Civi Yazıları.
• Mccracken, M., Coffey, B. S. (1996). An empirical assesment of health care management journals: a business perspective. Medical Care Research and Review, 53 (1), 48-66.
• Mcknight C., Price, S. (1999). A survey of author attitudes and skills in relation to article publishing in paper and electronic journals. Journal of Documentation, 55(5), 556-576.
• Miller, A. C., Serzan, S. L. (1984). Criteria for ıdentifying a refeered journal. Journal of Higher Education, 55, 673-699.
• Murat, G., Çevik, E. İ. (2008). İç paydaş olarak akademik personel memnuniyetini etkileyen faktörlerin analizi: zonguldak karaelmas üniversitesi örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), ss. 1-18.
• Nahon, K., Hemsley, J., Mason, R. M., Walker, S., Eckert, J. (2013). Information flows in events of political unrest. In iConference 2013 Proceedings (pp. 480-485). doi:10.9776/13259.
• Nohan, R. P., Kowalski, G. S. (1979). Refereed journals and professional respectability. International Journal of Contenporary Sociology, 16, 154-167.
• Nuangchalerm, P. (2010). Internet user and electronic journals perception: an ınservice science teacher study. Journal of Applied Sciences Research, 6(5),447-452. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED509468.pdf
• Odabaş, H., Odabaş, Y. (2012). Türkiye’de akademik açık dergi yayıncılığı ve Atatürk Üniversitesinde açık e-dergi uygulaması, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 47, 355-370.
• Oktar, N., Akdal, G. (2006). Bilimsel yayınlara internet üzerinden açık erişimin süreli yayımcılığın niteliğine etkisi. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık – 2006, ss.115-119, Ankara: TÜBİTAK, http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip/sempozyum4/page115-119.pdf.
• Osburn, C. B. (1984). The place of the journal in the scholarly communications system. Library Resources and Technical Services, 28(4), 315-324.
• Önder, İ. (2006). Hakem ve jüri sistemlerinde aleniyet, Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık-2006 I. Ulusal Kurultay Bildirileri (Edt.Kasım Karakütük), Ankara, ss.49-62.
• Özen, A., Özgür, A. (1999). Türkiye’de veteriner hekimliği alanındaki eski harfli süreli yayınlar üzerine tarihsel bir inceleme. V. Türk Tıp Tarihi Kongresi Bildirileri içinde (s.501-512). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Rao, M. K. (2001). Scholarly communication and electronic journals: ıssues and prospect for the academic and research libraries. Library Review, 50 (4), 169-175.
• Rogers, H. (2016). Academic Journals in the Digital Age: An Editor’s Perspective Academic Journals in the Digital Age: An Editor’s Perspective. Journal of Victorian Culture, 21:1, 112-117, DOI: 10.1080/13555502.2015.1127284, https://academic.oup.com/jvc/article/21/1/112/4095594
• Rousseau, R. (2002), Journal evaluation: technical and practical ıssues. Library Trends, 50(3), 419-439.
• Sağır, A., Eraslan, H. (2019). Akıllı telefonların gençlerin gündelik hayatlarına etkisi: Türkiye’de üniversite gençliği örneği, OPUS, 10(17), 48-48.
• Schauder, D. (1994). Electronic publishing of professional articles: attitudes of academics and ımplications for the scholarly communication ındustry. Journal of American Society for Information Science, 45 (2), 73-100.
• Stewart, T. (1997). Intellectual capital: the new wealth of organizations. New York, NY: Doubleday.
• Tonta, Y., Al, U. (2007). Türkiye’nin bilimsel yayın haritası: Türkiye’de dergi yayıncılığı üzerine bibliyometrik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi, 2007 TÜBİTAK projesi: SOBAG-105K088.
• Tonta, Y. (2006). Açık erişim: bilimsel iletişim ve sosyal bilimlerde süreli yayıncılık üzerine etkileri. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık-2006 I. Ulusal Kurultay Bildirileri , Ankara, ss.23-32.
• Tonta, Yaşar (2017). TÜBİTAK Türkiye adresli uluslararası bilimsel yayınları teşvik (ubyt) programının değerlendirilmesi, TÜBİTAK ULAKBİM, Ankara, http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/
• Tunç, B. (2006). Akademik yükseltmeler ve atamalar açısından akademik yayınların anlamı. Kasım Karakütük (Ed) Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık-2006 I. Ulusal Kurultay Bildirileri içinde (s.165-177). Ankara.
• Turan, Ş. A., Dil, E., Sağır, P. M. (2019). Performans odaklı bir üniversitede akademisyenlerin çalışma deneyimleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 17(33), 59-85.
• Turhan, M., Erol, Y. C. (2017). Academicians’ opinions about academic ıncentive allowance. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 18(3), 281-296. DOI: 10.17679/inuefd.341708.
• Wallerstein, I. (2000). Bildiğimiz dünya sonu, (Çev: T. Birkan), İstanbul: Metis Yayınları.
• Zepetnek, S . T., Joshua, J. (2014). E lectronic j ournals, p restige, a nd t he e conomics of a cademic j ournal publishing, CLCWeb: Comparative Literature and Culture, 16(1),1-12 https://docs.lib.purdue.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2426&context=clcweb
• Zivney, T. L., Reichenstein, W. (1994). Pecking Order in Finance Journals. Financial Practice and Education, 4 (2), 77-85.